پیامدهای نشست مسکو/ ایران، روسیه و سوریه از اردوغان چه می‌خواهند؟
رویداد۲۴ لیلا فرهادی: مسکو میزبان مذاکرات دو روزه بین «ترکیه، سوریه و ایران» بود. ظاهراً تمرکز این نشست روی آشتی ترکیه و سوریه متمرکز بود، اما از نظر رسانه‌های غربی پیامد این نشست به بیرون و فراتر از منطقه هم سرایت خواهد کرد. نشریه فوربس آمریکا معتقد است با وجود اینکه هیچ کس انتظار نتیجه ملموس از این نشست نداشته، اما پیامدهای آن مهم است.
این نشریه معتقد است کرملین با این نشست می‌خواست نشان دهد هنوز می‌تواند یک بلوک یا پنج قدرت منطقه‌ای ایجاد کند. پوتین به این اقدامات برای مصرف داخلی خود نیاز دارد. در واقع، همه رژیم‌های شرکت کننده در این نشست به چنین چیزی نیاز داشتند. این توضیح قابل قبولی به نظر می‌رسد. اما یک نگاه دقیق‌تر خبر از ماجرایی مهم‌تر می‌دهد.
فوربس نوشته یک‌بار دیگر به ترکیب تیم نگاه کنید: ترکیه یک کشور عجیب و غریب و تنها عضو ناتو است که در مقابل یک بلوک متحد از رقبای خود قرار گرفته است. حال بیایید از خود بپرسیم چرا اردوغان باید نمایندگان ارشد خود را به چنین رزمایش خصمانه بیهوده‌ای بفرستد؟ او یک انتخابات سراسری در اواسط ماه می دارد و قرار است در یک رقابت عادلانه، ببازد بنابراین او عصبی است. او می‌خواهد بداند رقبای خارجی‌اش در این مقطع حساس چه نقشه‌ای علیه او می‌کشند.
به عبارت دیگر، جلسه مذکور فقط برای عکس یادگاری گرفتن نبوده است بلکه با این هدف بوده که بداند بلوک دشمن، شامل «روسیه / ایران / سوریه» درست در لحظه‌ای که او در آسیب‌پذیرترین وضعیت خود قرار دارد، چه وعده‌های مثبت و تهدیدهای منفی در سر دارند، چه چیزی را می‌خواهند و چه چیزی را ارائه می‌دهند. به هر حال، این وضعیت آسیب‌پذیر او نه تنها دوره پیش از انتخابات، بلکه هفته‌ها و ماه‌های پس از آن هم ادامه خواهد داشت؛ نتیجه انتخابات به طور اجتناب ناپذیری مشروعیت او را متزلزل خواهد کرد. اردوغان قرار نیست بی سر و صدا قدرت را ترک کند، یا در واقع او اصلاً قرار نیست چنین کاری کند. اردوغان نمی‌تواند قدرت را ترک کند، زیرا اپوزیسیون خانواده او، حزب او، الیگارش‌هایش، رسانه‌ها، قوه قضائیه و تقریباً کل نخبگان دولتی را به دلیل فساد حذف خواهند کرد؛ بنابراین او راه‌هایی را برای تقلب در انتخابات یا «تقسیم» قدرت یا حکومت غیرقانونی مانند ایوانیشویلی در گرجستان پیدا خواهد کرد. به هر حال، مردم ترکیه او را دوست نخواهند داشت، زیرا آنها می‌دانند که او بازنده شده بود.
بیشتر بخوانید: فردای انتخابات ترکیه چه خواهد شد؟
انتظار بی‌ثباتی و احتمالاً تجدید انتخابات، سردرگمی بر سر مسند قدرت، شکاف در ارتش، فرار سرمایه و بسیاری موارد دیگر را داشته باشید. بنابراین، جلسات مسکو فقط در مورد انتخابات ماه می نبود، بلکه در مورد دوره بعد از آن بود که اردوغان به کمک همه نیاز خواهد داشت.
نشریه فوربز نشست چهارجانبه مسکو، تهران، آنکارا و دمشق را به بازی «روسیه / ایران / سوریه» (RIS) در مسکو تشبیه کرده و می‌گوید در این بازی توهین به اردوغان در صدر دستورکار قرار داشت. این سه تا می‌خواستند به ترکیه بگویند «ما نیازی نداریم که در یک انتخابات عادلانه مبارزه کنید یا در صورت شکست قدرت را تحویل دهید. برخلاف غرب.
در واقع، ما متحدان واقعی شما در این زمینه هستیم. هیچ مزخرفی به نام حقوق بشر یا مطبوعات آزاد وجود ندارد. ما می‌توانیم به شما کمک کنیم تا قدرت را به طور نامحدود حفظ کنید. در واقع، ما آن را ترجیح می‌دهیم، زیرا ترکیه به طور کامل بخشی از بلوک غرب نخواهد شد.»
