تاریخ انتشار: ۱۰:۲۴ - ۱۶ مهر ۱۴۰۱
تعداد نظرات: ۱۱ نظر
مطهرنیا در گفتگو با رویداد۲۴ بررسی کرد؛

ماهیت اعتراضات مردمی ۱۴۰۱ چیست؟

مهدی مطهرنیا کارشناس سیاسی در تحلیل اعتراضات سراسری ۱۴۰۱ می‌گوید: اعتراضات در همه جامعه گسترده شده است و شعار‌ها، شعار‌های طبقاتی یا معیشتی و مختص یک جریان و قشر و صنف خاص نیست و همین باعث شده آن را متمایز با سایر اعتراضات بدانیم.

اعتراضات سراسری در ایران

رویداد۲۴ اعتراضات در ایران در واکنش به مرگ مهسا امینی همچنان ادامه دارد و در شهرهای مختلف بعضا تجمعات کم و زیاد دیده می‌شود. هرچند گفته می‌شود این اعتراضات به برخورد گشت ارشاد در ایران است، اما سوال اینجاست که چرا در شهرخای کوچک که اساسا گشت ارشاد وجود ندارد، اعتراضات صورت گرفته است؟

به بیان دقیق‌تر سوال این است که اگر اعتراضات سال ۷۸ ماهیت دانشجویی داشت؛ یا اعتراضات سال ۸۸ سیاسی ماهیتی سیاسی داشت یا در سال ۹۶ و ۹۸ مطالبات اقتصادی بود، در سال ۱۴۰۱ چه ماهیتی باید برای اعتراضات قائل باشیم؟ این سوال را از مهدی مطهرنیا کارشناس مسائل سیاسی پرسیده‌ایم. او به رویداد۲۴ می‌گوید: پدیده‌های اجتماعی پهلو به پهلوی هم معنادار و تعریف می‌شوند. در مرحله نخست باید بگویم که از منظر جامعه‌شناسی، مقولاتی مانند اعتراضات ۱۴۰۱ برای دولت حاکم و  برای بخش مهمی از مردم ایران، معنا و مفهوم متمایزی دارد در حالی که یک پدیدار ثابت است.

عکس‌العمل‌ حاکمیت باعث بیشتر شدن اعتراضات خواهد شد

او می‌گوید: حاکمیت، همواره اعتراضات ملی را در بخش‌های گوناگون اجتماعات موجود، امری ناشی از ناآگاهی درون یا محصول توطئه دشمن در بیرون می‌داند. از این رو در برخورد با آن از قوه قهریه استفاده می‌کند. میزان استفاده از قوه قهریه نیز متمایز است. برخورد با منتقدان، به حاشیه کشاندن نیرو‌های منتقد از وضعیت موجود، ممنوع‌التصویر کردن، ممنوع‌الخروج کردن، دستگیری، زندان و... در این مسیر معنا می‌یابد. لذا می‌بینیم که عکس‌العمل موجود در جامعه، موجب انباشتگی بیشتر نارضایتی، همگرایی فزون‌تر لایه‌ها و اقشار و طبقات اجتماعی در اعتراضات گوناگون بوده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه «از دهه ۷۰ تاکنون، شاهد کم شدن فاصله میان اعتراض‌ها و تبدیل آن‌ها به جنبش‌هایی که می‌تواند هزینه‌های ملی را افزایش دهند، شده‌ایم» گفت: مردم ایران دارای تعریف معناداری از حیث هویت فردی و ملی هستند و دارای پیشینه‌ای هزار ساله و تمدن و فرهنگ قدرتمندی نیز هستند.

وی ادامه داد: اکنون به واسطه این تزاحم و تلاطم موجود میان بخش‌های وسیعی از نیرو‌های اجتماعی در ایران، با قدرت سیاسی حاکم در ایران، یک‌سو آن را «مرگ یک نفس» می‌خواند و سوی دیگر آن را «قتل یک نفس» می‌داند، نقطه عزیمتی می‌شود که بار دیگر گامی بالاتر نسبت به تحرکات نزدیک و دور، حرکت نیرو‌های اجتماعی در برابر قدرت سیاسی را پدیدار می‌کند.


