تیم مخفی علیه برجام/ تندروهای واشنگتن در وزارت خارجه آمریکا چه می‌کنند؟

رویداد۲۴ یارا سعیدی: مذاکرات احیای برجام همچنان در تعلیق به سر می‌برد و در حالی که انتظار می‌رفت پس از برگزاری انتخابات ایران، دور هفتم مذاکرات وین از سر گرفته شود، اما اخبار ضد و نقیضی درباره بازگشت وزرای خارجه کشور‌های ایران و ۱+۵ به وین به گوش می‌رسد. همزمان اخبار منتشر شده از پیوستن منتقدان برجام به میز ایران در دولت بایدن حکایت دارند.

وزرای سه کشور اروپایی در گفتگوی تلفنی با امیرعبداللهیان وزیر خارجه جدید ایران خواستار بازگشت ایران به میز مذاکره شدند. وزیر خارجه ایران نیز ضمن تاکید بر پایبندی ایران به مذاکرات احیای برجام گفت که تهران در مذاکراتی حاضر می‌شود که حقوق ایران در آن به رسمیت شناخته شده، منافع آن تامین شود و نتایج ملموسی داشته باشد.

امبرعبداللهیان همچنین در تازه‌ترین اظهار نظر خود درباره زمان بازگشت ایران به مذاکرات وین گفته بود که دو سه ماهی زمان می‌برد تا دولت جدید ایران مستقر شود و برای هر گونه تصمیمی که می‌خواهد در این رابطه بگیرد، برنامه ریزی کند. تعیین زمان حدودی بازگشت ایران به میز مذاکرات وین انعکاس گسترده‌ای داشت و با واکنش منفی رئیس میز ایران در واشنگتن همراه شد. راب مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در سخنانی در این باره از اتمام صبر واشنگتن گفت و تاکید کرد که آمریکا نمی‌تواند تا ابد منتظر بازگشت ایران به مذاکرات احیای برجام باقی بماند.

بیشتر بخوانید:در دولت رئیسی گرایش ایران به روسیه و چین بیشتر می‌شود/ برجام احیا نشود به نقطه غیرقابل بازگشتی می‌رسیم

راب مالی آنچه مواضع واشنگتن است را شفاف‌تر بیان کرد و گفت که تاکنون آمریکا چیزی درباره اینکه دولت ابراهیم رئیسی آماده متعهد شدن به دور هفتم مذاکرات وین بوده است را دریافت نکرده. راب مالی که روز گذشته با بلومبرگ صحبت می‌کرد به این اظهارات اکتفا نکرد و در صدد تعیین ضرب الاجل برای ایران برآمد و گفت که طولانی‌تر شدن مذاکرات و روند بازگشت ایران به آن، با پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران همراه خواهد شد و در این صورت طرفین باید به «نتیجه دیگری» دست پیدا کنند.

ایران پیش از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، مذاکرات وین را تا انتخاب رئیس جمهور جدید و تشکیل دولت ایران متوقف کرد. در این شرایط اخباری فاش شده که نشان می‌دهد آمریکا تنها در انتظار آغاز دور بعدی مذاکرات نبوده و در تلاش است تا با استراتژی جدیدی در مذاکرات احیای برجام در وین شرکت کند.

ائتلاف بایدن و منتقدان برجام در مقابل توافق هسته‌ای ایران

جو بایدن با وعده احیای برجام به کاخ سفید رسید و جایگزین دونالد ترامپ شد، رئیس جمهور سابق آمریکا از توافق هسته‌ای ایران خارج شده بود و خواستار مذاکرات جدید بر سر مسائل متفاوتی با ایران بود. با آمدن جو بایدن اما مذاکرات غیرمستقیم برای احیای برجام با حضور ایران و کشور‌های ۱+۵ در وین آغاز شد  و برای 6 دور ادامه داشت. همزمان با توقف مذاکرات در وین برای انتقال قدرت در ایران، به نظر می‌رسد در واشنگتن همگرایی جدیدی میان بایدن و منتقدان برجام ایجاد شده است.

این همگرایی می‌تواند به دلایل متعددی ایجاد شده باشد، چشم انداز احیای برجام تیره‌تر شده و همزمان ایران روند پیشبرد برنامه هسته‌ای خود را نیز سرعت بخشیده است. وقفه در روند مذاکرات به دلیل انتخابات ایران و تاکید دولت جدید ایران بر رفع تحریم‌ها، دریافت ضمانت از آمریکا برای عدم تکرار خروج این کشور از توافق در دولت‌های مخالف و همچنین خودداری ایران از پذیرش طرح گسترش مذاکرات برجام به فعالیت‌های موشکی و منطقه‌ای ایران می‌تواند از جمله دلایل ایجاد این همگرایی در واشنگتن باشد.

