بازگشت پول‌های دانشجویان/ ماجرای پول‌های برگشتی دانشگاه علامه چیست؟

رویداد۲۴- دانشجویان روزانه دانشگاه علامه طباطبایی که چندین ترم است، بدون هیچ توجیهی برای درس‌های حذف‌شده و مردودی خود هزینه زیادی را پرداخت می‌کنند، در چند روز اخیر با مشخص‌شدن اقدام غیرقانونی مسئولان دانشگاه، به این وضعیت اعتراض کردند و پول تعداد زیادی از دانشجویان روزانه که صرف پرداخت برای دروس حذف‌شده و مردودی شده بود، به سامانه دانشگاه بازگشت و در لیست بستانکاری‌ها قرار گرفت.

طبق ماده «12» آﯾﯿﻦ‌ﻧﺎﻣﻪ ﺷﻮرای ﻋﺎﻟﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﯾﺰی آﻣﻮزﺷﯽ وزارت ﻋﻠﻮم در سال 93، «دانشجوی مشمول آموزش رایگان در دانشگاه‌های دولتی، در صورت حذف یا نگرفتن نمره قبولی در هر درس، برای انتخاب مجدد آن درس در صورتی که سنوات مجاز تحصیلی دانشجو تمام شده باشد، موظف به پرداخت هزینه مربوطه بر طبق هیئت‌امنای دانشگاه است.»

درواقع طبق این ماده، هیچ مسئولی حق ندارد از دانشجوی روزانه‌ای که سنوات مجاز تحصیلی‌اش تمام نشده، به بهانه حذف درس و مردودی، پولی دریافت کند و این کار اساسا غیرقانونی است و مشخص نیست برای این عمل غیرقانونی چه کسی باید پاسخگو باشد؟ حتی برگشت پول‌ها در شرایطی است که سندهای دانشجویان روزانه، مبنی بر دریافت هزینه از آنها موجود است و برگرداندن پول‌های دانشجویان به‌عنوان بازگشت سند، به نوعی تخلف آشکار است و باید در‌این‌زمینه پاسخ داده شود.

این درحالی است که طبق گفته مسئولان، دانشگاه تاکنون ریالی خارج از قواعد قانونی از دانشجویان روزانه طلب وجه نکرده است؛ اما مراجعه به کارنامه مالی دانشجویان روزانه، هزینه‌های پرداختی آنها را در طول چندین ترم برای دروس حذفی و مردودی نشان می‌دهد و نمی‌توان این مسئله را انکار کرد. علاوه بر این، از آنجایی که خبر برگرداندن پول دانشجویان روزانه به صورت رسمی منتشر نشده است، احتمال برگشت آن وجود دارد؛ البته این مشکلات صنفی فقط محدود به دانشگاه علامه نمی‌شود و دانشجویان تربیت مدرس نیز درباره حذف یا لغو قانون سنوات تحصیلی، به مدت سه روز تحصن کردند. علاوه بر این، دانشجویان فناوری‌های نوین سبزوار هم به گرفتن پول از روزانه‌ها اعتراض کردند و در پایان موفق شدند تا به اقدام غیرقانونی دانشگاه پایان دهند.

پول‌ها چطور نقد می‌شود؟

با وجود تمام این مشکلات، بالاخره در چند روز گذشته بخشی از این مبالغ پس داده شد. این موضوع نشان‌دهنده این است که تا حد زیادی مشکل روزانه‌ها حل شده است و دیگر لازم نیست مبلغی برای درس‌های حذف‌شده و مردودی بپردازند ولی مسئله‌ای که وجود دارد و باید حل شود، این است که پول برگشته به حساب دانشجویان روزانه که در سایت به‌عنوان بستانکاری در نظر گرفته شده، چطور باید نقد شود و به حساب اصلی دانشجویان برگردانده شود. از آنجایی که، پرداختی‌های دانشجویان روزانه به صورت کامل به حساب کاربریشان بازنگشته است، باید تلاش شود تا میزان پرداختی تماما برگشت داده شود. علاوه بر بازگشت بخشی از پول دانشجویان روزانه، مقداری از پرداختی دانشجویان شبانه نیز عودت داده شده که محدود است؛ به‌عنوان مثال، تعداد زیادی از دانشجویان شبانه دانشکده‌های ادبیات و روان‌شناسی، پولی به حسابشان بازنگشته و همچنان بدهکار سیستم آموزشی «سما» هستند.

