گفت‌و‌گو در سایه بحران | ادعای ان‌بی‌سی درباره مذاکرات جدید ایران و آمریکا
رویداد۲۴| منطقه هنوز متاثر از درگیری نظامی اخیر بین ایران و اسرائیل است و آتش‌بس هم رسمی اعلام نشده، اما شبکه ان‌بی‌سی‌نیوز از احتمال مذاکره محرمانه بین ایران و آمریکا در روز‌های آینده خبر می‌دهد!
بر اساس گزارش این رسانه آمریکایی، ویتکاف یعنی نماینده ویژه ترامپ در مذاکرات غیرمستقیمی که بین ایران و آمریکا با وساطت عمان برگزار می‌شد؛ قرار است طی روز‌های آینده وارد گفت‌و‌گو با مقامات ایرانی شود. هدف این مذاکرات، بررسی امکان توقف غنی‌سازی اورانیوم در برابر کاهش تحریم‌ها عنوان شده است.
بازیگران آماده، زمین دیپلماسی در حال بازسازی
مقامات رسمی در تهران و واشنگتن هنوز واکنشی به این گزارش نشان نداده‌اند، اما سیگنال‌های چند روز گذشته از مواضع بازیگران اصلی پرونده هسته‌ای ایران، نشانه‌هایی از تحرک دوباره دیپلماسی در پی تشدید تنش‌هاست.
در ایران، وزارت خارجه بار‌ها تاکید کرده که اگر لغو واقعی تحریم‌ها در میان باشد، درِ مذاکره بسته نیست. لازم به یادآوری است که عباس عراقچی وزیر خارجه کشورمان در اوج درگیری‌های نظامی نیز چندباری تاکید کرد که در صورت توقف حملات، بازگشت به دیپلمسای ممکن است.
با این حال، حمله نظامی اخیر از سوی اسرائیل و حمایت رسمی و علنی آمریکا از این تجاوز بر تجربه شکست خورده برجام و عدم اجرای تعهدات از سوی آمریکا، اضافه شده و بی‌اعتمادی‌های ایران را بیش از قبل کرده است.
در واشنگتن نیز دولت ترامپ مواضع متناقضی دارد. دونالد ترامپ که طی هفته‌های گذشته هم چراغ سبز حمله به ایران را داده و هم با اعزام بمب‌افکن‌هایش علنا به کمک اسرائیل آمد، از یک سو دائما به احتمال مذاکره با ایران و حصول توافق اشاره می‌کند و از سوی دیگر همچنان تهدید کرده و خط و نشان می‌کشد! سایر مقامات آمریکایی نیز از شروع دوباره مذاکره استقبال می‌کنند. مثل همین دیروز گفته شد روبیو دنبال مذاکره مستقیم با اران است. به گفته «مایکل مک‌کال» نماینده ارشد جمهوری‌خواه تگزاس، این پیام در مورد دیپلماسی توسط «مارکو روبیو» وزیر امور خارجه آمریکا ابلاغ شد که به قانونگذاران گفت که می‌خواهد «رو در رو» با مقامات ایران ملاقات کند و نه از طریق «شخص ثالث».
آژانس و اروپا: مذاکره تنها گزینه روی میز
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در آخرین اظهارات خود تأکید کرده که ادامه درگیری‌ها به سود هیچ‌کس نیست و توافق فنی و سیاسی باید هرچه سریع‌تر احیا شود.
در همین حال، کشور‌های اروپایی که پس از جنگ اخیر ابراز نگرانی کرده بودند، تلاش برای میانجی‌گری و باز کردن کانال‌های تازه دیپلماتیک را در دستور کار قرار داده‌اند. یک دیپلمات اروپایی در گفت‌و‌گو با روزنامه «ال‌پایس» تصریح کرده که بدون مذاکره، منطقه به سمت ناامنی بیشتر خواهد رفت.
بازگشت سخت به میز مذاکره
اگرچه سخن از گفت‌و‌گو بار دیگر مطرح شده، اما مسیر پیش‌رو ساده نیست. بی‌اعتمادی متقابل، فشار گروه‌های داخلی، انتخابات پیش‌رو در آمریکا و فضای امنیتی شکننده منطقه، موانع مهمی برای شکل‌گیری حتی یک توافق موقت محسوب می‌شوند.
با این حال، نشانه‌ها حاکی از آن است که ایران و آمریکا، در میان فشارها، به‌دنبال حفظ حداقلی از ثبات هستند؛ ولو به بهای توافقی محدود، غیررسمی و موقت که فضای درگیری را کنترل کند و گذرگاهی برای دیپلماسی باقی بگذارد.
سوال چرا از پتانسیل و ظرفیت آزادگان ایران و جهان استفاده نمی شود ؟