یکی از نشانه‌های این همگرایی میان منتقدان برجام و دولت بایدن، ملحق شدن دانیل شاپیرو سفیر سابق آمریکا در اسرائیل به تیم آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ایران است. شاپیرو قرار است در تماس مستقیم با دفتر نخست‌وزیری و همچنین وزیران دفاع و امور خارجه اسرائیل باشد. شاپیرو از جمله کسانی است که در توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ با ایران نقش مهمی ایفا کرده بود.

یکی از مسئولان دولت آمریکا درباره انتخاب شاپیرو برای عضویت در تیم ایران در وزارت امور خارجه آمریکا به ریاست راب مالی گفته که تجربه دانیل شاپیرو و همچنین اطلاعات او درباره منطقه می‌تواند زمینه همکاری و هماهنگی آمریکا با اسرائیل را تأمین کرده و در ارتباط با یافتن راه‌حل‌هایی برای مسائل مربوط به ایران در منطقه کمکی به وزارت امور خارجه باشد.

در همین رابطه روزنامه انگلیسی تهران تایمز نیز روز گذشته با انتشار یک خبر اختصاصی از تشکیل مخفیانه گروهی از منتقدان برجام در وزارت خارجه آمریکا برای ارائه مشورت به تیم ایران خبر داده و افشا کرده که راب مالی در قالب تیمی محرمانه در حال مشورت گرفتن از افراد تندرو از جمله مقام‌های دولت ترامپ است.

روزنامه تهران‌تایمز با اشاره به فشار‌های دولت‌های اروپایی بر ایران برای بازگشت به میز مذاکرات نوشته که دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا همزمان با این فشار‌ها مشغول همکاریی‌های تنگاتنگ با گروهی از افراطی‌ترین کارشناسان ضد ایرانی برای تخریب مذاکرات وین در صورت آغاز آن بوده است.

تهران تایمز می‌نویسد: «رابرت مالی، نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با تیمی مبهم و مخفی متشکل از مقام‌های سابق ترامپ و کارشناسان ایرانی اندیشکده‌های محافظه‌کار در تماس بوده است. این تیم سری و بی‌سر و صدا که در میان اعضایش به "گروه سیاست‌گذاری در قبال ایران" شناخته شده اعضایی مانند "الیوت آبرامز"، نماینده ویژه دولت سابق آمریکا در امور ایران، "دنیس راس"، دیپلمات سابق و عضو ارشد "اندیشکده واشنگتن برای سیاست‌های خاور نزدیک" و "مایکل سینگ"، از مدیران "اندیشکده واشنگتن" را شامل می‌شود.»

تهران‌تایمز نوشته طبق اسنادی که به رویت این روزنامه رسیده وجود این گروه و جلساتش قرار بوده مخفی و غیرعلنی باشد، اگرچه بسیاری از دیگر کارشناسان تندرو ضد ایرانی مانند «ری تکیه»، عضو ارشد اندیشکده «مطالعات خاورمیانه در شورای روابط خارجی» و «مارک دابوویتز»، مدیر عامل «بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها» از تشکیل چنین گروهی باخبر بوده‌اند.

تهران‌تایمز می‌گوید مستنداتی که در اختیار این روزنامه قرار گرفته نشان می‌دهند رابرت مالی از مخالفان برجام کمک می‌خواهد و این اقدام او بخشی از راهبردی چند وجهی است که توسط جمهوری‌خواهان و دموکرات‌ها مشترکاً طراحی شده است. نکته جالب آنکه رهبران دموکرات و جمهوری‌خواه اصرار کرده‌اند که این گروه سر و شکلی غیررسمی داشته باشد تا بتوان قوانین مرسوم در آمریکا در خصوص گزارش‌دهی درباره این گروه یا نگهداری اسناد آن را دور زد.

تیم مخفی درباره چه چیزی به راب مالی مشورت می‌دهند؟

تیم مخفی میز ایران در حال ارائه مشورت به راب مالی هستند. قرار گرفتن تندروترین افراد واشنگتن علیه ایران در کنار وزارت خارجه دولت جو می‌تواند معانی بسیاری داشته باشد. در خبر تهران تایمز آمده که این تیم مخفی برای ارائه مشورت به میز ایران تشکیل شده است. تیم «سیاست گذاری علیه ایران» اما در چه زمینه‌ای در حال ارائه مشورت به راب مالی هستند؟ یک گمانه زنی در این رابطه وجود دارد و آن این است که مشورت و همکاری میان این دو گروه با هدف عدم احیای برجام اصلی و گسترش آن به موضوعاتی، چون برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های منطقه‌ای تهران باشد، موضوعی که می تواند به شکست مذاکرات احیای برجام و روی میز آمدن گزینه‌های دیگر منتهی شود.