آغاز حمله هوایی به لیبی/ روسیه هم به اتحاد سعودی-آمریکایی پیوست؟
گزارش های رسانه ای از بمباران پایتخت لیبی و وقوع انفجارهای شدید در این شهر در سایه تشدید درگیری های نظامی حکایت دارد.
رویداد۲۴ بر اساس گفتههای شاهدان عینی، چندین منطقه در پایتخت لیبی توسط جنگندهها بمباران شد.
فیلمهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی نیز از وقوع انفجارهای قدرتمند در مرکز این شهر طی شب گذشته حکایت دارد.
هم چنین به نظر میرسد یکی از مواضع نیروهای دولت وفاق ملی در جنوب طرابلس توسط عناصر وابسته به خلیفه حفتر فرمانده ارتش ملی لیبی مورد حملات موشکی قرار گرفت.
مسئولان فرودگاه طرابلس روز گذشته از بسته شدن این فرودگاه خبر داده بودند، اما به نظر میرسد امروز فعالیت این فرودگاه از سر گرفته شده است.
خلیفه حفتر دو هفته قبل دستور لشکر کشی به طرابلس را به نیروهای تحت امر خود صادر کرد که با واکنشهای منفی جهانی رو به رو شد.
به گزارش رویترز، فعالان شبکههای اجتماعی تعدادی فایل ویدئویی از شلیک موشکها در منطقه "السبعه" و "تاجوراء" در شرق طرابلس منتشر کردند. فعالان هنوز اطلاعاتی در خصوص قربانیان این حملات ارائه ندادهاند.
همزمان، منابعی در لیبی از شنیده شدن صدای چندین انفجار در مناطق مختلف طرابلس، پایتخت این کشور در ساعات اولیه صبح امروز (یکشنبه) خبر دادند.
در همین راستا، مدیریت فرودگاه بینالمللی "معیتیقه" حمله هوایی به این فرودگاه که تنها فرودگاه فعال در طرابلس است، تکذیب کرد.
مدیریت این فرودگاه در صفحه خود در فیسبوک از بسته شدن حریم هوایی این فرودگاه از سوی مسئولان فرودگاه تا اطلاع ثانوی خبر داده بود، اما خبرگزاری رویترز گزارش داد این فرودگاه بازگشایی شده و پروازها به روال عادی بازگشته است.
از سوی دیگر، فایز السراج، نخستوزیر دولت توافق ملی لیبی از شورای امنیت خواست تا کمیته حقیقتیاب را برای تحقیق در خصوص "نقضهایی" که توسط نیروهای وابسته به خلیفه حفتر، فرمانده "ارتش ملی لیبی" در طرابلس و مناطق دیگر رخ میدهد، اعزام کند.
السراج در بیانیهای نیروهای حفتر را به کشتار غیرنظامیان، آواره کردن آنها، استفاده از کودکان در جنگ، هدف قرار دادن محلههای مسکونی با سلاحهای سنگین و موشک، بمباران فرودگاه در طرابلس، بمباران مدارس و هدف قرار دادن آمبولانسها و بیمارستانها متهم کرد.
در این بیانیه همچنین آمده است: احمد المسماری، سخنگوی نیروهای حفتر دو روز پیش در خصوص مشارکت جنگندهها در حمله هوایی به طرابلس و اطراف آن خبر داد که این اقدام تجاوز علیه حاکمیت لیبی و مشارکت آشکار در نقضهای گسترده است.
السراج کشورهایی که در این حملات و تجاوزات مشارکت دارند، مسئول این حملات دانست و از کمیته حقیقتیاب خواست نقضها را شناسایی کند.
نخست وزیر دولت توافق لیبی تاکید کرد که لیبی در گرو درگیریها و اختلافات بینالمللی و منطقهای و منتظر برای توافق کردن آنها نخواهد ماند.
وی همچنین گفت: ما به سمت شکست دادن این دشمنان قدم بر میداریم تا زمانی که از آنجا بیرون بروند و به لطف اراده لیبیاییها و پیروزی نیروهای مسلح، پیروزی بزرگی به دست میآوریم.
السراج از کشورهایی که موضعشان را بیان کردند و خواستار توقف حملات و عقبنشینی نیروهای متجاوز شدند، تقدیر و تشکر کرد.