از آنجایی‌که، میزان پرداختی دانشجویان شبانه بسیار بالا بوده و در هر دوره به بهانه‌ای مجبور به پرداخت هزینه‌ای بوده‌اند، مشخص نیست که این مقدار مربوط‌به کدام مبلغ پرداختی است. به همین دلیل، باید رسیدگی به وضعیت این دانشجویان در اولویت قرار گیرد و مبالغ اضافی به حساب آنها برگشت داده شود.

افزایش 61 درصدی یا کاهش 18 درصدی؟

افزایش تصاعدی شهریه‌های دانشجویان شبانه، اتفاقی بود که از سال 92 به بعد رخ داد و اعتراض بسیاری از دانشجویان شبانه را به دنبال داشت. شهریه‌ها به صورت تصاعدی افزایش پیدا کرد و در این بین، بیشترین ضربه را دانشجویان ورودی سال 92 تحمل کردند که با افزایش 61 درصدی شهریه مواجه شدند؛ البته دانشجویان ورودی 93 جزء استثناها بودند و با کاهش 9 درصدی شهریه در بین آنها مواجه بودیم، اما دانشجویان ورودی 94 و به‌‌ویژه 95، شهریه‌ای برابر با شهریه دانشگاه آزاد پرداخت کردند که این مقدار هزینه برای دانشجویی که با تصور ورود به دانشگاه دولتی همراه است، تا حد زیادی دشوار خواهد بود.

البته به گفته مسئولان دانشگاه علامه، در سال 1392 در دوره جدید مدیریت، این دانشگاه اقدام به کاهش شهریه شبانه به میزان 18 درصد کرده و در سال‌های گذشته بر‌اساس ابلاغیه‌ها و مصوبه‌های هیئت امنای دانشگاه، هر ساله 10 درصد به شهریه دانشجویان شبانه اضافه کرده است.

با وجود چنین ادعایی، ورودی‌های 92 باید فقط با افزایش 10 درصدی نسبت به سال 91 و هزینه 63 هزار و 250 تومان شهریه ثابت می‌دادند که این مقدار 150 هزار تومان بوده است. البته همین‌طور که در گزارش پیشین هم به آن اشاره شد، وزارت علوم مقدار شهریه دانشجویان کارشناسی شبانه را بر عهده دانشگاه گذاشته است و فقط، حداقل و حداکثری برای آن مشخص کرده است.

دانشجوی شبانه یا انبار اسکناس؟

بنابر گزارش‌های متعدد از دانشجویان شبانه‌ دانشگاه علامه، در نیم‌سال 94-93، یک الی سه نوبت علاوه‌بر نوبت پرداخت شهریه‌ متغیر و ثابت از آنها شهریه دریافت شده‌ است؛ به این صورت که دانشجویان شبانه طبق اتفاقی که هر ترم برایشان می‌افتد، شهریه ثابت و متغیر را ابتدای ترم همزمان با انتخاب واحد به‌طور کامل تسویه کردند اما قبل از امتحانات همان ترم یعنی نیم‌سال اول سال 94 درست 10 روز قبل از شروع امتحانات، سایت آموزشی «سما» به دانشجویان شبانه اطلاع داد برای دریافت کارت ورود به جلسه امتحان، مبلغی را بین 20 تا 80 هزار تومان با دانشگاه تسویه کنند.