بیشتر بخوانید: آیا اعتراضات سراسری ایران نشانه‌های یک انقلاب را دارد؟


شعار زن زندگی آزادی نماد چیست؟

مطهرنیا می‌گوید: اگر مسائل قبلی «آب» و «بنزین» بود و در روند این تزاحم و اصطکاک، شاهد هزینه‌های بالا بودیم، این تزاحم اکنون وارد بخش «تلاطم» شده است و تنها یک لبه اصطکاک با یک موضوع خاص نیست. اگرچه قبلا هم نشانه‌هایی از این امر هویدا بود اما تا این اندازه خود را آشکار نکرده بود. جامعه پیشرو بر حسب یک موضوع خاص عمل می‌کرد، اما امروز شعاری که مطرح می‌کند، بر محوریت گسترده‌ای خود را استوار کرده است. «زن، زندگی، آزادی».

او می‌گوید: «زن» نماد احترام به حقوق فردی و آزادی‌های فردی است. «زندگی» نماد امنیت فرد درون حیات خانوادگی و اجتماعی و به رسمیت شناختن فرد به عنوان عنصر اصلی شناختن جامعه با عنوان زن در حیات اجتماعی، انتخاب سبک زندگی و آزادی در فعالیت‌های اجتماعی است که نهایتا به «آزادی» ختم می‌شود که در صحن عمومی جامعه، به دنبال اقتدار سیاسی دموکراتیک در عرصه آینده ایران است. لذا می‌تواند اقشار گوناگون را به خود جذب و آن‌ها را نسبت به این مختصات حساس‌تر کند.

اعتراضات ۱۴۰۱ متمایل به دگرگونی گسترده است

این کارشناس سیاسی با اشاره به اینکه اگر بخواهیم روی اعتراضات مردم یک اسم بگذاریم، باید بگویم که یک «جنبش گسترده متمایل به تبدیل شدن یک دگرگونی گسترده‌تر» است، خاطرنشان کرد:  ماهیت این اعتراضات «ملی» است و صرفا مختص یک جریان نیست. اگرچه گفته می‌شود دهه هشتادی‌ها و جوانان در آن مرکزیت دارند، اما این جوانان دست‌پرورده دهه‌های قبل هستند که در همین بافت موقعیتی آزموده شدند و این فرزندان را تربیت کردند، از همین رو نمی‌توان میان این جوانان و خانواده‌هایشان جدایی قائل شد. این اعتراضات به سایر حوزه‌ها تسری پیدا کرده‌ و دیگر نمی‌توانیم صرفا ماهیت زنانه به آن بدهیم.

وی ادامه داد: این اعتراضات در همه جامعه گسترده شده است و شعار‌ها، شعارهای طبقاتی یا معیشتی و مختص یک جریان و قشر و صنف خاص نیست و همین باعث شده آن را متمایز با سایر اعتراضات بدانیم.