از سوی دیگر، نیروهای خلیفه حفتر سیطرهشان را بر منطقه "العزیزیه" در جنوب طرابلس گسترش دادند.
در همین راستا، شبکه ۲۱۸ لیبی ساعاتی پیش از سیطره نیروهای حفتر بر مرکز "العزیزیه" پس از درگیریهای خشونتبار در این منطقه خبر داد.
در همین حال شاهدان عینی اعلام کردند که در محلههای جنوبی طرابلس درگیریهایی رخ داد و صدای چندین انفجار از مرکز شهر به گوش رسید.
"ارتش ملی لیبی" در توییتر از سیطره نیروهایش بر اردوگاه "تیپ چهار" و پیشروی در تمامی محورها به سمت مرکز طرابلس خبر داد.
از سوی دیگر، دولت توافق ملی لیبی از آغاز مرحله دوم از عملیات خود در جنوب طرابلس خبر داد.
پای روسها و آمریکاییها در میان است یا حمایت مالی سعودی؟
این در حالی است که اتحادیه اروپا خواستار توقف فوری جنگ میان دو گروه رقیب در لیبی شده، است، اما خبرها حاکی از آن است که روسیه و آمریکا با پشتیبانی از ژنرال حفتر از حملات وی برای تسخیر پایتخت حمایت میکنند.
دویچه وله انگلیسی دراینباره گزارش داده است که اروپاییها منهای فرانسه در کنار قطر از نیروهای نظامی حکومت / GNA در برابر ارتش ملی لیبی / LNA به رهبری حفتر حمایت میکنند.
مصطفی المجید سخنگوی دولت مستقر در طرابلس گفت: نیروهایشان (GNA) حملات جدیدی را علیه نیروهای هفتر در حومه پایتخت شروع کردهاند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، از سوم آوریل و با شروع حملات نیروهای هفتر برای تسخیر پایتخت تاکنون ۲۲۰ نفر کشته شده و ۱۰۰۰ نفر زخمی شده اند. همچنین ۲۵ هزار نفر نیز کوچ اجباری کرده تا از حملات در امان بمانند.
مسکو و واشنگتن از قطعنامه آتش بس در شورای امنیت حمایت نکردند، هرچند آلمان و انگلیس و فرانسه از آن پشتیبانی کردهاند. (پیشتر فرانسه حمایت خود از حفتر را اعلام کرده بود).
این در حال است که اندیشکده انگلیسی چتم هاووس، گزارش داده است که نیروهای 'خلیفه حفتر' فرمانده ارتش لیبی بدون برخورداری از امکانات اقتصادی و نظامی کافی انگیزه مبارزه نخواهند داشت و با از دست رفتن تدریجی عدوات و امکانات نظامی، ناچار به تسلیم خواهند شد.
اکنون دو دولت موازی در لیبی حضور دارند. دولت وفاق ملی مستقر در طرابلس که ریاست آن را 'فایز السراج' بر عهده دارد و جامعه بین الملل از آن حمایت میکند و دیگری، دولت مستقر در شرق این کشور (طبرق) و مورد حمایت مجلس نمایندگان است که از ژنرال حفتر فرمانده ارتش لیبی حمایت میکند. دولت وفاق ملی به عنوان کارگزار رسمی حکومت لیبی کنترل منابع اصلی زیرزمینی و صلاحیت دسترسی بانکی و مالی را برخوردار است. بانکهای شرق لیبی از جمله در بنغازی بدون تایید بانک مرکزی لیبی امکان دسترسی به اعتبارهای مالی بین المللی را نخواهند داشت.
نفوذ ژنرال حفتر در لیبی، کشوری که سالهاست درگیر جنگ داخلی و خشونت است، دائما بیشتر میشود. مخالفان معتقدند که این ژنرال در پی برقراری یک دیکتاتوری نظامی جدید در لیبی است. برقراری این دیکتاتوری هزینههای اقتصادی و مالی زیادی خواهد داشت. مصر از نظر نظامی و لجستیکی و عربستان و امارات هم از جنبه تامین بودجه از وی پشتیبانی میکنند و این دولتها خواستار حکومتی سکولار در لیبی هستند و فرانسویها هم در این زمینه چراغ سبز نشان میدهند.