دانشجویان از امور مالی و از واحدهای مختلف دانشگاه پیگیری کردند و متوجه شدند این اتفاق در بعضی دانشکده‌های دیگر نیز اتفاق افتاده و دانشجویان برای دریافت کارت ورود به جلسه مجبور شدند علاوه‌بر شهریه ثابت و متغیری که ابتدای ترم تسویه کرده بودند مبلغی متغیر بین 20 تا 80 هزار تومان را به دانشگاه بپردازند تا فقط کارت ورود به جلسه‌شان را دریافت کنند و اجازه حضور در امتحان را داشته باشند. پس از شروع امتحانات و آمدن نمره‌ها روی سایت، دانشجویان شبانه نتوانستند نمره‌هایشان را ببینند و سایت «سما» باز هم از دانشجویان به بهانه پرداخت مابه‌التفاوت خدمات آموزشی، مبلغی بین پنج تا 15 هزار تومان طلب کرد و دانشجویان دوباره برای اینکه بتوانند نمره‌شان را ببیند، مجبور شدند مبلغ ذکرشده را پرداخت کنند.

اینجا علاوه‌بر شهریه ثابت و متغیر که هر دانشجوی شبانه باید بپردازد، دانشجویان شبانه علامه، دو مبلغ اضافه، یک هفته پیش از امتحانات و یک هفته پس از امتحانات پرداخت کردند و پس از امتحانات نیز آخرین نمره دانشجویان زمانی روی سایت قرار گرفت که سه روز بعد از انتخاب واحد سال تحصیلی 95-94 بود. در یک اقدام عجیب، دانشجویان شبانه مشاهده کردند در سایت به آنها اطلاع داده شده برای اینکه بتوانند نمره آخرین امتحانشان را ببینند باید شهریه ثابت ترم بعد را پرداخت کنند یعنی هنوز پرونده ترم نیم‌سال اول تمام نشده و نمره آخرین درس رؤیت نشده، شهریه ثابت ترم بعد از دانشجویان خواسته شده بود.

این در حالی بود که هنوز مشخص نشده بود دانشجو آن درس را قبول شده یا نه و باید برای ترم بعدی انتخاب واحد می‌کرد؛ حتی ممکن بود نمره آن درس موجب مشروطی دانشجو شود و باید برای انتخاب واحد ترم جدید، واحدهای محدودی را انتخاب می‌کرد که عملا تا ندیدن همه نمره‌ها دانشجو نمی‌توانست به‌درستی انتخاب واحد کند.

بروز این مسئله حاکی از آن است که دانشجویان علاوه‌بر پرداخت‌های اول نیم‌سال، ممکن است به‌طور ناگهانی و به بهانه‌های مختلف با بدهکاری‌های جدید روبه‌رو شوند و البته مسئولان دانشگاه نیز توجیه متقن و شفافی دراین‌باره نداشتند.

درهمین‌زمینه طبق تبصره الحاقی به ماده «1» آیین‌نامه آموزشی، به هنگام نام‌نویسی در هر نیم‌سال تحصیلی، پرداخت شهریه به دو صورت ثابت و متغیر، برابر تعرفه‌های مصوب هیئت امنای دانشگاه یا مراجع قانونی، برای دانشجویان شبانه و پیام‌نور، علاوه‌بر سایر شرایط الزامی ‌است و درواقع دانشجویان شبانه فقط موظف هستند شهریه ثابت و متغیر را در زمان ثبت‌نام پرداخت کنند نه اینکه در طول ترم نیز بارها به بهانه‌های مختلف هزینه‌هایی از آنها طلب شود؛ البته بنابر گفته مسئولان، دانشگاه به‌منظور رفع مشکلات دانشجویان مذکور به جست‌وجوی آنها پرداخت اما متأسفانه دانشجویانی با این اسامی در ورودی‌های مورد اشاره در گزارش وجود نداشتند.

در‌این‌زمینه این نکته قابل ذکر است که نام دانشجویان با اسم کوچک آنها ذکر شده بود و حتی نام مستعار هم نبود، بنابراین اسم‌هایی مانند ریحانه، شیده، احسان و... به تعداد زیاد در دانشگاه وجود دارد و جدا از این، با اسم کوچک نمی‌شود این دانشجویان را شناسایی و مسائل پیش‌آمده را حل کرد.

منبع: وقایع الاتفاقیه