دیپلماسی زیر سایه جنگ؛ جهان چگونه با بحران ایران و اسرائیل مواجه شد؟

رویداد۲۴| با افزایش تنش و درگیری میان ایران و اسرائیل، مواضع بینالمللی در ۴۸ ساعت گذشته ترکیبی از نگرانی، هشدار و حمایت محتاطانه بوده است. در حالی که اروپا از حق دفاع اسرائیل پشتیبانی میکند، روسیه و چین خواستار خویشتنداری هستند و کشورهای منطقه در تلاشاند تا از سرایت بحران به مرزهای خود جلوگیری کنند.
اروپا: حمایت مشروط از اسرائیل، دعوت به دیپلماسی
در بیانیهای مشترک، سه کشور اصلی اروپایی—فرانسه، آلمان و بریتانیا—ضمن تأکید بر «حق اسرائیل برای دفاع از خود»، بر «ضرورت حفظ ثبات منطقهای و باز ماندن درهای دیپلماسی با ایران» تأکید کردند.
وزیر خارجه بریتانیا در سخنرانی در مجلس عوام، ضمن حمایت از اقدامات دفاعی اسرائیل، هشدار داد هرگونه عملیات تهاجمی میتواند به یک جنگ منطقهای منجر شود. آلمان نیز بهصراحت گفت که با وجود تضعیف برخی زیرساختهای ایران، همچنان پیشنهاد مذاکره روی میز است.
فرانسه نیز در موضعی مشابه، خواستار جلوگیری از ورود بحران به سطح بینالمللی شده و از شورای امنیت خواسته تا نقش فعالتری ایفا کند.
روسیه و چین: همراهی تاکتیکی با ایران، اما بدون ورود مستقیم
موضع مسکو، در عین همصدایی با تهران در محکومیت حملات اسرائیل، همچنان مبتنی بر پرهیز از ورود مستقیم به بحران است. وزارت خارجه روسیه در بیانیهای خواستار «احترام به قوانین بینالمللی و خویشتنداری دو طرف» شد و تاکید کرد در صورت نیاز، آماده میانجیگری است.
چین نیز که همزمان با آغاز درگیریها، کارکنان دیپلماتیک خود در اسرائیل و ایران را به حال آمادهباش درآورده، با انتشار بیانیهای اعلام کرد از "هیچگونه استفاده غیرقانونی از زور" حمایت نمیکند. پکن تأکید کرده که اولویت آن «ثبات بازار انرژی و دور نگه داشتن تنش از آسیا» است.
منطقه: مواضع سنجیده از عربستان تا ترکیه
عربستان سعودی: ریاض در بیانیهای رسمی از همه طرفها خواست «از اقدامات تحریکآمیز که میتواند به درگیری گستردهتر منجر شود، خودداری کنند». منابع سعودی نیز به رسانههای بینالمللی گفتهاند که کشور به دقت تحولات را زیر نظر دارد و نگران سرایت جنگ به آبهای خلیج فارس است.
ترکیه: آنکارا نیز در موضعی مشابه، هر دو طرف را به خویشتنداری دعوت کرده است. وزارت خارجه ترکیه هشدار داد که منطقه تاب تحمل یک جنگ دیگر را ندارد. این موضع با سیاست سنتی آنکارا در قبال تنشهای ایران–اسرائیل هماهنگ است.
عراق: دولت عراق از گروههای مسلح خواسته از ورود به درگیری پرهیز کنند. بغداد همچنین از تهران خواسته «حریم هوایی و خاک عراق را برای عملیات نظامی مورد استفاده قرار ندهد.» در عین حال، منابع آگاه میگویند برخی پایگاههای آمریکا در عراق به حالت آمادهباش درآمدهاند.
سوریه: با وجود حملات پراکنده به خاک سوریه از سوی اسرائیل، دمشق تا کنون از اعلام موضع رسمی تند پرهیز کرده و تنها خواستار توقف حملات و رعایت حق حاکمیت خود شده است.
جمهوری آذربایجان: با توجه به مرزهای طولانی با ایران و نزدیکی مواضع تلآویو–باکو، مقامهای آذربایجانی در مواضعی رسمی بر «ضرورت پرهیز از گسترش جنگ» تأکید کردهاند. همزمان تحلیلگران در این کشور درباره احتمال افزایش بیثباتی در مرزهای جنوبی هشدار دادهاند.
در نهایت، با وجود آنکه بحران ایران و اسرائیل وارد مرحلهای تازه شده، فضای بینالمللی همچنان بر خویشتنداری و مدیریت بحران تاکید دارد. هیچیک از قدرتهای جهانی یا کشورهای منطقه فعلاً تمایلی به ورود مستقیم به جنگ نشان ندادهاند و همصدا از دیپلماسی، ولو بهعنوان یک ابزار تاکتیکی، دفاع میکنند.



برخلاف ادعا، امریکا و اسرائیل هیچ حمله ای به ایران نداشته اند و ایران با این حملات نمایشی و امارهای غلط، افکار جهانی را در حملات ظالمانه و سنگین موشکی توجیه میکند. جنگ ابزار ضروری ایران برای توجیه بحرانهای ویرانگر اقتصادی است. حکومت جنگ افروز ایران بزرگترین تهدید علیه جهان است.