تا کنون از سوی عربستان کمکهای قابل ملاحظهای (بنا به گزارشها تا دهها میلیون دلار) از او به عمل آورده است؛ اما این حمایت مالی نمیتواند همواره ادامه یابد و تجربه نشان میدهد که در جنگهای داخلی کسی برنده بازی خواهد شد که به یک درآمد پایدار و مستمر پشت گرم باشد. عربستان به امید غلبه سریع حفتر و چیدن میوههای پیروزی وی به او کمک مالی میدهد و با طولانی و یا بی نتیجه شدن درگیریها در لیبی دلیلی برای ادامه کمکهای مالی خود نخواهد داشت.
تاسیس بانک مرکزی در شرق لیبی (در البیدا- al Bayda) نیز سهم مهمی در پرداخت بموقع حقوق نظامیان حفتر ایفاء میکند؛ اما مشکل اینجاست که این بانک از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته نشد (unrecognized) و در بلند مدت نمیتوان نسبت به عملکرد پایدار آن امیدوار بود و بانکهای شرق لیبی برای دستیابی به ارزهای خارجی و تبادلات مالی بین المللی همچنان وابسته به طرابلس باقی هستند.
برخی کارشناسان مسائل آفریقا در ارتباط با ناآرامیها در لیبی معتقدند که اقدام اخیر ژنرال حفتر برای تصرف طرابلس، واکنشی به بی ثباتی در شمال آفریقا و نگرانی دولتهای غربی از به قدرت رسیدن اسلام گراهاست.
اما نکته حائز اهمیت، همراهی ساده لوحانه برخی کشورهای عربی با این جریان است که بدون در نظر گرفتن تجربیات شکست خورده در منطقه، نیات خود را دنبال و در واقع توجه ندارند که دخالت خارجی بحرانهای غرب آسیا و خاورمیانه کمکی به حل ماجرا نمیکند.
راه حل بحران سیاسی در لیبی عدم مداخله کشورهای غربی در امور داخلی این کشور است و باید شرایطی را فراهم کنند که قانونی مبتنی بر خواست و فرهنگ مردم لیبی تهیه و تصویب و انتخاباتی آزاد برگزار شود. بعد از سقوط دولت قذافی هرگز فرصت داده نشد که مردم لیبی یک اجتماع مستقل را تشکیل دهند و انتخابات آزاد بر پا کنند و همواره مداخلات خارجیها مانع از تشکیل اجتماعات آزاد در لیبی بوده است.
فیلمهای منتشر شده در شبکههای اجتماعی نیز از وقوع انفجارهای قدرتمند در مرکز این شهر طی شب گذشته حکایت دارد.
هم چنین به نظر میرسد یکی از مواضع نیروهای دولت وفاق ملی در جنوب طرابلس توسط عناصر وابسته به خلیفه حفتر فرمانده ارتش ملی لیبی مورد حملات موشکی قرار گرفت.
مسئولان فرودگاه طرابلس روز گذشته از بسته شدن این فرودگاه خبر داده بودند، اما به نظر میرسد امروز فعالیت این فرودگاه از سر گرفته شده است.
خلیفه حفتر دو هفته قبل دستور لشکر کشی به طرابلس را به نیروهای تحت امر خود صادر کرد که با واکنشهای منفی جهانی رو به رو شد.
به گزارش رویترز، فعالان شبکههای اجتماعی تعدادی فایل ویدئویی از شلیک موشکها در منطقه "السبعه" و "تاجوراء" در شرق طرابلس منتشر کردند. فعالان هنوز اطلاعاتی در خصوص قربانیان این حملات ارائه ندادهاند.
همزمان، منابعی در لیبی از شنیده شدن صدای چندین انفجار در مناطق مختلف طرابلس، پایتخت این کشور در ساعات اولیه صبح امروز (یکشنبه) خبر دادند.
در همین راستا، مدیریت فرودگاه بینالمللی "معیتیقه" حمله هوایی به این فرودگاه که تنها فرودگاه فعال در طرابلس است، تکذیب کرد.
مدیریت این فرودگاه در صفحه خود در فیسبوک از بسته شدن حریم هوایی این فرودگاه از سوی مسئولان فرودگاه تا اطلاع ثانوی خبر داده بود، اما خبرگزاری رویترز گزارش داد این فرودگاه بازگشایی شده و پروازها به روال عادی بازگشته است.
