ماجرای مذاکرات غیرمستقیم و محرمانه ایران و آمریکا در عمان چه بود؟

رویداد۲۴ روزنامه نیویورک تایمز جزئیات جدیدی از مذاکرات تازه ایران و امریکا منتشر کرد. این مذاکرات، غیرمستقیم و محرمانه در ژانویه (دی) ماه گذشته در عمان برگزار شد.

به گزارش عصرایران و سایر رسانه‌ها روزنامه نیویورک تایمز در گزارش خبری با تیتر " مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در مورد حملات نیابتی و آتش بس انجام شد" نوشت: "دیپلمات‌های ایران و امریکا در ماه ژانویه (دی گذشته) در عمان گرد هم آمدند. طرف آمریکایی به دنبال توقف حملات به کشتی‌های در دریای سرخ و پایگاه‌های آمریکایی و ایران به دنبال آتش بس در غزه بود".

فرناز فصیحی و اریک اشمیت خبرنگاران نیویورک تایمز در این گزارش خبری به نقل از دیپلمات‌های ایرانی و امریکایی که نام آن‌ها اعلام نشده اطلاعات جدیدی درباره مذاکرات اخیر دو کشور در عمان منتشر کرده‌ند.

نیویورک تایمز افزود: بخشی از این گفتگو درباره حملات حوثی‌ها (انصارالله) یمن به کشتی‌ها در دریای سرخ بود. همچنین درباره حملات گروه‌های مورد حمایت ایران در عراق به پایگاه‌های آمریکایی نیز دو طرف گفتگو کردند.

روزنامه انگلیسی فایننشال تایمز برای اولین بار برگزاری این دیدار را افشا کرد. فایننشال تایمز در خبر اختصاصی اعلام کرده بود موضوع مذاکرات بر حملات حوثی‌های یمن در دریای سرخ متمرکز بود. همچنین درباره برنامه هسته‌ای ایران هم گفتگو شد.

این مذاکرات محرمانه و غیرمستقیم در ۱۰ ژانویه (چهارشنبه ۲۰ دی ۱۴۰۲) در مسقط، پایتخت عمان برگزار شد. مقامات عمانی پیام‌ها را بین هیات‌های ایرانی و آمریکایی که در اتاق‌های جداگانه نشسته بودند، میان دو طرف، منتقل می‌کردند. ریاست دو هیات بر عهده علی باقری کنی، معاون وزیر امور خارجه و مذاکره کننده ارشد هسته‌ای ایران و برت مک گورک، هماهنگ کننده جو بایدن در امور خاورمیانه بود.

قرار بود مرحله دوم مذاکرات در فوریه (بهمن / اسفند) برگزار شود، اما به دلیل مذاکرات آتش بس غزه، به تعویق افتاد.

نیویورک تایمز افزود: مقامات آمریکایی گفتند ایران در ژانویه (دی) درخواست برگزاری این مذاکرات را کرده بود و عمانی‌ها هم به طور جدی از امریکایی‌ها خواستند قبول کنند.

بیشتر بخوانید:  تهران-واشنگتن پای میز مذاکره مسقط | فلاحت پیشه: ایران برای رفع دغدغه انتخاباتی بایدن مذاکره می‌کند

روزنامه امریکایی ادامه داد: به گفته مقامات آمریکایی و ایرانی، در عمان، هر یک از طرفین درخواست روشنی از طرف دیگر داشتند. واشنگتن از ایران می‌خواست نیرو‌های نیابتی خود را مهار کند تا حملات حوثی‌ها به کشتی‌ها در دریای سرخ و هدف قرار دادن پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه متوقف شود. تهران نیز از دولت بایدن خواست در غزه آتش بس برقرار کند.

با این حال در این مذاکرات غیرمستقیم، هیچ توافقی حاصل نشد. چند ساعت پس از خروج مک گورک (رئیس هیات امریکایی) از نشست با ایرانی ها، امریکا حملات نظامی را در ۱۱ ژانویه علیه اهداف متعدد حوثی‌ها در یمن انجام داد.

نیویورک تایمز اضافه کرد: در اوایل فوریه (نیمه دوم بهمن)، امریکا حملاتی را به پایگاه‌های نظامی مرتبط با ایران در عراق و سوریه در تلافی قتل سه نظامی آمریکایی در حمله شبه‌نظامیان عراقی نزدیک به ایران انجام داد.

از آن زمان حملات به پایگاه‌های ایالات متحده در عراق پایان یافته است و تنها چند مورد از این حملات در سوریه گزارش شده است.

روزنامه امریکایی افزود: یک مقام ارشد آمریکایی گفت ایالات متحده در گفتگو‌ها شرکت کرد تا نشان دهد حتی با افزایش تنش ها، واشنگتن همچنان برای پیگیری دیپلماسی با ایران آماده است، اما اگر این گفتگو به نتیجه نرسد، ایالات متحده از زور استفاده خواهد کرد.

دو مقام ایرانی، یکی از آن‌ها در وزارت امور خارجه گفتند ایران در مذاکرات تاکید کرد فعالیت گروه‌ها به‌ویژه حوثی‌ها را کنترل نمی‌کند، اما می‌تواند از نفوذ خود بر آن‌ها استفاده کند تا حملات را متوقف کنند البته بعد از اینکه در غزه آتش بس برقرار شود و نه قبل از آن.

علی واعظ، مدیر گروه بین‌الملل بحران ایران در امریکا گفت: "داشتن کانال‌های ارتباطی، حتی اگر غیرمستقیم باشد، قطعاً می‌تواند برای کاهش احتمال اشتباه محاسباتی و سوء تفاهم مفید باشد، اما همانطور که از آن زمان تا کنون دیده‌ایم در مورد حملات حوثی‌ها در دریای سرخ، تنش‌ها بین دو طرف همچنان قابل توجه است".

نیویورک تایمز نوشت: امریکا و ایران هر دو در فوریه (بهمن) تصمیماتی برای جلوگیری از یک جنگ مستقیم گرفتند. نیرو‌های آمریکایی در واکنش نظامی خود به کشته شدن ۳ نظامی امریکایی در مرز اردن، از حملات مستقیم به ایران اجتناب کردند و ایران شبه نظامیان در عراق را متقاعد کرد حملات به پایگاه‌های آمریکایی در عراق و سوریه را متوقف کنند تا از شدت حملات برای جلوگیری از کشته شدن آمریکایی‌ها بکاهند.

اما حوثی‌ها ۱۰۲ حمله علیه کشتی‌ها در دریای سرخ انجام داده اند.

یک مقام ارشد آمریکایی گفت که حوثی‌ها آزمایشی یک موشک میان‌برد جدید را انجام داده‌اند. این مقام گفت گزارش‌های رسانه‌های خبری در این هفته در مورد دسترسی حوثی‌ها به موشک‌های مافوق صوت به احتمال زیاد دقیق نیستند.

عبدالمالک الحوثی، رهبر حوثی‌ها (انصارالله)، روز پنجشنبه گفت که حوثی‌ها محدوده هدف‌گیری خود را برای جلوگیری از عبور کشتی‌های مرتبط با اسرائیل از اقیانوس هند و جنوب افریقا گسترش خواهند داد.

نیویورک تایمز افزود: تحلیلگران می‌گویند حوثی‌ها برگ برنده‌ای برای ایران در درگیری‌های کنونی شده‌اند، زیرا به کشتیرانی بین‌المللی آسیب رسانده و خطرات جنگ در غزه را فراتر از منطقه افزایش داده‌اند. به گفته تحلیلگران، این اهرمی است که ایران به راحتی از آن دست نخواهد کشید.