سردرگمی پایتخت بین زندگی عادی و شرایط جنگی ؛ تهرانی‌ها در دوراهی ماندن و رفتن

رویداد۲۴| در حالی‌که اسرائیل با انتشار بیانیه رسمی فارسی از مردم خواسته برخی مناطق تهران را تخلیه کنند، سخنگوی دولت از مردم خواسته به این هشدار‌ها بی‌توجه باشند. با این‌حال، انفجار‌های شب گذشته، صف خودرو‌ها در مسیر‌های خروجی تهران، تعویق امتحانات، اعلام دورکاری و هم‌زمان تداوم زندگی عادی در شهر، تهران را در موقعیتی پیچیده قرار داده است؛ شرایطی که نه می‌توان آن را کاملاً جنگی دانست، نه بی‌خطر.

هشدار رسمی اسرائیل؛ از تهران خارج شوید

با بالا گرفتن تنش نظامی میان ایران و اسرائیل، سخنگوی ارتش اسرائیل در بیانیه‌ای که به زبان فارسی منتشر شد، از ساکنان اطراف مراکز نظامی و تولید سلاح خواست فوراً آن مناطق را ترک کرده و «تا اطلاع ثانوی بازنگردند». در بخشی از این هشدار آمده بود: «شهروندان ایرانی، جان شما برای ما ارزش دارد. محل‌هایی که رژیم در آنها سلاح و پهپاد می‌سازد، هدف حمله خواهند بود.»

عزرائیل کاتز، وزیر دفاع اسرائیل نیز نوشته: «هیچ قصدی برای وارد کردن آسیب فیزیکی به مردم تهران، آنطور که ایران در رابطه با شهروندان اسرائیل انجام می‌دهد، وجود ندارد. مردم تهران مجبور خواهند شد هزینه‌های دیکتاتوری را تحمل کنند و از مناطقی که حمله به اهداف رژیم و زیرساخت‌های امنیتی در تهران ضروری خواهد بود، تخلیه شوند.»

عوامل تشدید نگرانی

آنچه مردم تهران را بیشتر نگران کرده و به فکر رفتن می‌اندازد، اما هشدار‌های اسرائیل نیست، بلکه صدا‌های فعالیت مکرر پدافند و هدف قرار گرفته شدن مکان‌های بسیاری از سطح شهر است. همین دیروز در نواحی مختلف از نیروی هوایی گرفته تا خیابان صابونچی، بلوار کشاورز، خیابان طالقانی، اتوبان مدرس و ... مورد اصابت قرار گرفت. مردم محله‌هایی مثل نارمک و شهران هم ترس از جانشان نمی‌رود؛ در حین حال برخی خبرگزاری‌های رسمی برای نشان دادن جنایات اسرائیل مدام عکس و فیلم‌هایی از قربانیان غیرنظامی حملات اخیر اسرائیل منتشر می‌کنند که اگرچه این رسانه‌ها را به هدف می‌رساند، اما مردم را هم بیش از قبل ترسانده و نگران می‌کند.

توصیه دولت

در این شرایط، مقامات و مسئولان در تهران واکنش خونسردانه‌ای دارند. همزمان که وعده پناهگاه شدن ایستگاه‌های مترو و مدارس را داده و به فکر عملیاتی کردن این وعده خود نیستند؛ توصیه می‌کنند که هشدار‌های طرف مقابل را جدی نگیرید. شاهد این مدعا اظهارات امروز فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت است که در نشست خبری خود گفت: «مردم به شایعه تخلیه تهران توجه نکنند. امنیت برقرار است و فعالیت‌های روزمره باید ادامه داشته باشد».

او همچنین تأکید کرد که اخبار نگران‌کننده در فضای مجازی بیشتر از واقعیت است و نباید موجب تشویش افکار عمومی شود.

در تهران واقعا چه خبر است؟

در این شرایط شاید بهتر باشد که به واقعیت جاری در شهر توجه کنیم. زندگی جریان دارد و مردم سرگرم روزمرگی‌های خود هستند. در آرامش در فروشگاه‌ها خرید می‌کنند و چیزی هم کم نیست. صف‌های بنزین طولانی شده، اما با کمبود و نبود سوخت مواجه نیستیم.

در روی دیگر سکه، اما شاهد ترافیک سنگین در بزرگراه‌های چمران، همت، تهران-کرج، تهران-قزوین و آزادراه تهران-شمال هستیم که حکایت از تلاش برخی از شهروندان برای ترک پایتخت است. اقدمات احتیاطی مثل دورکاری ادارات دولتی و تعویق امتحانات به نوعی این سیگنال را داده بهتر است شهر را ترک کنید!

خلاصه معلوم نیست شرایط آنقدر عادی است که برخی در کافه و رستوران و مراکز خرید و ... می‌گردند یا آنقدر غیرعادی که برخی برای اجاره محل‌های اسکان در خارج از تهران پول‌های کلان می‌دهند و ساعت‌ها در ترافیک می‌مانند.

در شبکه‌های اجتماعی نیز همین دوگانگی را شاهدیم. مردم در شبکه‌های اجتماعی دو دسته شده‌اند؛ برخی می‌پرسند: اگر تهدید جدی نیست، چرا امتحان‌ها لغو شد؟ و برخی دیگر می‌گویند: اگر تهدید جدی است، چرا کسی رسماً نگفته چه کنیم؟

در واقع تهرانی‌ها اکنون در یک دوراهی قرار دارند: بمانند و به دولت اعتماد کنند، یا بر اساس هشدار اسرائیل و نشانه‌های غیررسمی، خانه و زندگی خود را رها کرده و بروند؟!

نه توصیه‌ای به رفتن، نه اصراری به ماندن

رویداد۲۴ در این گزارش نه توصیه به ترک شهر دارد و نه دعوت به ماندن می‌کند؛ هدف صرفا روایت واقعیت دوگانه تهران و دوراهی که مردم در این روز‌های پرتنش با آن مواجه، بود.

از یک‌سو، سخنگوی دولت از امنیت می‌گوید؛ از سوی دیگر، مسیر‌های خروجی پر از خودرو است. از یک‌سو زندگی روزمره در خیابان‌ها جاری‌ست، از سوی دیگر، سامانه‌های آموزشی و اداری به حالت آماده‌باش درآمده‌اند. تهران نه در وضعیت جنگی رسمی، و نه در وضعیت عادی‌ست؛ جایی میان هشدار و انکار.