به گزارش رویداد۲۴ بلوک RIS می‌تواند با سرازیر کردن پول سیاه یا پول حاصل از فروش ارزان گاز طبیعی یا نفت از خطوط لوله روسیه یا عراق به او کمک کند. در واقع، اردوغان از قبل با ارائه مزایای اقتصادی مختلف مانند گاز طبیعی ارزان و برق و افزایش تورمی حداقل دستمزد‌ها و مواردی از این دست، شروع به رشوه دادن به رای دهندگان کرده است؛ بنابراین RIS قرار بود امتیاز‌هایی به ترکیه ارائه کند، اما اینکه اردوغان کدام یک از این‌ها را انتخاب می‌کند مشخص نیست. او احتمالا می‌گوید شاید من این پیشنهاد‌ها را قبول کنم، اما برای ماندن در قدرت نیازی به شما ندارم؛ و اینجاست که چانه‌زنی سخت شروع می‌شود. هویج ممکن است کار نکند، چماق چطور؟ ایران، روسیه و سوریه چه تهدیدی می‌توانند علیه اردوغان داشته باشند؟ و در ازای دست کشیدن از این تهدید‌ها چه می‌خواهند؟
اردوغان به ویژه در مورد سه یا چهار میلیون پناهجوی ترکیه که عمدتاً از سوریه هستند، آسیب پذیر است. او مایل است آنها را به کشورشان بازگرداند. ترک‌ها احساس می‌کنند با وجود این پناهجویان در حال غرق شدن است به ویژه در زمانی که اقتصاد ترکیه به شدت در حال رکود است.
با نزدیک شدن به انتخابات، اردوغان می‌خواهد ژست‌هایی مبنی بر بازگشت قابل توجه پناهجویان به مناطق امن در سوریه انجام دهد. روسیه/ایران/سوریه می‌تواند با بمباران این مناطق این کار را دشوار کنند. رقبای ترکیه (RIS) می‌توانند بدترهم عمل کنند. آنها می‌توانند نفت روسیه و عراق را برای مدت کوتاهی قبل از انتخابات قطع کنند.
این‌ها تهدیدهای بلندمدت نیستند و نمی‌توانند هم باشند. روسیه و عراق به درآمد نفت از ترکیه نیاز دارند. اما، به موقع، این اقدامات ناگهانی می‌تواند ذهن ملت ترکیه را قبل از انتخابات تیره کند. به طور معمول، اردوغان با رفتار خوب با ناتو یا اتحادیه اروپا، تهدیدات RIS را متعادل می‌کند، اما در اینجا او تا حدودی به دام افتاده است. در این مقطع، غرب ترجیح می‌دهد که او شکست بخورد، قدرت را رها کند، اجازه دهد دموکراسی واقعی بازگردد و همه زندانیان سیاسی را آزاد کند. اردوغان نمی‌تواند از غرب بخواهد که تهدیدهای RIS را متعادل کند، زیرا غرب از رفتن او خوشحال است؛ بنابراین او ممکن است مجبور شود به برخی از خواسته‌های RIS تن بدهد.
فوربس در ادامه یادداشت به برخی درخواست‌های ایران، روسیه و سوریه از اردوغان را اشاره کرده و گفته به عنوان مثال، اردوغان حاضر نیست علنا از فروش هواپیما‌های بدون «سرنشین بیرقدار» به اوکراین سر باز بزند، هر چند مسکو آن را بخواهد. او تنگه بسفر را روی کشتی‌های ناتو نخواهد بست و اجازه نمی‌دهد سیل پول‌های تحریم شده ایران از طریق بانک‌های ترکیه – دست‌کم تا پس از انتخابات- به جریان بیفتد. چرا؟ زیرا ایالات متحده آن بانک‌ها را تحریم خواهد کرد و رای‌دهندگان با یک ورشکستگی بانکی و همچنین تورم و اقتصاد در حال فروپاشی مواجه خواهند شد. به یاد داشته باشید اگر اردوغان با تقلب در انتخابات قدرت را حفظ کند، ناآرامی‌های شدیدی به دنبال خواهد داشت.
این نشریه برخی درخواست‌های روسیه، ایران و سوریه از ترکیه را امکان تحقق دارد برشمرده و گفته شاید احیای روابط با دمشق یکی از این موارد باشد، اما فقط به عنوان یک فرآیند، درست مانند سعودی ها، به طوری که اسد آرام آرام ترمیم شود.
RIS از آنکارا می‌خواهد که کمک به آذربایجان را متوقف کند. به هر حال، هم تهران و هم مسکو از اردوغان می‌خواهند که بازی در حیاط پشتی آنها را متوقف کند. چیزی که آنها، ایران/روسیه نمی‌خواهند خطوط لوله و مسیر‌های تجاری از استان‌هایی است که کوریدور‌های جغرافیایی ایران/روسیه را در آسیای مرکزی دور می‌زنند و آزادانه به جهان وصل می‌شوند. اردوغان با این کار محبوبیت زیادی کسب کرده است. او ممکن است مجبور شود برای مدتی این مانور استراتژیک را متوقف کند.
اسرائیل در حال تدارک یک حمله بزرگ است که ظاهراً اسرائیلی‌ها جزئیات آن را از ترس افشای اطلاعات، با ایالات متحده درمیان نخواهند گذاشت. برای چنین حمله هوایی احتمالی به مراکز هسته‌ای ایران، اسرائیل حداقل برای برخی از پرواز‌ها به خاک ترکیه نیاز خواهد داشت. RIS ترجیح می‌دهد آنکارا به اسرائیلی‌ها اجازه چنین دسترسی را ندهد. مسیر جایگزین از طریق آسمان عراق توسط ایالات متحده کنترل می‌شود و واشنگتن قطعاً باید از این ابتکار اطلاع داشته باشد و حتی در آن شرکت کند. خلاصه حق وتو دارد.
ادامه جدایی آمریکا از خاورمیانه و از سرگیری مجدد رابطه سعودی‌ها با ایران، اسرائیل را معلق نگه می‌دارد. ترک‌ها نمی‌خواهند ایران سلاح هسته‌ای داشته باشد. اسرائیل هم همینطور. اردوغان به هواپیما‌های اسرائیلی اجازه حمله به ایران را خواهد داد. مگر اینکه RIS بتواند بر او چیره شود.
