منازعه جنجالی میلیاردرها ؛ ترامپ برد ، دموکراسی باخت
رویداد۲۴| درگیری بیپرده و علنی میان ثروتمندترین مرد جهان و رییسجمهور ایالات متحده، در روزهای اخیر بازتاب گستردهای در شبکههای اجتماعی داشته و هر دو طرف اتهامات سنگینی را به یکدیگر وارد کردهاند.
سایت خبری The Conversation از حواشی میان ایلان ماسک و دونالد ترامپ گزارش میدهد. در این گزارش آمده است: اگرچه ظاهرا ایلان ماسک، میلیاردر حوزه فناوری، کمی از تنش کاسته و برخی از پستهای آتشین خود درباره دونالد ترامپ را پاک کرده است، اما رییسجمهوری آمریکا همچنان تمایلی به آشتی نشان نمیدهد و هشدار داده که در صورت حمایت ماسک از دموکراتها در انتخابات میاندورهای ۲۰۲۶، «عواقب بسیار جدی» در انتظار او خواهد بود!
جنجال ماسک و ترامپ از کجا آغاز شد؟
تنشها از طرح موسوم به «یک لایحه بزرگ و زیبا» (OBBB) ترامپ آغاز شد؛ طرحی که کاهش گسترده مالیاتها را پیشنهاد میدهد و میتواند حدود ۳ هزار میلیارد دلار به بدهی ملی آمریکا اضافه کند.
ماسک پس از کنارهگیری از نقش مشاورهای خود در کنار ترامپ، این طرح را «وقیحانه و منزجرکننده» توصیف کرد که شهروندان آمریکایی را زیر بار بدهیای غیرقابلتحمل خواهد برد. ترامپ هم در پاسخ گفت: «ایلان داشت کمکم تحملش تمام میشد. از او خواستم برود... و دیوانه شد!»
در ادامه ماجرا، ماسک خواستار استیضاح ترامپ شد و در پستی دیگر او را به ارتباط با پرونده جفری اپستین، مجرم آزار جنسی به کودکان، متهم کرد؛ هرچند که بعدا این توییتها را پاک کرد.
اما چرا این «دوستی رسانهای» مورد توجه، ناگهان به پایان رسید؟ و اصلا اتحاد آنها از کجا آغاز شد؟
ماسک و سیاست
ماسک مانند بسیاری از میلیاردرها، در گذشته تمایلی به ورود مستقیم به سیاست نداشت؛ او گفته بود در سال ۲۰۱۶ به هیلاری کلینتون و در ۲۰۲۰ به جو بایدن رای داده است و در ۲۰۲۱ اعلام کرده بود که ترجیح میدهد از سیاست دور بماند.
اما پس از سوءقصد نافرجام به ترامپ در تجمع انتخاباتی جولای ۲۰۲۴، ماسک به سرعت از ترامپ حمایت کرد و رسما به اردوگاه او پیوست. در واقع، تغییر نگرش ماسک به جنبش «آمریکا را دوباره عظمت ببخشیم» (MAGA) خیلی پیشتر آغاز شده بود.
فعالیتهای ماسک در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نشان از رادیکال شدن تدریجی دیدگاههای او دارد. او طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ با حسابهایی در ارتباط بود که تئوریهای توطئه راست افراطی مانند «نظریه جایگزینی بزرگ» و حتی افسانه «نسلکشی سفیدپوستان آفریقای جنوبی» را ترویج میکردند. او همچنین مخالفت شدیدی با سیاستهای تنوع، برابری و شمول (DEI) داشت.
ماسک سرانجام پس از حمایت از ترامپ، ۲۸۸ میلیون دلار برای کمک به کمپین انتخاباتی او هزینه کرد و در رویدادهای تبلیغاتی حضور یافت. این حمایتها هم جنبه ایدئولوژیک و هم عملی داشت.
