ایران و آمریکا در یک قدمی مذاکره؟ | سیگنالهای جدید خرازی و ترامپ
رویداد۲۴ | یک روز پس از ادعای دونالد ترامپ مبنی بر اینکه ایران و آمریکا در حال گفتوگو هستند، لارنس نورمن خبرنگار وال استریت ژورنال در شبکه ایکس نوشت: «هنوز (مذاکره) در حال انجام نیست. (بین) اینکه آنها در حال مذاکره هستند یا نیستند؛ تفاوت بسیار زیاد است. اینکه مذاکرات ممکن است (انجام شود)، به احتمال زیاد درست است. اینکه مطمئناً اکنون در حال انجام نیست، مهم است.»
روز گذشته محمد بن سلمان ولیعهد عربستان عازم ایالات متحده آمریکا شد و با استقبال گرم دونالد ترامپ روبه رو شد. یکی از موضوعات مورد بحث میان رهبران آمریکا و عربستان، مذاکراه با ایران بود.
محمد بن سلمان در نشست خبری مشترک رهبران دو کشور در پاسخ به پرسش خبرنگاری مبنی بر احتمال از سرگیری مذاکرات هستهای ایران و آمریکا و تاثیر آن بر امنیت عربستان سعودی، گفت: «ما متحدان نزدیکی هستیم و روی این مساله با یکدیگر همکاری نزدیکی داریم. ما هر کاری بتوانیم برای کمک به حصول توافق میان آمریکا و ایران میکنیم. به باور ما حصول یک توافق خوب برای آینده ایران خوب است. توافقی که با رضایت منطقه و جهان و ایالات متحده همراه باشد؛ بنابراین تمام تلاشمان را میکنیم که آن روز را ببینیم.».
اما رئیسجمهوری آمریکا درباره احتمال ازسرگیری مذاکرات و حصول توافق با ایران گفت: «به هر حال، ایران میخواهد به توافق دست یابد. میتوانم بگویم که به شدت خواهان دستیابی به توافق هستند و من کاملا از آن استقبال میکنم. ما در حال گفتوگو با آنها هستیم و روند را شروع کردهایم. اگر بتوانیم با ایران به توافقی دست یابیم خوب خواهد بود.»
دونالد ترامپ افزود: «میتوانستیم پیش از جنگ به این توافق برسیم، اما نتیجه نگرفتیم. بالاخره یک اتفاقی خواهد افتاد، اما آنها بسیار راغب هستند که به توافق برسند. منظورم این است که ممکن است چیز دیگری بگویند، اما بسیار راغب به حصول توافق هستند.»
همچنین امروز دونالد ترامپ در مجمع سرمایهگذاری آمریکا و عربستان درباره ایران گفت که آنها میخواهند ببینند که آیا میتوانند با ما به توافق برسند یا خیر و ما احتمالا این کار را خواهیم کرد.
این اظهارات در حالی بیان میشود که رسانههای سعودی روز دوشنبه از تحویل نامهای از جانب مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران به محمد بن سلمان درست پیش از سفر ولیعهد سعودی به آمریکا، خبر دادند، اما اشارهای به محتوای آن نکردند.
فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت پزشکیان روز سهشنبه گفت که آقای پزشکیان در این نامه از اقدامات دولت سعودی در تسهیل امور حجاج ایرانی تقدیر کرده است.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزات خارجه هم در واکنش به این ادعا گفت که این پیام ارتباطی به مذاکرات تهران و واشنگتن ارتباطی ندارد و حاوی قدردانی جمهوری اسلامی ایران از عربستان بهخاطر خدمات ارائهشده به حجاج ایرانی در جریان مراسم حج سال گذشته بوده است.
او همچنین به خبرنگاران گفت: «در حال حاضر هیچ فرآیند مذاکراتی بین ایران و آمریکا وجود ندارد.»
سخنگوی وزارت خارجه تاکید کرد: «مذاکره با طرفی که قائل به دوسویهبودن امر مذاکره نبوده، به عمل خلاف خود در تجاوز نظامی علیه ایران و کشتار فرزندان ایران مباهات میکند و به وضوح به دنبال دیکتهکردن خواستههای خود است توجیه منطقی ندارد.»
پیشتر عباس عراقچی وزیر خارجه ایران گفته بود درخواست برای مذاکره مجدداً آغاز شده است. او این درخواست را به طرف آمریکایی نسبت داد و گفت: «این طبیعی است؛ زیرا به آنچه در مورد برنامه هستهای ایران از طریق حمله نظامی میخواستند برسند، نرسیدند و این همان حرفی بود که ما بارها گفته بودیم؛ موضوع هستهای ایران راهحل نظامی ندارد. آن را امتحان کردند و متوجه شدند که این راهحل، راهحل درستی نیست.»
