تور‌های کویرنوردی در حال نابودی اکوسیستم بیابانی ایران/ لزوم نظارت میراث فرهنگی بر گردشگران کویری

رویداد۲۴ فرخ مستوفی، کارشناس محیط زیست گفت: برخی از گونه‌های جانوری در کویر، زمین را برای لانه خود حفر می‌کنند. برخی دیگر ممکن است از لانه‌های آماده جانوران دیگر استفاده کنند. همچنین روباه‌های بیابانی، شبکه‌ای از تونل زیر شن‌ها می‌کنند. از این رو تردد ماشین در این مناطق به زیستگاه این جانوران آسیب جدی وارد می‌کند. روباه شنی نیز قابلیت شنوایی بسیار قوی‌تر از سایر سگسانان دارد؛ بنابراین صدا با هر فرکانسی را در سطح کویر می‌تواند با گوش‌های بلند خود جذب کند. متأسفانه امروزه شاهدیم عده‌ای با ماشین‌های پر سرو صدا شروع به کویرنوردی کرده‌اند و جمعیت زیادی را به درون مناطق بسیار بسیار حساس از نظر اکوسیستم می‌برند و باعث شده اند زیستگاه جانوران این منطقه در معرض خطر قرار بگیرد.

این کارشناس محیط زیست به لزوم نظارت بر ورود این توریست‌های ناخواسته که هیچ تعهدی به محیط زیست ندارند و صرفا جنبه درآمدزایی برای برگزارکنندگان تور‌ها دارد، تأکید کرد و گفت: متأسفانه تعداد تور‌ها هم بسیار زیاد شده است. این‌ها مناطق بکر و دست نیافتنی را زیر پا گذاشته اند، به خصوص مناطقی مانند ریگ جن که مکانی برای دورهمی جوانان با ماشین‌های فورویل درایو شده است. برخی نیز مبادرت به تله گذاری و شکار روباه‌های بیابانی می‌کنند. کشور‌های حاشیه خلیج و امارات که پول‌های هنگفتی برای گونه‌های جانوری ما مانند روباه شنی، هوبره و جبیر که قابلیت زیستی در صحرا دارند می‌دهند، بازار تقاضای زیادی را برای این گونه‌های کمیاب ایجاد کرده و افراد ناوارد و سودجو صرفا برای قاچاق این حیوانات هر روز به عمق بیشتری از کویر نفوذ می‌کنند و متأسفانه هرچه عمیق‌تر داخل این زیستگاه‌ها بروند، خطر جدی تری را برای محیط زیست ایران ایجاد می‌کنند؛ زیرا تعداد این گونه‌ها فوق العاده کم است.

وی نیاز به تدوین سازوکار مناسبی از سوی میراث فرهنگی برای گردشگران کویری را ضروری برشمرد و افزود: در حال حاضر شاهدیم افرادی از طریق شبکه‌های اجتماعی، اقدام به تشویق دوستان و همراهانشان کرده یا با تبلیغات مردم را جذب می‌کنند و خودسر با ماشین‌های بیابانی با هدفی نامعلوم، عده‌ای را با خود به کویر می‌برند. بسیار ضروری است این تور‌ها تحت ضوابطی قرار بگیرند که تعهد بدهند و کنترل شوند؛ زیرا هم نباید وارد مناطق خاصی شوند و هم محدوده حرکتی مشخص شود.

کارشناس محیط زیست از تقلید عده‌ای نوکیسه از شن و ماسه نوردی دوبی بر روی تپه‌های شنی و ماسه‌ای ایران گلایه کرد و افزود: این افراد با ماشین‌های سنگین خود، همه سطح کویر را با ماشین جا انداخته اند؛ سال‌ها طول می‌کشد تا اثر ماشین‌ها از این مسیر‌ها از بین برود.

مستوفی بار دیگر از میراث فرهنگی خواست فکری برای تور‌ها که باعث شده پای افراد به بکرترین مناطق زیستی ایران باز شود، بکند: اگر این وضع ادامه داشته باشد، ظرف چند سال آینده کلا فضا‌های کویری خالی می‌شود، به خصوص که در حال حاضر مشکل آب هم بیشتر شده و اگر گزارش‌های هواشناسی را در مناطق کویری، به خصوص در اطراف یزد و انارک وکویر مرکزی ایران نگاه کنید، چند سال است قطره‌ای باران نیامده و این مسئله اکوسیستم را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.