از سوی دیگر، فایز السراج، نخستوزیر دولت توافق ملی لیبی از شورای امنیت خواست تا کمیته حقیقتیاب را برای تحقیق در خصوص "نقضهایی" که توسط نیروهای وابسته به خلیفه حفتر، فرمانده "ارتش ملی لیبی" در طرابلس و مناطق دیگر رخ میدهد، اعزام کند.
السراج در بیانیهای نیروهای حفتر را به کشتار غیرنظامیان، آواره کردن آنها، استفاده از کودکان در جنگ، هدف قرار دادن محلههای مسکونی با سلاحهای سنگین و موشک، بمباران فرودگاه در طرابلس، بمباران مدارس و هدف قرار دادن آمبولانسها و بیمارستانها متهم کرد.
در این بیانیه همچنین آمده است: احمد المسماری، سخنگوی نیروهای حفتر دو روز پیش در خصوص مشارکت جنگندهها در حمله هوایی به طرابلس و اطراف آن خبر داد که این اقدام تجاوز علیه حاکمیت لیبی و مشارکت آشکار در نقضهای گسترده است.
السراج کشورهایی که در این حملات و تجاوزات مشارکت دارند، مسئول این حملات دانست و از کمیته حقیقتیاب خواست نقضها را شناسایی کند.
نخست وزیر دولت توافق لیبی تاکید کرد که لیبی در گرو درگیریها و اختلافات بینالمللی و منطقهای و منتظر برای توافق کردن آنها نخواهد ماند.
وی همچنین گفت: ما به سمت شکست دادن این دشمنان قدم بر میداریم تا زمانی که از آنجا بیرون بروند و به لطف اراده لیبیاییها و پیروزی نیروهای مسلح، پیروزی بزرگی به دست میآوریم.
السراج از کشورهایی که موضعشان را بیان کردند و خواستار توقف حملات و عقبنشینی نیروهای متجاوز شدند، تقدیر و تشکر کرد.
از سوی دیگر، نیروهای خلیفه حفتر سیطرهشان را بر منطقه "العزیزیه" در جنوب طرابلس گسترش دادند.
در همین راستا، شبکه ۲۱۸ لیبی ساعاتی پیش از سیطره نیروهای حفتر بر مرکز "العزیزیه" پس از درگیریهای خشونتبار در این منطقه خبر داد.
در همین حال شاهدان عینی اعلام کردند که در محلههای جنوبی طرابلس درگیریهایی رخ داد و صدای چندین انفجار از مرکز شهر به گوش رسید.
"ارتش ملی لیبی" در توییتر از سیطره نیروهایش بر اردوگاه "تیپ چهار" و پیشروی در تمامی محورها به سمت مرکز طرابلس خبر داد.
از سوی دیگر، دولت توافق ملی لیبی از آغاز مرحله دوم از عملیات خود در جنوب طرابلس خبر داد.
پای روسها و آمریکاییها در میان است یا حمایت مالی سعودی؟
این در حالی است که اتحادیه اروپا خواستار توقف فوری جنگ میان دو گروه رقیب در لیبی شده، است، اما خبرها حاکی از آن است که روسیه و آمریکا با پشتیبانی از ژنرال حفتر از حملات وی برای تسخیر پایتخت حمایت میکنند.
دویچه وله انگلیسی دراینباره گزارش داده است که اروپاییها منهای فرانسه در کنار قطر از نیروهای نظامی حکومت / GNA در برابر ارتش ملی لیبی / LNA به رهبری حفتر حمایت میکنند.
مصطفی المجید سخنگوی دولت مستقر در طرابلس گفت: نیروهایشان (GNA) حملات جدیدی را علیه نیروهای هفتر در حومه پایتخت شروع کردهاند.
به گفته سازمان جهانی بهداشت، از سوم آوریل و با شروع حملات نیروهای هفتر برای تسخیر پایتخت تاکنون ۲۲۰ نفر کشته شده و ۱۰۰۰ نفر زخمی شده اند. همچنین ۲۵ هزار نفر نیز کوچ اجباری کرده تا از حملات در امان بمانند.
مسکو و واشنگتن از قطعنامه آتش بس در شورای امنیت حمایت نکردند، هرچند آلمان و انگلیس و فرانسه از آن پشتیبانی کردهاند. (پیشتر فرانسه حمایت خود از حفتر را اعلام کرده بود).
