مسعود درخشان کیست؟

رویداد۲۴  مریم وحیدیان: مسعود درخشان استاد اقتصاد و رئیس سابق دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق کسی است که به گفته خودش طرفدار سیاست‌های اقتصادی بر اساس اسلام است. او کسی بود که عنوان درسی معارف اسلامی و اقتصاد را به دانشگاه امام صادق وارد کرد. درخشان اخیراً در مناظره‌ تلوزیونی در مقابل موسی غنی‌نژاد از طرفداران بازار آزاد و نظریات هایک در اقتصاد قرار می‌گیرد.

او در این مناظره اقتصاد اسلامی را اینطور وصف می‌کند:«اقتصاد اسلامی به معنی مجموعه‌ای از احکام، فتاوی و روایت‌ها و احادیث اقتصادی اسلامی است که سازمان برنامه و بانک مرکزی باید براساس آن عمل کنند.» حتی در سال ۹۹در یک برنامه تلوزیونی گفته بود: «میوه اقتصاد اسلامی سال هاست که رسیده اما مصرف نمی‌شود. ما در حوزه اجرا ضعف داریم ولی نظریات اقتصاد اسلامی آماده اجرا و عمل هستند.»

زندگینامه مسعود درخشان

مسعود درخشان استاد تمام دانشگاه امام صادق بوده است. کسی که 73 سال سن دارد و تحصیلات کارشناسی اقتصاد خود را در دانشگاه تهران گذراند و کارشناسی ارشد ودکتری را از مدرسه اقتصاد لندن دریافت کرد. همزمان با آغاز انقلاب اسلامی به ایران بازگت تا بتواند در کرسی دانشگاه‌های ایران سهمی داشته باشد. او البته بار دیگر برای گرفتن دکتری اتقصاد مالی به دانشگاه لندن رفت. او بنیانگذار و رئیس دانشکده معارف اسلامی و اقتصاد دانشگاه امام صادق(ع) بود و یکی دیگر از سمت‌های او عضویت در هیئت علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی است. جمهوری اسلامی ایران بارها به دلایل مختلف به او جوایزی اهدا کرد. مسعود درخشان برنده پانزدهمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران برای تألیف کتاب اقتصادسنجی و برنده جایزه جهانی سومین کنگره بین المللی علوم انسانی اسلامی در نظریه پردازی اقتصاد اسلامی شد. درخشان به عنوان چهره ماندگار دانشگاه امام صادق نیز انتخاب شده است . بنیاد ملی نخبگان او را به عنوان یکی از پنج دانشمند برتر کشور انتخاب کرده است. او در حضور ناصر مکارم شیرازی دومین جایزه جهانی علوم انسانی اسلامی را دریافت کرده است. 

عقاید مسعود درخشان از دارالفنون تا اقتصاد اسلامی

به گزارش رویداد۲۴ یکی از اظهارات درخشان که از سوی خبرگزاری اصولگرای مهر انتشار یافته بود، انتساب فراماسونری به تحصیل‌کردگان دارالفنون بود. او در جایی از مصاحبه می‌گوید: «دارالفنون برخلاف نظر امیرکبیر منجر به تاسیس و بسط فراماسونری به صورت سازمان یافته بود. فارغ التحصیلان دارالفنون جذب لژهای فراماسونری شدند و در مناصب حکومتی مشغول شدند.» او اعتقاد داشت روشنفکران مشروطه از جمله میرزا ملکم خان و نیز سید حسن تقی زاده مهم‌ترین کسانی بودند که تقلید از غرب را تنها راه ترقی ما می‌دانستند.

بیشتر بخوانید: محسن برهانی؛ حقوقدان منتقد

 در واقع در نوع نگاه مسعود درخشان نوعی مخالفت با مدرنیته و تمدن غربی دیده می‌شود که پیشتر از او نیز نمایندگانی به ویژه در ایام پیروزی انقلاب اسلامی داشته است. کتاب «فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی» و به ویژه عقاید احمد فردید از جمله نگاه‌هایی بود که پایه‌ها یا شاید نشانه‌های غرب‌ستیزی پس از انقلاب در ایران به شمار می‎آید. مسعود درخشان از جمله چهره‌هایی بود که این مکتب را در اقتصاد پیاده‌سازی کرد. یکی از چهره‌هایی که سعی کرد در برابر اقتصاد لیبرال که پشتوانه اندیشه‌های افرادی مثل جان لاک، آدام اسمیت، هایک و ... اقتصاد اسلامی را عرضه کند. اقتصادی که بتواند با اندیشه‌های اقتصادی غربی مجادله کند. موسی غنی‌نژاد در مناظره تلوزیونی با مسعود درخشان گفته بود: «اقتصاد اسلامی اصلا وجود ندارد.» خیلی‌ها هستند که با  غنی‌نژاد هم نظر هستند. 

