رویداد۲۴| 

پیش بینی قیمت دلار 15 آذرماه 1404

قیمت دلار امروز معاملات خود را از سطح ۱۲۰ هزار و ۴۵۰ تومان آغاز کرد و تا زمان تنظیم این گزارش به محدوده ۱۲۰ هزار تومان عقب نشست. این در حالی است که روز گذشته دلار از نرخ ۱۱۹ هزار تومان شروع شده و در پایان معاملات با ثبت قیمت ۱۲۰ هزار تومان بسته شد؛ روندی که نشان می‌دهد بازار در حال تثبیت خود در کانال ۱۲۰ هزار تومان است. عبور از این مرز روانی طی روزهای اخیر، به‌خوبی بیانگر تشدید انتظارات تورمی و افزایش احتیاط سرمایه‌گذاران در حفظ ارزش دارایی‌های ریالی است. نوسانات روزانه، هرچند محدود به نظر می‌رسد، اما در بطن خود از تداوم فشار تقاضا و شکنندگی عرضه حکایت دارد؛ وضعیتی که بازار را آماده واکنش‌های سریع به هر سیگنال اقتصادی یا سیاسی کرده است.

انتظارات بالاتر و فشار بر بازارساز

افزایش اخیر قیمت دلار بیش از هر چیز تابع رشد انتظارات تورمی و افزایش تقاضای محافظه‌کارانه است. معامله‌گران خرد و فعالان بزرگ بازار در شرایطی که چشم‌انداز ثبات اقتصادی همچنان مبهم است، دلار را به‌عنوان سپری در برابر کاهش ارزش پول ملی تلقی می‌کنند. در این فضا، بازارساز با فشار مضاعفی برای کنترل تقاضا مواجه شده و شکاف معنادار میان نرخ رسمی و بازار آزاد، بر جذابیت فعالیت‌های آربیتراژی افزوده است.

از نگاه تحلیلگران فنی، محدوده ۱۱۹ هزار تومان به عنوان حمایت کلیدی بازار شناخته می‌شود؛ سطحی که در صورت شکست آن، احتمال بازگشت دلار به کانال ۱۱۸ هزار تومان نیز وجود دارد. در مقابل، مقاومت اصلی در محدوده ۱۲۱ هزار تومان قرار گرفته و عبور از آن می‌تواند مسیر صعود به سمت ۱۲۲ هزار تومان را هموار کند. در مجموع، رفتار فعلی بازار نشان می‌دهد که سمت تقاضا همچنان دست بالاتر را دارد و عرضه، چه از سوی بازار و چه از سوی سیاست‌گذار، هنوز نتوانسته وزن تعادلی لازم را ایجاد کند.

نقش سیگنال‌های بیرونی در نوسان دلار

بعد سیاسی بازار ارز در روزهای اخیر بیش از گذشته پررنگ شده است. نبود قطعیت در سیاست‌های ارزی، ابهام در آینده تعاملات خارجی و حساسیت بازار به هرگونه خبر یا موضع‌گیری رسمی، محیطی شکننده برای نرخ ارز ایجاد کرده است. تجربه بازار نشان می‌دهد که حتی یک سیگنال سیاسی مثبت یا منفی می‌تواند معادلات تقاضا را در کوتاه‌ترین زمان برهم بزند. ضعف در انتقال پیام‌های شفاف از سوی نهادهای تصمیم‌گیر و ناهمخوانی برخی سیاست‌های اجرایی با واقعیات بازار، انتظارات را ملتهب نگه داشته است. در چنین فضایی، دلار نه‌فقط یک دارایی اقتصادی، بلکه به شاخصی برای سنجش سطح اطمینان فعالان به آینده سیاسی و مدیریتی کشور تبدیل شده و همین ویژگی، نوسانات آن را تشدید می‌کند.

