خروج از برجام، نتیجه «سوءتعبیر» ترامپ از ناآرامی‎های ایران/ از طرف مردم ایران حرف نزنیم

رویداد۲۴- وندی شرمن، مذاکره‌کننده ارشد آمریکا در مذاکرات هسته‌ای طی یادداشتی در نشریه تایم با آوردن سه دلیل به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات‌متحده هشدار داد که لغو توافق هسته‌ای ناشی از سوءتعبیر وی از شرایط امروز ایران است و وی را از این کار منع کرد.

به گزارش رویداد۲۴ به نقل از نشریه تایم، وندی شرمن در ادامه یادداشت خود نوشت: دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در پی شروع ناآرامی گسترده در شهرهای مختلف ایران، بار دیگر توافق هسته‌ای را هدف قرار داده و امکان خروج آمریکا از یک توافق چندجانبه برجسته را تجدید می‌کند. رئیس‌جمهور و متحدانش بی‌تردید ترجیح می‌دهند که حالا را زمان مناسب برای نابود کردن این توافق و اینکه چنین اقدامی به معترضانی که به خیابان‌ها آمده‌اند کمک می‌کنند، تلقی کنند. اما این تفکر دستکم به سه دلیل یک سوءتعبیر اساسی از شرایط فعلی است. 

نخست اینکه، توافق ایران به‌شدت در میان مردم ایرانی محبوب است. آن‌ها این توافق را گامی مهم در پیشرفت اقتصاد دانستند، اقتصادی که اساس اعتراضات امروز است. اگر رئیس‌جمهور این توافق را لغو کند، به‌مثابه اعطای هدیه‌ای به تندروها است. کسانی که مخالف توافق هسته‌ای بودند و در دوره تحریم‌های اقتصادی عملاً بازار سیاه را به دست داشتند، توجیهی خواهند یافت و این‌طور استدلال خواهند کرد که تنها قدرت نظامی است که اهمیت دارد. ترامپ بجای تضعیف نهادهای که از حزب‌الله، حماس، حوثی‌ها و جایگاه ایران در خاورمیانه حمایت می‌کنند، دست آن‌ها در دولت را تقویت خواهد کرد.

دوم اینکه، گرچه دولت ایران حال در تلاش است نیروهای خارجی، ازجمله آمریکا را مقصر این شرایط جلوه دهد، اما هنوز موفق نشده است. اگر ترامپ توافق را نابود کن، دولت ایران دشمن خارجی که برای تحریک ملی‌گرایی و ایدئولوژی مقاومت نیاز دارد را به دست خواهد آورد. 

سوم اینکه، توافق هسته‌ای تا حدودی به شکل‌گیری شرایط فعلی کمک کرد. این توافق انتظارات مردم نسبت به اینکه نرخ بالای بیکاری از بین خواهد رفت، شهروندان ایرانی که زیر 35 سال هستند آینده بهتری خواهند داشت، حسن روحانی کشور را در مسیر مدرنیته قرار خواهد داد، افزایش داد. واقعیتی که ما در طول مذاکرات به ایرانیان گفتیم این بود که لغو تحریم‌های هسته‌ای تنها باعث می‌شوند آن‌ها بخشی از مسیر رسیدن به آینده‌ای بهتر را بروند. 

چراکه تاجران تصمیمات سرمایه‌گذاری را بر اساس ریسک سرمایه‌گذاری می‌گیرند، و لغو تحریم‌های هسته‌ای یک اصل اساسی و نه کافی برای پیشرفت بود. اقدامات ایران در خاورمیانه، فساد، سیستم بانکداری ضعیف و ناکامی در یافتن ریشه پول‌شویی‌ها مسائلی هستند که مانع سرمایه‌گذاری در این کشور می‌شوند.

اساساً درست است که ترامپ نباید به ایران مجوز بازگشت به مسیری را بدهد که منجر به برخورداری از سلاح هسته‌ای می‌شود. این مسیر نه‌تنها به مردم ایران کمکی نمی‌کند، بلکه تهدید جدی را متوجه امنیت ملی ما خواهد کرد. اگر ترامپ به دنبال حمایت واقعی از مردم ایران است، گام‌های دیگری می‌تواند بردارد.

نخست، دولت وی می‌تواند به‌طور چندجانبه به همراه سازمان ملل، از حقوق بشر ازجمله سخنرانی آزاد، اجتماع، حقوق برابر برای زنان و حق برخورداری از یک زندگی خوب و پرورش و آموزش خانواده‌ها در تمام کشورها، ازجمله ایران حمایت کند. دوم، دولت ترامپ باید با توقف کردن حمله به مطبوعات در داخل آمریکا، این اطمینان را ایجاد کند که حرف و عمل ما یکی است. سوم، با حمایت مالی و انسانی وزارت خارجه و ترغیب به استفاده از دیپلماسی، به همراه یک تهدید معتبر، این سیگنال را برای ایران و جهان بفرستیم که آمریکا بار دیگر در مسیر حل‌وفصل مشکلات جهان قرار گرفته است. چهارم، با استفاده از دیپلماسی عمومی از دسترسی به اینترنت، رسانه‌های اجتماعی، تبادل دانشجو، مبادلات فرهنگی و ورزشی از آرمان‌های مردم ایران و مردم تمام جهان حمایت کنیم. پنجم، به ممنوعیت ویزای شهروندان ایرانی که به سفر به آمریکا علاقه دارند پایان دهیم. نهایتاً، به تحریم‌های نقض حقوق بشر، حمایت از تروریسم، موشک‌های بالستیک قادر به حمل تسلیحات هسته‌ای ادامه دهیم و درعین‌حال بدانیم که چنین تحریم‌هایی به‌تنهایی، به‌ندرت باعث توقف رفتار بد می‌شود. بلکه، این تحریم‌ها باعث گردهم آمدن طرف‌ها دور میز مذاکرات می‌شود، جایی که کار واقعی آغاز می‌شود.

مردم ایران از طرف خودشان حرف می‌زنند. ما نباید تلاش کنیم که از طرف آن‌ها حرف بزنیم. هیچ یک از ما نمی‌دانیم در روزهای آتی چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. مسئله مهم این است که ترامپ دست به اقدامی نزند که در مسیر صدای مردم ایران قرار گیرد. نابود کردن توافق هسته‌ای دقیقاً به همین معنا است.