فیلم مناظره غنی نژاد و مسعود درخشان

تبلیغات انتخاباتی مسعود درخشان برای اصولگرایان

فعالیت‌های درخشان فقط محدود به تبیین اقتصاد اسلامی نیست. او در سال ۱۳۹۲ به حمایت از سعید جلیلی نامزد انتخابات پرداخت. او به عنوان حامی و مشاور در کنار سعید جلیلی ماند. او در جریان انتخابات سال ۱۴۰۰ نیز بیانیه‌ای خطاب به وزیر علوم منتشر کرد و اعلام کرد رساله دکتری محسن رضایی در زمینه پول و اعتبار بوده است و او را صاحب‌نری قوی و آگاه دانسته بود. او همچنین از ابراهیم رئیسی نیز در انتخابات حمایت کرد. در واقع ویدئویی از این حمایت از مسعود درخشان وجود دارد. درخشان طی سخنانی از رئیسی این طور تمجید کرده بود: « آیت الله رئیسی فردی توانمند، آگاه و امانتدار است. اقدامات شجاعانه و بسیار خوب آقای رئیسی در قوه قضائیه از جمله دستگیری و محکومیت مفسدان اقتصادی و حتی نزدیکان رئیس جمهور و معاونانش بسیار خوب و امیدوار کننده بود»

اظهارات مسعود درخشان درباره تحریم 

درخشان از جمله کسانی بود که در ایامی که دولت پیشین اگرچه ترامپ برجام را پاره کرده بود،  تلاش می‌کرد نظر آمریکا را برای مذاکرات جلب کند. درخشان در همان ایام گفته بود: «جای تعجب در این است که دولت تدبیر و امید حتی در شرایط تحریم حداکثری و جنگ اقتصادی هنوز موضع‌گیری سازشکارانه و غیرانقلابی دارد.» درخشان در ایام انتخابات ۹۲ نیز به عنوان مشاور اقتصادی سعید جلیلی مقابل دوربین رفت و با غنی نژاد مناظره کرد. آن زمان درباره آثار تحریم‌ها گفته بود: « اگر همین فردا تحریم‎ها لغو شد آن وقت من می‎گویم که ما همه باید عزا بگیریم. از نظر من در تاریخ صد ساله کشور از آغاز تاریخ کشف نفت در کشور تا اکنون هیچ لطف الهی از ناحیه نفت بر مردم ایران نیامده جز این تحریم اخیر.»

تدریس درخشان در حوزه علمیه قم

مسعود درخشان در سال‌های اول انقلاب ساکن قم بوده است. در آن ایام به صورت رسمی شروع به تدریس اقتصاد اسلامی در حوزه علمیه کرده بود. دوره‌ای که از سوی آیت‌الله مظاهری از طلاب قم برگزار شده بود و ۳۸  نفر در آن کلاس‌ها شرکت می‌کند. در کنار درخشان نیز مظاهری به تدریس فقه‌الاقتصاد می‌پرداخت. از همان جا بود که پژوهش درباره اقتصاد اسلامی شکل گرفت. مسعود درخشان تدریس در موسسه راه درخشان متعلق به آیت‌الله مصباح یزدی را نیز در کارنامه خود دارد. 

مسعود درخشان و بانکداری اسلامی

بانکداری اسلامی یکی از مقولاتی بوده که درخشان به جد از آن حمایت کرده است. او از سیستم بانکداری کشور اینظور انتقاد کرده بود: « تاکنون هیچ یک از رؤسای بانک مرکزی، حذف عملیات ربوی از بانکداری را در اولویت کاری خود قرار نداده‌اند.» او مخالف شکل‌گیری هر نوع بانک خصوصی است و در جایی تاکید میکند که ربوی بودن ذات بانک خصوصی است و حتی با نظارت و شفافیت در امور این بانک‌ها نیز نمی‌توان از ربوی بودن آن جلوگیری کرد. او طرفدار ادغام بانک‌های خصوصی شده بود.