بیشتر بخوانید:
پیام ایران از ریاض به کاخ سفید رسید | آیا کنسرسیوم هستهای منطقه ای راه نجات است؟
پیام تازه ایران به ترامپ
همزمان با اینکه ترامپ ادعا کرده ایران به دنبال مذاکره با آمریکا است امروز کمال خرازی مشاور رهبر انقلاب گفت ایران آماده ازسرگیری مذاکرات هستهای با آمریکاست، اما شروط قبلی تغییر نمیکند.
خرازی گفت: «آمریکا باید ابتدا نشان بدهد که آماده گفتوگو بر اساس شرایطی هستند که ما تعیین کردهایم… این گفتوگو باید بر پایه احترام متقابل و جایگاه برابر باشد. دستور جلسه باید از قبل مشخص باشد تا هم موضوعات روشن باشد و هم روند مذاکرات.»
مشاور رهبرانقلاب گفت که موضع ایران با پیش از جنگ تغییری نکرده است. ایران غنیسازی اورانیوم را ادامه خواهد داد، زیرا برای تأمین سوخت نیروگاهها و مصارف پزشکی به آن نیاز دارد. همچنین برنامه موشکی ایران – که به گفته او در حال گسترش است – «قابل مذاکره نخواهد بود». خرازی گفت: «ما فقط درباره موضوع هستهای با آمریکا گفتوگو خواهیم کرد.»
این در حالی است که در هفتههای اخیر مواضع وزارت خارجه و دیگر دیپلماتهای کشور چندان به مذاکره نزدیک نبود، اما حالا حرفهای خرازی رنگ و بوی دیگری دارد و او سیگنال جدیدی به آمریکا میدهد.
خرازی در مصاحبه سیانان گفت که تمرکز مذاکرات احتمالی با آمریکا «میزان غنیسازی» خواهد بود نه خود غنیسازی.
او در پیامی خطاب به دونالد ترامپ گفت: «با رویکردی مثبت با ایران شروع کنید. اگر مثبت باشد، مطمئنا پاسخ متقابل داده خواهد شد. اما برای این کار، آنها (ایالات متحده) باید از هرگونه (اعمال) زور علیه ایران خودداری کنند.»
کمال خرازی در گفتوگو با شبکه خبری «سیانان» آمریکا گفت که ایران مایل است در صورتی که مذاکرات با احترام انجام شود، گفتوگوهای هستهای با آمریکا را از سر بگیرد. با این وجود او تأکید کرد که تهران از موضعی که پیش از حمله آمریکا و اسرائیل در ماه ژوئن داشت، عقبنشینی نخواهد کرد.
مشاور سیاست خارجی رهبر انقلاب، در این مصاحبه اختصاصی که در تهران انجام شد، گفت: «آنها باید نخستین گام را بردارند تا نشان دهند آمادهاند بر اساس شرایطی که ما تعیین کردهایم، با ما وارد تعامل شوند…این کار باید بر اساس برابری و احترام متقابل انجام شود. دستور کار نیز باید از پیش آماده شود تا شفافیت در محتوا و روند مذاکرات تضمین شود.»
خرازی افزود: «متأسفانه دونالد ترامپ به تعامل دیپلماتیک باور ندارد و ترجیح میدهد برای رسیدن به اهدافش از زور استفاده کند.»
کمال خرازی گفت که شرایط ایران در قبال واشنگتن از زمان حمله آمریکا و اسرائیل به تأسیسات هستهای کشور در ماه ژوئن تغییر نکرده است.او تاکید کرد که غنیسازی اورانیوم ادامه خواهد یافت زیرا کشور به سوخت برای نیروگاهها همچنین برای مقاصد پزشکی نیاز دارد.
خرازی گفت موضوع برنامه موشک بالستیک ایران که در حال گسترش هست نیز خارج از چارچوب این مذاکرات خواهد بود و افزود: «ما فقط درباره مساله هستهای با ایالات متحده مذاکره خواهیم کرد.»
با وجود اینکه اظهارات مقامات ایرانی درباره مذاکره متناقض است اما طرح ایران مسئله در سطح بالا میان مقامات دو کشور به این معناست که این مسئله به مراحل حساس تصمیم گیری رسیده است.
این در حالی است که همزمان ایالات متحده و سه کشور اروپایی، پیشنویس قطعنامهای را به شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی ارائه کردهاند که از ایران میخواهد تا همکاریهای خود با این نهاد بینالمللی را از سر بگیرد و درباره پرسشهای مطرح شده در خصوص وضعیت تاسیسات هستهای پاسخ دهد.
نشست شورای حکام از امروز ۱۹ نوامبر تا ۲۲ نوامبر در وین، پایتخت اتریش برگزار خواهد شد و رویترز به نقل از منابع دیپلماتیک نوشت که «به احتمال بسیار زیاد» این قطعنامه در این نشست تصویب خواهد شد.
اقدامی که به نظر می رسد برای تحت فشار قراردادن ایران برای آمدن به پای میز مذاکره صورت میگیرد.