مطهرنیا با تاکید بر اینکه حاکمیت باید در ابتدا سخنان همه را بشنود، گفت: حاکمیت باید به همان اندازه که به خودش حق می‌دهد، به دیگران هم در بیان نظراتشان حق بدهد و تنش خود با نیروی اجتماعی را کاهش دهد. اگر بخواهد مقوله تک‌گفتاری و تک‌قدرتی خود را پیش از این انقباض بخشد، قطعا شکنندگی خود را افزایش می‌دهد. از سوی دیگر باید نیرو‌های اجتماعی را به رسمیت بشناسد و آن را در عرصه عمومی به نمایش بگذارد و اعتبار به دست بیاورد و سپس اعتماد عمومی را احیا کند؛ اگر این امر صورت نپذیرد و بخواهد همین رویه را ادامه دهد، ممکن است اعتراضات برای یک مدتی جمع شود، اما مطمئنا حل نمی‌شود و دفعات بعدی با عرصه تقابل بیشتری خود را نشان می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: زنان در ایران امروز «نماد اختیار و طالب آزادی» هستند، چراکه در طول تاریخ «نماد پذیرش جبر» بوده‌اند. آزادی پوشش به معنای برهنگی نیست، همانطور که در دوره پهلوی کشف حجاب از سوی زنان پذیرفته نشد و قابل احترام بود، اکنون هم همین است. اکنون فقط بحث حجاب مطرح نیست، آزادی و حق انتخاب بر معنای حرمت گذاشتن بر حریم آزادی و کرامت آدمی مطرح است و بنابراین باید این نکته را در نظر داشته باشم و معیار را مورد تعمق و بررسی قرار دهیم. با توجه به موقعیت فعلی  و با فشار بر بانوان کشور و بر اساس پدید آمدن حادثه‌ای تحت عنوان نیستی مهسا امینی، در پیوند با یکدیگر، این بافت موقعیتی به وجود آمده است و حداقل یک سابقه در داخل، منطقه و بین الملل برای ایران رقم زده است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: آنچه تاکنون می‌بینیم حاکمیت در ایران صدا‌های موجود را وابسته به دشمن و دشمن را در قالب مولفه و متغیر اصلی این اعتراضات، موثر بر بخش‌های دیگر کشور می‌داند و تا زمانی که این نگرش وجود دارد، باید گفت امیدی به تغییر این نگاه در وضعیت فعلی آن‌هم با یک روند طبیعی وجود ندارد. ادامه این روند میزان اصطکاک را بیشتر می‌کند و تلاطم بیشتری را با خود به همراه دارد.

خبر های مرتبط
خبر های مرتبط
نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۱۱
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۶
3
9
حکومتی که تحمل یک بوق رو هم نداره و راننده میکشه !!!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۳۷ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۶
7
5
نه اعتراض بلدید
نه عرضه انقلاب کردن
فقط هر دفعه گند میزند به اینترنت ما
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۱:۱۱ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
0
1
پایان جلسه سران سه قوه با منت امنیت مثل همیشه پایان یافت

پس رفاه ملت کجاست


مرزها هم همه جای دنیا به لطف ارتش ان کشور در امان است ،ارتش نباید ضعیف باشد چون امنیت مرزها کشور اقتدار ارتش آن کشور است
به لطف نیروی انتظامی و پلیس امنیت هم داریم

اما از دست گشت ارشاد و سیاسیون. آرامش نداریم آرامش هیچ وقت برای ملت ایران فراهم نبوده
نه آرامش فکری ،نه آرامش سیاسی نه آرامش اقتصادی