فردا و روزهای پیش رو چه انتظاری می‌رود؟

برای فردا و روزهای آینده، محتمل‌ترین سناریو ادامه نوسان دلار در بازه ۱۲۰ تا ۱۲۲ هزار تومان است؛ مگر آنکه بازارساز با مداخله‌ای پرقدرت و مستمر موفق به شکستن انتظارات صعودی شود. تثبیت نرخ بالای ۱۲۰ هزار تومان می‌تواند زمینه‌ساز حمله دوباره به دلار ۱۲۲ هزار تومانی باشد، اما در صورت افزایش عرضه یا انتشار خبرهای اثرگذار سیاسی و اقتصادی، اصلاح کوتاه‌مدت تا سطوح ۱۱۹ یا حتی ۱۱۸ هزار تومان نیز دور از انتظار نخواهد بود.

آنچه در این مقطع بیش از همه اهمیت دارد، رصد همزمان رفتار بازارساز و جریان اخبار سیاسی است؛ دو عاملی که مسیر کوتاه‌مدت دلار را مشخص خواهند کرد. برای معامله‌گران، شرایط فعلی بیش از هر زمان دیگری نیازمند احتیاط، مدیریت ریسک و پرهیز از هیجان‌زدگی است، چراکه بازار در نقطه‌ای ایستاده که هر شوک خبری می‌تواند جهت آن را به‌سرعت تغییر دهد.

قیمت دلار در سال های مختلف پس از انقلاب تا کنون

قیمت دلار در سال‌های ابتدایی انقلاب

قیمت دلار در ایران در هیچ دوره‌ای کاهش نیافته و تنها دستاورد دولت‌های مختلف این بوده که بتوانند آن را ثابت نگاه دارند. در سال‌های ابتدایی انقلاب چشمگیرترین جهش ارزی در ایران رخ داد که ناشی از وقوع انقلاب و پس از آن جنگ ایران و عراق بود.

داده‌های بانک مرکزی مربوط به نرخ ارز در بازار غیررسمی نشان می‌دهد که در نخستین سال‌های پس از وقوع انقلاب، نرخ ارز جهش یافت و از قیمت ۷ تومان، به ۱۰ تومان رسید. به این ترتیب نخستین شوک ارزی اقتصاد کشور، با ۴۰ درصد افزایش نرخ ارز در سال ۵۷ به وقوع پیوست.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی

در سال ۶۷ که دولت آیت الله خامنه‌ای به پایان می‌رسید و آیت الله هاشمی رفسنجانی رئیسی جمهور ایران می‌شد، اتفاق عجیبی رخ داد که شوک ارزی منفی بود. وقتی دولت سازندگی بر سر کار آمد، اوج دوره تورم در ایران بود؛ به این معنی که در ابتدای دهه شصت تورم ۹ درصد بود اما در دولت هاشمی تا ۴۹ درصد در سال ۷۴ نیز بالا رفت و بدترین جهش دلار در یکسال اتفاق افتاد و در سال ۷۰ قیمت دلار ۸/۶ تومان به ۱۴۲ تومان رسید.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری خاتمی

دولت سیدمحمد خاتمی باثبات‌ترین قیمت دلار بود و او دلار را با قیمت ۶۴۶ تحویل گرفت و با قیمت ۹۰۴ تومان به محمود احمدی نژاد تحویل داد.

البته در دوره‌ای ارز چند نرخی آسیب‌های بسیاری به اقتصاد زد؛ از جمله زمانی که در سال ۸۰ قیمت ارز در بازار آزاد، بیش از چهار و نیم برابر نرخ رسمی آن بود.

قیمت دلار در دوره ریاست جمهوری احمدی نژاد

قیمت دلار در دهه هشتاد و مشخصا تا سال ۱۳۸۹، از ۸۱۳ تومان به ۱۱۰۰ تومان رسیده بود؛ این یعنی تقریبا ۲۸ درصد رشد ایجاد شده بود.

