اما و اگر واکسیناسیون دوز چهارم در سایه ابهام در آمار‌های کشته‌های واکسن‌زده

رویداد۲۴ واکسیناسون دوز چهارم کرونا در ایران به یک، اما و اگر تبدیل شده است، در شرایطی که هنوز به گفته بسیاری از کارشناسان گروه‌های زیادی از مردم هنوز دوز سوم واکسن خود را تزریق نکرده‌اند وزیر بهداشت بر لزوم واکسیناسیون همگانی کرونا در سال پیش رو تأکید کرد.

بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت با بیان اینکه در شهریور و مهر ماه یک دوز تقویتی واکسن به مردم تزریق می‌شود، اظهار کرد: تا شهریور و مهر، به علت اینکه سطح ایمنی بدن کاهش می‌یابد، یک واکسیناسیون همگانی به عنوان دوز تقویتی خواهیم داشت، اما اصطلاح دوز چهارم را به کار نمی‌بریم. تا زمانی که این پاندمی در کشور وجود دارد، باید واکسیناسیون هم انجام شود.

وی افزود: وقتی این ویروس از حالت پاندمی خارج شد، مثل بیماری آنفلوانزا که واکسن برای همگان توصیه نمی‌شود، همه می‌توانند واکسن کرونا را تزریق کنند.

به گزارش جامعه ۲۴، گفته‌های وزیر بهداشت در حالی است که علی‌رغم گذشت چند ماه این وزارتخانه هنوز به درخواست خبرنگاران رسانه‌ها در مورد تعداد واکسن‌زده‌های مبتلا و فوت شده در اثر اومیکرون، پاسخ نداده است. با این حال بسیاری از کارشناسان مقابله با بیماری کرونا از همان ابتدای شیوع اومیکرون بر لزوم تزریق دوز سوم تأکید کردند.

این تأکید درحالی بود که در هفته‌های منتهی به نوروز نیز قرار بود تنها به واکسن‌زده‌های دوز سومی و همچنین دوز دومی‌های در انتظار تزریق دوز سوم مجوز سفر داده شود. این موضوع محقق نشد و قرار شد افراد با کارت واکسن دو دوزه نیز به سفر بروند. با این حال واکسن زده و واکسن نزده به سفر رفتند و کسی هم جلوی مسافرت آن‌ها را نگرفت. همین موضوع موجب شد تا برخی از کارشناسان نسبت به احتمال بروز پیک جدیدی از بیماری کرونا در روز‌های آینده ابراز نگرانی کنند.

آمار واکسیناسیون کشور

بر اساس اعلام وزارت بهداشت تا روز سه‌شنبه ۳۰ فروردین ماه تاکنون ۶۴ میلیون و ۲۲۱ هزار و ۴۶۹ نفر دوز اول، ۵۷ میلیون و ۴۰۰ هزار و ۴۳۵ نفر دوز دوم و ۲۶ میلیون و ۸۲۰ هزار و ۱۳۰ نفر نیز دوز سوم واکسن کرونا را در کشور تزریق کرده‌اند.

به این ترتیب مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۴۸ میلیون و ۴۴۲ هزار و ۳۴ دوز رسید.
این‌گونه که آمار وزارت بهداشت نشان می‌دهد مردم استقبال چندانی از وزارت بهداشت نداشته‌اند.

بیشتر بخوانید: جدیدترین آمار جهانی ابتلا و فوتی‌های کرونا

چرا آمار واکسیناسیون کاهش یافت؟

مسعود یونسیان، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از دلایل پایین‌بودن تزریق دوز سوم نسبت به دوز‌های اول و دوم را فعالیت گروه‌هایی علیه تزریق واکسن کرونا عنوان کرده و گفته است آزادی عمل افرادی که علیه واکسن اطلاع‌رسانی می‌کنند در بی میلی مردم برای عدم تکمیل واکسیناسیون آن‌ها تأثیر داشته است. این افراد تریبون‌های مختلفی در اختیار دارند و بدون اینکه توبیخ یا مواخذه شوند و بدون اینکه حتی استنادات علمی داشته باشند، مطالب نادرست و دروغین را منتشر می‌کنند که گاهی تبدیل به اخبار داغ هم می‌شود. در این شرایط، عده‌ای فریب این افراد را می‌خورند و از تزریق واکسن یا تکمیل واکسیناسیون خودداری می‌کنند.

با این حال یونسیان پیش از این گفته بود که اهتمامی برای انتشار اطلاعات درباره اثربخشی واکسن‌ها در پیشگیری از بستری و فوت ناشی از کرونا در وزارت بهداشت وجود ندارد. نتیجه آن، این است که واکسیناسیون دوز دوم از دوز اول فاصله دارد، چند میلیون نفر نوبت دوز دوم آن‌ها رسیده و دوز دوم را تزریق نکرده‌اند، چند میلیون نفر هم که نوبت دوز سوم آن‌ها رسیده، دوز سوم را تزریق نکرده‌اند.

اگرچه آمار واکسیناسیون در دوز سوم به شدت کاهش پیدا کرده است که این موضوع انگیزه پایین مردم در واکسیناسیون را نشان می‌دهد با این حال وزیر بهداشت بر لزوم واکسیناسیون در مهر و شهریور ماه خبر می‌دهد هر چند نام آن را واکسیناسیون دوز چهارم نمی‌نامد.

تکرار دوز‌های واکسن چه تأثیری دارد؟

حمید سوری، استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در گفتگو با جامعه ۲۴ اظهار کرد: ما نباید واکسن را منفعت و سود ببینیم و اثربخشی آن را هم ۱۰۰ درصد در نظر بگیریم. از سوی دیگر تکرار دوز‌های مختلف واکسن نیز ممکن است عوارض میان مدت و طولانی مدتی را داشته باشد که در مورد واکسن‌های موجود فعلا اطلاعاتی در رابطه با آن وجود ندارد چرا که واکسن‌ها تازه بوده و روند تأیید آن‌ها نیز به صورت اورژانسی بوده است به همین دلیل با احتیاط از واکسن‌های استفاده کرد.

وی افزود: مجامع بین‌المللی نیز بر این موضوع تأکید دارند که دوز چهارم واکسن را برای گروه‌های پرخطر در نظر بگیریم. از سوی دیگر باید به صورت مرتب سطح ایمنی جامعه را بسنجیم تا ببینیم که آیا جامعه ما به واکسن نیاز دارد یا خیر؟ نمی‌توان به صورت چشم بسته دوز‌های مختلف را تزریق کرد. هم هزینه اقتصادی برای جامعه دارد و هم اینکه هنوز عوارض آن مشخص نیست.

سوری تأکید کرد: تا زمانی که سطح ایمنی جامعه را به صورت تفکیک گروه‌های سنی و به تفکیک مناطق کشور نسنجیم نمی‌توانیم یک نسخه واحد واکسیناسیون را برای مدیریت کرونا در نظر بگیریم