واکنش توییتر فارسی به پیروزی زهران ممدانی؛ از تحسین عدالتخواهان تا طعنه کاربران ایرانی
رویداد۲۴| در انتخاباتی تاریخی که نگاه رسانههای جهانی را به خود جلب کرد، زهران ممدانی، جوان ۳۴ ساله مسلمان و سوسیالیست از حزب دموکرات، به عنوان شهردار نیویورک انتخاب شد؛ شهری که نماد قدرت سرمایهداری و لیبرالیسم آمریکایی است. پیروزی او نه تنها در آمریکا بلکه در سراسر جهان بهویژه در جهان اسلام و خاورمیانه بازتاب گستردهای داشت.
ممدانی که از پدر و مادری اوگاندایی-هندی و مهاجر در آمریکا متولد شده، خود را «مسلمان، مهاجر و عدالتخواه» معرفی میکند. همسرش راما دوجی، هنرمند سوریتبار است که با آثار هنری و نگاه اجتماعی خود توانسته توجه دنیای هنر و فرهنگ را جلب کند. شعارهای محوری کارزار او — حمایت از آرمان فلسطین، مبارزه با نژادپرستی و عدالت اقتصادی — باعث شد بخش قابل توجهی از جوانان، اقلیتها و رأیدهندگان ناراضی از نظام سنتی قدرت در آمریکا پشت سر او صف بکشند.
رسانههای بینالمللی این پیروزی را «شکست راستگرایی افراطی در آمریکا» و «پیدایش چهرهای تازه در دموکراسی شهری آمریکا» توصیف کردند. حتی برخی رسانههای اسرائیلی با نگرانی از مواضع صریح ممدانی درباره فلسطین و مخالفتش با نتانیاهو نوشتند: نیویورک در دستان مخالف سرسخت نخستوزیر اسرائیل قرار گرفت.
کاربران فارسیزبان چه میگویند؟
اما در ایران، فضای توییتر فارسی صحنه واکنشهای پرشور و گاه متناقض به این پیروزی بود.
مجتبی زارعی، نماینده مجلس نوشت: «با شهردار شدن زهران ممدانی جهان یک قدم به دستگیری شریک جنایتکار ترامپ (نتانیاهو) نزدیک شده است؛ زنده باد زهران ممدانی و مرگ بر نتانیاهو!»
در همین فضا، فواد ایزدی، کارشناس سیاست خارجی، این انتخاب را پیامآور «۱۳ آبان برای نیویورک» دانست و تأکید کرد: «سه شعار اصلی زهران ممدانی در مقایسه با دیگر نامزدها: حمایت از آرمان فلسطین، عدالتخواهی و مبارزه با نژادپرستی. هرکس این سه را برجسته کند، حاکم آینده آمریکا خواهد بود.»
وحید اشتری، فعال سیاسی عدالتخواه، اما در واکنش به توییت فواد ایزدی با طعنه و کنایه نوشت: «زهران ممدانی متولد ۱۳۷۰ است. اینجا دهه هفتادیها از وقتی چشم باز کردهاند امثال آقای لاریجانی و محسن رضایی و قالیباف و جلیلی و زاکانی کاندیداهای همیشگی انتخاباتهایشش هستند. یک دهه هفتادی اصلا در مخیلهاش هم شهردار پایتخت شدن میگنجد؟ پیام چی به نیویورک رسید! فیلممون نکن ببم جان.»
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس مسائل آمریکا، نگاه تحلیلیتری داشت و نوشت: «ممدانی به دلیل اینکه متولد خاک آمریکا نیست نمیتواند رئیس جمهور شود، اما اگر دموکراتها میخواهند در انتخابات ۲۰۲۸ پیروز شوند به کسی مانند ممدانی نیاز دارند. فردی جسور، ساختار شکن، با ایدههای رادیکال و توانمند در جلب آرای رای دهندگان ناراضی؛ کسی مثل خود ترامپ البته از طیف مقابل.»
سیدمحمد حسینی، معاون رئیسجمهور در دولت رئیسی، این پیروزی را الهامگرفته از فرهنگ عاشورا دانست و نوشت: «برای اولین بار یک جوان ۳۴ ساله مسالمان، حامی فلسطین و مخالف سرسخت نتانیاهو، علیرغم تهدیدهای ترامپ در انتخاباتی تاریخی و با بیشترین مشارکت، شهردار نیویورک و در واقع حاکم این شهر شد. زهران ممدانی در ورود به سیاست و مبارزه برای عدالت اقتصادی از امام حسین و عاشورا الهام گرفته است.»