بیشتر بخوانید: درگیری ایلان ماسک با ترامپ چقدر به تسلا ضرر زد؟
موفقیت و شکست «وزارت بهبود کارایی دولت آمریکا»
ماسک در دولت دوم ترامپ ریاست «وزارت بهبود کارایی دولت» (DOGE) را بر عهده گرفت. در آغاز، او مستقیما در مارالاگو، اقامتگاه ترامپ ساکن شد تا به ریسجمهوری نزدیکتر باشد.
او وعده داده بود که «وزارت بهبود کارایی دولت» میتواند ۲ هزار میلیارد دلار صرفهجویی کند، اما تنها موفق شد ادعای صرفهجویی ۱۸۰ میلیارد دلاری داشته باشد؛ رقمی که احتمالا اغراق شده است!
ماسک بسیاری از برنامههای دولتی از جمله آژانس توسعه بینالمللی، وزارت آموزش و سازمان حمایت از مصرفکننده را به شدت کاهش داد و درگیر یک سری حواشی شد؛ از جمله اتهام ادای «سلام رومی» که برخی آن را به عنوان «سلام نازی» تعبیر کردند.
در نهایت، با افزایش تنش با وزرای کابینه و کاهش فروش تسلا به دلیل وجهه عمومی آسیبدیده، ترامپ در مارس ۲۰۲۵ اختیارات ماسک و «وزارت بهبود کارایی دولت» را محدود کرد و در نهایت ماسک در اول مه، خروج خود از «وزارت بهبود کارایی دولت» را اعلام کرد.
خداحافظی ماسک و ترامپ
مراسم خداحافظی ماسک از «وزارت بهبود کارایی دولت»، با اهدای یک «کلید طلایی نمادین» از سوی ترامپ برگزار شد. اما در پشت این ظاهر آرام، اختلاف بر سر «یک لایحه بزرگ و زیبا» در حال شعلهور شدن بود.
قرار بود صرفهجوییهای «وزارت بهبود کارایی دولت» منبع مالی کاهش مالیاتی گسترده باشد، اما، چون این صرفهجویی محقق نشد، ماسک نگران افزایش بدهی ملی شد و کمپینی تحت عنوان «کشتن لایحه» در شبکه اجتماعی ایکس راه انداخت.
ترامپ نیز در پاسخ به او مدعی شد که ماسک صرفا به خاطر کاهش یارانه خودروهای برقی (که به ضرر تسلا است) با این طرح مخالفت کرده است. اما ماسک پیشتر خود از حذف یارانهها حمایت کرده بود. در واقع، به نظر میرسد او متوجه شده است که ترامپ از او سوءاستفاده کرده است.
آینده این تنشها به کجا میرسد؟
ترامپ در گذشته نیز بسیاری از مشاوران قدرتمند خود را به راحتی کنار گذاشته بود و از این رو میتوان گفت که ماسک نیز قربانی جدید این رفتار شده است. اگرچه ماسک نسبت به بسیاری از آنها قدرت و منابع بیشتری دارد، اما رویارویی با ترامپ و به ویژه ورودش به جنبش پرشور «آمریکا را دوباره عظمت ببخشیم» (MAGA)، ریسک بزرگی برای او خواهد بود.
در روزهای اخیر، ماسک تمایل خود را به کاهش تنش و بازگشت به دنیای کسبوکار نشان داده که احتمالا باعث آسودگی خیال سهامداران تسلا خواهد شد, اما آنچه نگرانکننده است، آینده دموکراسی در آمریکا است. در شرایطی که قدرت و ثروت در دست عدهای معدود متمرکز شده، به نظر میرسد رایدهندگان بیشتر به تماشاگران یک شوی سیاسی تبدیل شدهاند.
هرچند ترامپ ظاهرا در این دور از «نبرد میلیاردرها» پیروز شده، اما دموکراسی بازنده اصلی این بازی است.
نظام سرمایه داری آخرین مرحله خودرا یعنی امپریالیسم با امپراتوری ترامپ آغاز کرده است. 
