حمله به ایران شکست خورده و تهران مقاوم‌تر از قبل شده | پیشنهاد نشریه گاردین برای جلوگیری از حملات بعدی اسرائیل و آمریکا به ایران چیست؟

رویداد۲۴ | ترجمه از لیلا فرهادی: سایمون تیسدال ستون نویس گاردین در یادداشتی گفته پنجاه روز از بمباران و حملات موشکی غیرقانونی رئیس‌جمهور آمریکا، دونالد ترامپ، و نخست‌وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، گذشته است، اما برخلاف ادعا‌های پیروزمندانه آنها هیچ نتیجه مثبتی از آن به‌دست نیامده. برخلاف ادعای ترامپ تأسیسات هسته‌ای ایران نابود نشدند. تهران غنی‌سازی اورانیوم را متوقف نکرده است. با وجود درخواست نتانیاهو برای شورش عمومی رژیم سرنگون نشد، در واقع، ایران مقاوم‌تر از قبل شده است.

به گزارش گاردین، اقدامات آمریکا و اسرائیل عواقب منفی هم داشته است. این حملات منشور سازمان ملل و حقوق بین‌الملل را نقض کردند، موضوعی که کشور‌های گروه بریکس به آن اشاره کردند. این حملات باعث شد تهران بازرسی‌های هسته‌ای سازمان ملل را متوقف کند، اختلافات میان آمریکا و اروپا را تشدید کرد، و به‌طرز طنزآمیزی، احتمال تلاش ایران برای ساخت بمب به‌منظور دفاع از خود را افزایش داد.

این رسانه اذعان کرده که ایران اصرار دارد که نه بمب هسته‌ای دارد و نه تمایلی به داشتن آن. با وجود ادعای گسترده اسرائیل در مورد قدرت اطلاعاتی‌اش، نه نتانیاهو و نه هیچ‌کس دیگر نتوانسته‌اند این موضوع را به‌طور قطعی اثبات کنند. تصمیم برای حمله، بر اساس حدس و گمان، و از سر ترس و نفرت گرفته شد. این اقدام خسارات فیزیکی جدی وارد کرد، اما طرز فکر‌ها را تغییر نداد. ایران قاطعانه می‌گوید که غنی‌سازی اورانیوم را برای اهداف غیرنظامی ادامه خواهد داد. بمباران نتیجه‌ای نداشت. تهدید‌های عصبانی ترامپ برای حمله دوباره، گواهی بر شکست است.

گاردین می‌گوید: آنچه این اقدام بی‌پروای آمریکا و اسرائیل به دنبال داشته، تشویق کشورهایی، چون روسیه به حمله به دیگر کشور‌ها بدون نگرانی از عواقب آن بود. این رفتار، در میان نخبگان حاکم در ایران — نه‌فقط میان افراط‌گرایان — این باور را تقویت کرد که غرب قابل اعتماد نیست و اتحاد نزدیک‌تر با چین ضروری است.

بیشتر بخوانید:

رونمایی ظریف از طرح اتمی جدید برای خاورمیانه

جزئیات عملیاتی طرح کنسرسیوم هسته‌ای منطقه‌ای | ایران چطور می‌تواند با یک میان‌بر از شر تحریم‌ها خلاص شود؟

این رسانه بریتانیایی می‌گوید: از منظر تاریخی، ایران یک تراژدی قابل اجتناب بوده و هست — یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات ژئو‌استراتژیک غرب. حمایت بی‌فکر از شاه به انقلاب ۱۹۷۹ دامن زد. حاکم شدن روحانیون محافظه‌کار — که اجتناب‌ناپذیر نبود — و دشمنی ماندگار و غیرمنطقی آمریکا، که از خاطرات تلخ اشغال سفارت تهران تغذیه می‌شود، شکاف را دائمی کرد. اروپا تلاش کرد مسیر میانه‌ای پیدا کند، اما ناکام ماند. در سال ۲۰۱۸، ترامپ از توافق هسته‌ای بین ایران و کشور‌های غربی خارج شد و تحریم‌ها را بازگرداند — آخرین اشتباه از میان اشتباهات پیاپی سیاست‌گذاری که ما را به بن‌بست امروز رساند. اگر تصمیم‌گیران خردمندانه‌تر عمل می‌کردند، مسیر می‌توانست کاملاً متفاوت باشد.

نویسنده این یادداشت به تمام طرف‌های این درگیری توصیه کرده آثار فیلسوف عصر روشنگری، شارل دو مونتسکیو را بخوانند —کسی که دشمن استبداد در هر شکلی از آن بود. او در کتاب مشهورش نامه‌های ایرانی که بیش از ۳۰۰ سال پیش در سال ۱۷۲۱ منتشر شد، هشداری پیشگویانه درباره سلاح‌های کشتار جمعی خیالی آن زمان می‌دهد. شخصیت ایرانی داستان، اوسْبِک، در نامه‌ای به دوستش می‌نویسد: «می‌گویی می‌ترسی که روزی شیوه‌ای از نابودی کشف شود که از آنچه امروز هست، بیرحمانه‌تر باشد. اگر چنین اختراعی صورت گیرد، به‌سرعت از سوی قوانین بین‌المللی ممنوع خواهد شد. با توافق یکپارچه همه کشورها، آن اختراع دفن خواهد شد.»

از این نظر که سلاح‌های هسته‌ای رسماً ممنوع شده‌اند، پیش‌بینی اوسْبِک درست بود. اما «همه کشورها» به این قوانین پایبند نیستند. اگر آمریکا و اسرائیل واقعاً صادقانه می‌خواهند مانع دستیابی ایران به بمب شوند، باید خودشان پیش‌قدم شده و زرادخانه‌های هسته‌ای‌شان را کاهش دهند و در نهایت حذف کنند. باید تهدید به حمله دوباره را متوقف کنند؛ و از مذاکرات برای پیمان هسته‌ای منطقه‌ای حمایت کنند — پیشنهادی که توسط وزیر خارجه پیشین ایران، محمدجواد ظریف، مطرح شده بود.

نویسنده یادداشت در پایان می‌گوید: شاید فقط در این صورت، ایران از انزوا خارج شود.