از سوی دیگر، حسامالدین آشنا، مشاور پیشین روحانی، با اشاره به مواضع ضداسرائیلی ممدانی نوشت: «زهران ممدانی شهردار جدید نیویورک حملات آمریکا به سایتهای هستهای ایران در جریان جنگ ایران و اسرائیل را محکوم کرده و آن را خلاف قانون اساسی و بیثابت کننده خوانده است. او از جنبش تحریم اسرائیل حمایت و اقدامات اسرائیل در طول جنگ غزه را محکوم کرده و آنها را نسلکشی نامیده است.»
رحمتالله بیگدلی، فعال سیاسی اصلاحطلب، با جزئیات به اهمیت این پیروزی پرداخت و نوشت: «نیویورک بعد از فلسطین اشغالی بیشترین جمعیت یهودیان جهان را دارد. ترامپ پیش از رأیگیری هشدار داده بود در صورت پیروزی ممدانی بودجه فدرال نیویورک را قطع میکند. اما ممدانی در نطق پیروزی خود اعلام کرد: من یک مسلمان و یک سوسیالیست دموکرات هستم. از امشب رهبری نیویورک به دست من مهاجر است و دیگر نمیتوان با اسلامهراسی برنده انتخابات شد. ما با یهودستیزی و اسلامستیزی مبارزه خواهیم کرد و فرار مالیاتی امثال ترامپ را ریشهکن میکنیم.»
محمد فاضلی، جامعهشناس نیز از زاویهای ساختاری به موضوع نگاه کرد و نوشت: «اگرچه سیاست خارجی آمریکا امپریالیستی بوده و هست، اما میراث پدران بنیانگذار، قانون اساسی، توازن قوا و سایر مشخصات جامعه سیاسی آمریکا اجازه میدهد زهران ممدانی ۳۴ ساله چپگرا در عصر ترامپیسم، شرکتهای عظیم سرمایهداری و برآمدن راستگرایی، شهردار نیویورک شود. جالب و آموختنی نیست؟»
صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی نیز نوشت: «پیروزی آقای ممدانی در انتخابات شهرداری نیویورک علیرغم مخالفت سنگین و همهجانبه ترامپ قدرتمند با وی، نشان داد که علیرغم همه تبلیغاتی که ۴۶ سال است علیه آمریکا در ایران میشود، در آن کشور حرف اول را دموکراسی و حاکمیت قانون میزند و نه اراده و خواست رئیس جمهور که شخص اول نظام است».
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات دولت روحانی نیز با کنایه به پزشکیان در کانال تلگرامی خود نوشت: « ترامپ- ممدانی برای پیشرفت(!!!) آمریکا "وفاق" نمیکنند؟ مثل پزشکیان- زاکانی؟»
امیر تنها، فعال رسانهای نیز با طعنهای فرهنگی نوشت: «اولین شهردار شیعه نیویورک. امسال محرم چه شود در آمریکا».
پیروزی فراتر از یک انتخابات شهری
پیروزی زهران ممدانی در نیویورک را نمیتوان صرفاً نتیجه رقابتهای حزبی دانست. این رویداد نماد تغییری در گفتمان سیاسی آمریکاست؛ از شهری که نماد ثروت، قدرت و سلطه رسانهای بود، حالا صدای یک مهاجر مسلمان بلند شده که از عدالت اجتماعی و آزادی سخن میگوید.
در فضای ایران نیز، این پیروزی نه فقط از زاویه سیاست خارجی، بلکه از منظر امکان جوانگرایی و تغییر نسل قدرت در جهان دیده شد. شاید در دل واکنشهای طنزآمیز و ستایشآمیز کاربران فارسی، نوعی حس حسرت هم نهفته باشد؛ حسرت برای نظام سیاسیای که هنوز در برابر ظهور چهرههای تازه مقاومت میکند.
اما در هر حال، آنچه مسلم است اینکه با انتخاب زهران ممدانی، صدای مهاجران، مسلمانان و عدالتخواهان در پایتخت اقتصادی آمریکا بلندتر از همیشه شنیده شد. صدایی که شاید آغازگر فصلی تازه در سیاست آمریکا باشد.
ای مردم نیویورک دلخوش به همین مقدار نباشید ما شما را به مقام انسانیت می رسانیم 
