محرم در شبه قاره هند چگونه می گذرد؟/ همراهی اهل سنت و شیعه در عزاداری‌ها
رویداد۲۴- برگزاری مراسم آئینی و عبادی در مناطق مختلف جهان عموما با شیوه های زندگی و زیست مردم مطابقت دارد. محرم و عاشورا و مراسم آئینی آن از جمله مراسمی بوده که در نقاط مختلف جهان رسوخ کرده است.
در این بخش برخی از آئین های مذهبی مربوط به محرم و عاشورا را در شبه قاره هند بیان کرده ایم.
مسلمانان شبه قاره هند نیز در ماه محرم به سوگ امام حسین(ع) و یارانش می‌نشینند. مردم پاکستان از دوازده قرن پیش مراسم سوگواری سردار شهیدان را برپا می‌کنند؛ با وجود اینکه در سال 1288 هجری شمسی مراسم عاشورا و اربعین از سوی استعمارگران انگلیس ممنوع اعلام‌شد و در سال1361 پلیس پاکستان استفاده از بلندگو را در حسینیه‌ها و تکایای شیعیان را غیرمجاز اعلام‌کرد ولی هرگز موفق‌نشد روند این عزاداری‌ها را متوقف‌کند؛ در این راستا وهابیون این کشور نیز هرساله با به خاک و خون کشیدن عزاداران سعی‌دارند جلو این مراسم را به‌گیرند ولی با گذشت زمان این عزاداری‌ها باعث غنای فرهنگ تشیع شده و خطبا، نویسندگان و شاعران فراوانی به برکت این عزاداری‌ها پا به عرصه گذاشته‌اند.
در کشور هند نیز هندوها و غیرمسلمانان با دیدن سوگواری‌ها و نوحه‌سرایی و محافل حزن متأثر‌شده و با مسلمین همراهی‌می‌کنند و حتی در بعضی شهرها و مناطق، هندوها ساختمان‌هایی ساخته و وقف امام حسین(ع) کرده و به تقلید از مسلمین نام آنها را حسینیه گذاشته‌اند و در آنجا به سوگواری میپردازند؛ یکی از نقاط مشترک عزاداری پاکستان و هند شرکت مسلمانان اهل سنت در عزاداری‌هاست.
دردوره مغول، حكام مسلمان در حدود شش قرن بر این شبه قاره حكومت كردند. از آغاز قرن 17 میلادی نفوذ انگلستان در هند آغاز گردید و آنها بیش از دویست سال بر این كشور حكمرانی نمودند، كه سرانجام بر اثر مبارزات طولانی مردم هند به رهبری گاندی، انگلستان مجبور به خروج از این كشور گردید.
در این برهه، مسلمانان كه در بخش غربی و شرقی شبه قاره هند اكثریت داشتند به فكر استقلال و ایجاد دولتی مسلمان افتادند و اولین بار فكر آزادی را علامه اقبال لاهوری با الهام از قیام عاشورا سال 61 هجری به ملت مسلمان هند آموخت :
رمز قرآن از حسین آموختیم
ز آتش او شعله ها اندوختیم
آن امام عاشقان پور بتول
سرور آزادی ز بستان رسول
چون خلافت رشته از قرآن گسیخت
حریت را زهر اندر كام ریخت
خاست آن سر جلوه خیر الامم
چون سحاب قبله باران در قدم
بر زمین كربلا بارید و رفت
لاله در ویرانه ها كارید و رفت
تا قیامت قطع استبداد كرد
موج خون او چمن ایجاد كرد
سر ابراهیم و اسماعیل بود
یعنی آن اجمال را تفصیل بود
ماسوی الله را مسلمان بنده نیست
پیش فرعونی سرش افكنده نیست
خون او تفسیر این اسرار كرد
ملت خوابیده را بیدار كرد
تیغ «لا» چون ازمیان بیرون كشید
از رگ ارباب باطل خون كشید
نقش «الا الله» بر صحرا نوشت
سطر عنوان نجات ما نوشت
نکته قابل‌توجه اینکه در پاکستان اهل سنت نیز به عزاداری میپردازند؛ همچنین در شهرهای کراچی، حیدرآباد، کوتری، تخته و میرپورخاص از ایالت سند، روز عاشورا و اربعین حسینی غذاهای مختلفی چون حلیم درست می‌کنند و بین عموم تقسیم می‌کنند؛ این در حالی است که در شهر کوتری با 95 درصد جمعیت اهل تسنن، در ایام عزاداری امام حسین مجالس باشکوهی برپا میشود و مردم در روز عاشورا به سوی امام بارگاه حرکت می‌کنند.
در شبه قاره در مجالس شیعیان هنگامی که عزاداری شروع میشود تمام شیعیان از خوردن و نوشیدن و سخن گفتن تا پایان مراسم خودداری می‌کنند و کسی که از این قانون تخلف‌کند، توبیخ میشود.
عاشورا و پاكستان به عنوان روز عزای ملی امت اسلامی تلقی می گردد، كه همه اقشار و گروهها این روز را پاس می دارند و این روز ازتعطیلات رسمی این كشور است. از دیگر شاخصه های عاشورا اختصاص یافتن برنامه های صدا و سیما در روزهای تاسوعا و عاشورا به امام حسین (ع) و اصحاب و یاران آن حضرت است كه فوق العاده مورد ارزیابی است: اولا اخبار عزاداری به نحو گسترده و در سطح بسیار وسیع منتشر میشود و ثانیا" برنامه های متعدد عزاداری، نوحه خوانی، ذكر مصیبت و تشریح ابعاد عاشورا از تلویزیون پاكستان پخش می گردد.