این در حال است که اندیشکده انگلیسی چتم هاووس، گزارش داده است که نیروهای 'خلیفه حفتر' فرمانده ارتش لیبی بدون برخورداری از امکانات اقتصادی و نظامی کافی انگیزه مبارزه نخواهند داشت و با از دست رفتن تدریجی عدوات و امکانات نظامی، ناچار به تسلیم خواهند شد.
اکنون دو دولت موازی در لیبی حضور دارند. دولت وفاق ملی مستقر در طرابلس که ریاست آن را 'فایز السراج' بر عهده دارد و جامعه بین الملل از آن حمایت میکند و دیگری، دولت مستقر در شرق این کشور (طبرق) و مورد حمایت مجلس نمایندگان است که از ژنرال حفتر فرمانده ارتش لیبی حمایت میکند. دولت وفاق ملی به عنوان کارگزار رسمی حکومت لیبی کنترل منابع اصلی زیرزمینی و صلاحیت دسترسی بانکی و مالی را برخوردار است. بانکهای شرق لیبی از جمله در بنغازی بدون تایید بانک مرکزی لیبی امکان دسترسی به اعتبارهای مالی بین المللی را نخواهند داشت.
نفوذ ژنرال حفتر در لیبی، کشوری که سالهاست درگیر جنگ داخلی و خشونت است، دائما بیشتر میشود. مخالفان معتقدند که این ژنرال در پی برقراری یک دیکتاتوری نظامی جدید در لیبی است. برقراری این دیکتاتوری هزینههای اقتصادی و مالی زیادی خواهد داشت. مصر از نظر نظامی و لجستیکی و عربستان و امارات هم از جنبه تامین بودجه از وی پشتیبانی میکنند و این دولتها خواستار حکومتی سکولار در لیبی هستند و فرانسویها هم در این زمینه چراغ سبز نشان میدهند.
تا کنون از سوی عربستان کمکهای قابل ملاحظهای (بنا به گزارشها تا دهها میلیون دلار) از او به عمل آورده است؛ اما این حمایت مالی نمیتواند همواره ادامه یابد و تجربه نشان میدهد که در جنگهای داخلی کسی برنده بازی خواهد شد که به یک درآمد پایدار و مستمر پشت گرم باشد. عربستان به امید غلبه سریع حفتر و چیدن میوههای پیروزی وی به او کمک مالی میدهد و با طولانی و یا بی نتیجه شدن درگیریها در لیبی دلیلی برای ادامه کمکهای مالی خود نخواهد داشت.
تاسیس بانک مرکزی در شرق لیبی (در البیدا- al Bayda) نیز سهم مهمی در پرداخت بموقع حقوق نظامیان حفتر ایفاء میکند؛ اما مشکل اینجاست که این بانک از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته نشد (unrecognized) و در بلند مدت نمیتوان نسبت به عملکرد پایدار آن امیدوار بود و بانکهای شرق لیبی برای دستیابی به ارزهای خارجی و تبادلات مالی بین المللی همچنان وابسته به طرابلس باقی هستند.
برخی کارشناسان مسائل آفریقا در ارتباط با ناآرامیها در لیبی معتقدند که اقدام اخیر ژنرال حفتر برای تصرف طرابلس، واکنشی به بی ثباتی در شمال آفریقا و نگرانی دولتهای غربی از به قدرت رسیدن اسلام گراهاست.
اما نکته حائز اهمیت، همراهی ساده لوحانه برخی کشورهای عربی با این جریان است که بدون در نظر گرفتن تجربیات شکست خورده در منطقه، نیات خود را دنبال و در واقع توجه ندارند که دخالت خارجی بحرانهای غرب آسیا و خاورمیانه کمکی به حل ماجرا نمیکند.
راه حل بحران سیاسی در لیبی عدم مداخله کشورهای غربی در امور داخلی این کشور است و باید شرایطی را فراهم کنند که قانونی مبتنی بر خواست و فرهنگ مردم لیبی تهیه و تصویب و انتخاباتی آزاد برگزار شود. بعد از سقوط دولت قذافی هرگز فرصت داده نشد که مردم لیبی یک اجتماع مستقل را تشکیل دهند و انتخابات آزاد بر پا کنند و همواره مداخلات خارجیها مانع از تشکیل اجتماعات آزاد در لیبی بوده است.
منبع: رویترز