در سال ۹۰ همزمان با تشدید زمزمه‌ها مبنی بر کاهش درآمد‌های نفتی، افزایش نرخ ارز حالتی شتابان به خود گرفت. در پایان سال ۸۹ حدود ۱۰۳۳ تومان بود، اما در پایان اسفند سال ۹۰، قیمت دلار به ۱۸۹۲ تومان رسید؛ این یعنی ۸۳ درصد افزایش در کمتر از یکسال!

در تابستان ۹۱ قیمت دلار از ۱۸۰۰ تومان به ۲۳۰۰ تومان در پایان شهریورماه رسید. به این ترتیب در عرض یکی دو ماه جهش دوم رخ داد و قیمت دلار چند برابر شد.

جهش بعدی قیمت دلار در مهرماه سال ۹۱ بود که این بار ۳۱۸۲ تومان رسید. البته در سال ۹۱ دامنه نوسان‌های نرخ ارز بسیار زیاد بود و دلار بر حسب ریال رقم ۴۰۰۰ تومان هم تجربه کرد، ولی بعد از آن روند کاهشی به خود گرفت و در سال جاری بین ۳۰۰۰ تا ۳۱۰۰ تومان در نوسان بود.

قیمت دلار در دولت روحانی

دولت نخست روحانی دولتی منضبط بود که توانستنرخ دلار را کنترل کند؛ مدتی بعد برجام امضا شد و نوسان‌های ارزی از بین رفت. اگر از سال ۹۳ نرخ دلار افزایش یافت اما دوباره قیمت کاهش یافت؛ به عنوان مثال قیمت دلار در فروردین ۹۳ حدود ۳۰۹۹ تومان بود که این رقم در پایان دی ماه همان سال از ۳۵۰۰ تومان عبور کرد، اما بهمن و اسفند مجددا کاهش یافته و به ۳۳۹۳ تومان می‌رسد.

در سال ۹۴ هم وضع به همین منوال است. تا مرداد ماه بهای دلار در دامنه ۳۳۰۰ تومان قرار دارد، اما در شهریور ماه به کانال ۳۴۰۰ تومان می‌رسد و این روند در مهر، آبان، آذر و دی ادامه یافته و به ۳۶۷۳ تومان می‌رسد و دوباره در بهمن و اسفند حدود ۲۰۰ تومان کاهش می‌یابد، اما این رقم باز ۱۲۹ تومان بالاتر از فروردین ماه ۹۴ است.

در سال ۹۵ همین سناریور تکرار می‌شود و در نهایت دلار از میانگین ۳۴۹۳ تومان در فروردین ماه به ۳۷۷۲ تومان در پایان اسفند می‌رسد، این روند در ۹ ماهه سال جاری هم تکرار می‌شود.

بعد از لغو برجام توسط آمریکا، قیمت دلار به صورت جهشی افزایش یافته است؛ چنانچه دلار در سال ۹۸ به بالای ۳۰ هزار تومان رسید و تا مرز ۳۵ هزار تومان پیش رفت، اما مدتی بعد قیمت‌ها کاهش یافت و در ماه پایانی دولت روحانی او دولت را با قیمت دلار ۲۵ هزار تومانی تحویل خواهد داد.

قیمت دلار در دولت رئیسی

حسن روحانی دلار را با قیمت ۳۵۸۰ تحویل گرفت و در روز ۱۴ مرداد ۱۴۰۰ با قیمت ۲۵۶,۱۹۰ ریال تحویل داد. تا این لحظه قیمت دلار در دولت رئیسی وارد کانال ۲۷ هزار تومان شده است؛ این یعنی تا شهریور ۱۴۰۰ قیمت دلار در دولت رئیسی بیش از ۲ هزار تومان افزایش داشته است. قیمت د لار در دی ۱۴۰۱ در دولت رئیسی از کانال ۴۰ هزار تومان عبور کرده است.