مسیر ترامپ و نقش پنهان ترکیه در معادلات شمال ایران

رویداد24| بهرام امیر احمدیان در یادداشتی در روزنامه اطلاعات هشدار داده است که تحرکات ترکیه در قالب سازمان کشورهای ترکزبان (س.ک.ت.) به سمت شکلدهی «امپراتوری عثمانی نوین در اوراسیا» پیش میرود؛ طرحی که با حمایت آمریکا و به نام «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بینالمللی» دنبال میشود و میتواند نظم ژئوپلیتیک شمال ایران را دگرگون کند.
او مینویسد: «سازمان کشورهای ترکزبان در حال ترویج احیای فرهنگی و ادغام اقتصادی ترکزبانان است که هدف آن تقویت هویت مشترک، گسترش مسیرهای تجاری و انرژی و قراردادن کشورهای عضو بهعنوان جایگزین اصلی برای منابع انرژی روسیه و مسیرهای تجاری شرق-غرب است.»
به گفته تحلیلگر سیاست خارجی، این سازمان که اعضای اصلی آن ترکیه، آذربایجان، ازبکستان، قزاقستان و قرقیزستان هستند، با حضور کشورهای ناظر مانند ترکمنستان، مجارستان و قبرس شمالی، عملاً در حال ترسیم نقشهای تازه از نفوذ منطقهای ترکیه است.
امیر احمدیان مینویسد ترکیه از دهه ۹۰ میلادی در بحران قرهباغ جانب باکو را گرفت تا بتواند از منابع انرژی آذربایجان بهرهمند شود و به «هاب انرژی» منطقه تبدیل گردد. او میافزاید: «ترکیه نشان داده که بازیگری چندوجهی است و احزاب و ساختار پارلمانی و قانون اساسی آن ظرفیتهایی برای تدوین و اجرای سیاستهای خارجی روزآمد دارند. این سیاست همچون آب در هر ظرفی قابلیت تطبیق دارد.»
قالب جدید OTS+ و ورود «مسیر ترامپ» به بازی
در اجلاس اخیر این سازمان در شهر قَبَلَه جمهوری آذربایجان، رهبران اعضا قالب تازهای با نام OTS+ را تصویب کردند؛ مدلی که زمینه همکاری مستقیم با قدرتهای خارجی را فراهم میکند. به گفته امیر احمدیان، این تصمیم عملاً مسیر را برای اجرای پروژهای با عنوان «مسیر ترامپ برای صلح و رفاه بینالمللی (TRIPP)» هموار میکند — طرحی که به جای «کریدور زنگزور» شناخته میشود و اتصال مستقیم جهان ترک به غرب را ممکن میسازد.
او مینویسد: «ترکیه ارتباط مستقیم درونمنطقهای ترکزبانان را برقرار خواهد کرد و امپراتوری عثمانی نوین را نه در بالکان بلکه در اوراسیا دنبال میکند.»
مهار روسیه، محدودسازی چین و بیتوجهی به ایران
در این یادداشت آمده است که «مسیر ترامپ» نهتنها مسیر تجاری تازهای است، بلکه ابزاری ژئوپلیتیک برای غرب به شمار میرود تا از نفوذ تاریخی روسیه در منطقه بکاهد و مانع گسترش حضور چین و ایران شود.
«این مسیرها، جایگزینی برای روسیه فراهم میکنند و بهطور بالقوه این کشور را به تلاش برای تضعیف توانایی همسایگانش در انجام تجارت و دیپلماسی چندوجهی سوق میدهند.»
امیر احمدیان تأکید دارد که س.ک.ت. به تدریج به محور تازهای در توازن قدرت اوراسیا تبدیل میشود و اعضای آن، ضمن همکاری با آمریکا و ناتو، میکوشند از سلطه مستقیم قدرتهای بزرگ رها شوند.
ایران در آستانه چرخشهای ژئوپلیتیکی
امیر احمدیان در پایان هشدار میدهد که این تحولات در شمالغرب ایران و پیرامون دریای خزر میتواند پیامدهای ژرفی برای امنیت و سیاست خارجی تهران داشته باشد. به گفته او «ضروری است کشورمان با رصد جریانهای این تحرکات، در وزارت خارجه ادارهای ویژه برای این منظور تاسیس کند.»
او یادآور میشود که سازمان کشورهای ترک، افزون بر اهداف اقتصادی و امنیتی، برنامههایی برای احیای فرهنگ و هویت ترکی دارد و همین امر آن را از یک نهاد اقتصادی به ابزاری فرهنگی و ژئوپلیتیکی برای نفوذ تبدیل میکند.



سلام.ما ایرانیان باید از احیای هویت تورکی حمایت کنیم.