در ضمن پس رفاه چی
اولویت مردم هر کشور اول رفاه هست
بعد امنیت چون امنیت را ارتش و پلیس هر کشور بی منت فراهم میکند و.ملت ان کشور هم همیشه قدر دان هستند چون هیچ وقت منت سرشان نمی گذارند برای امنیت
بابائی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۲۹ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۷
4
0
اغتشاشگران مورد حمایت آمریکا و متحدانش در سراسر کشور مرتکب جنایات علیه بشریت شده اند، آدم می کشند و هم دست به اقدامات تروریستی زند و باید مجازات و اعدام شوند.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۱:۱۷ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۸
3
0
آن نماینده زن احمق سوئدی متولد عراق که در مجمع اتحادیه اروپا هنگام سخنرانی برای همبستگی با اعتراضات به اصطلاح زنان ایرانی پس از مرگ مهسا امینی گیس خود را برید چرا برای قتل عام بیش از پانصد دختر دانش‌آموز افغانی طی یک سال اخیر و هزاران زن یمنی، عراقی، سوری، فلسطینی، بحرینی و عربستانی که توسط گرگ‌های حامی غرب دریده شدند و قتل عام گردیدند این کار را نکرد؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۰۷ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۹
2
0
نیروهای تروریست انگلیسی از سال 2001 تاکنون در منطقه خاورمیانه چه غلطی می کنند؟
نیروهای تروریست انگلیسی از سال 2003 تاکنون در عراق و لیبی چه غلطی می کنند؟
نیروهای تروریست انگلیسی از سال 2011 تاکنون در سوریه چه غلطی می کنند؟
نیروهای تروریست انگلیسی از سال 2015 تاکنون در یمن چه غلطی می کنند؟
عربستان از سال 2015 تاکنون غیرنظامیان یمنی را با بمب های ساخت انگلیس می کشد.
امارات از سال 2015 تاکنون غیرنظامیان یمنی را با بمب های ساخت انگلیس می کشد.
مردم ایران هم مبارزه با انگلیس را قاطعانه ادامه خواهد داد
ملت ایران همچنان انگلیس جنایتکار را دشمن درجه یک خود می داند.
انگلیس جنایتکار ازسال 1332 تاکنون دشمن درجه یک ایران است.
با انگلیس جنایتکار روابط ایجاد نخواهیم کرد مگر این که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد.
انگلیس پای خود را ازگلیمش درازترکرده است.
هرملت ودولتی به انگلیس وهم پیمانانش اعتماد کند ضربه خواهد خورد.
اگر سازمان های بین المللی قدرت و توانایی جلوگیری از جنایت آفرینی های آمریکا و انگلیس و فرانسه و آلمان و کانادا و اسرائیل وعربستان ومزدورانشان را ندارند بهتر است برای همیشه تعطیل بشوند.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۸:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۷/۱۹
1
0
سه‌شنبه ۱۹ مهر ۱۴۰۱ ۱۸:۱۱:۰۵
زمان که انگلیس و آمریکا و اروپا همراه با چند کشور دیگر از تروریسم، القاعده، داعش، تکفیری ها و سایر گروه های تروریستی در سوریه و منطقه خاورمیانه حمایت می کردند و متاسفانه ظریف و عراقچی وغیره هم با انگلیس، آمریکا و اروپا مذاکره و همه جانبه همکاری می کردند چرا؟
سه کشور اروپایی جنایتکارعضو برجام، همه جانبه از اغتشاشگران حمایت کردند شرم آور و تاسف بار است.
سه کشور اروپایی عضو برجام، آتش بیار معرکه اغتشاشات
انگلیس، فرانسه و آلمان سه کشور اروپایی عضو برجام در این روزها با صدور بیانیه‌های مداخله جویانه درباره اغتشاشات اخیر در ایران و تهدید به تحریم و اعمال آن، آتش بیار معرکه اغتشاشات شده‌اند.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۰:۳۵ - ۱۴۰۱/۰۷/۲۰
1
1
چهارشنبه ۲۰ مهر ۱۴۰۱ ۱۰:۲۶:۲۸
اعتراض امیرعبداللهیان به مداخله اروپا در امور داخلی ایران دیگر هیچ فایده ای، نتیجه ای، سودی و ارزشی برای مردم ایران و کشور ایران ندارد و تاکنون هم نداشته است و فقط باید سفیر اروپا را از تهران اخراج کنید.
سه کشور اروپایی عضو برجام، ثابت کردند که سگ دست نشانده آمریکا و اسرائیل هستند انگلیس، فرانسه و آلمان سه کشور اروپایی عضو برجام متاسفانه همه جانبه از اغتشاشگران مورد حمایت آمریکا و متحدانش در سراسر کشور حمایت کردند.
آمریکا جنایتکار همراه با چند کشور جنایتکار دیگر همچنان از آشوب‌ها در ایران پشتیبانی می‌کند.
میز مذاکره غلط است!
میز مذاکره اشتباه است!
میز مذاکره بی فایده است!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۹:۴۴ - ۱۴۰۱/۰۷/۲۰
1
1
آلبانی که مقری برای اجتماع گروهک تروریستی منافقین است پیش از این نیز در سال ۹۸ چندین تن از دیپلمات‌های ایرانی را اخراج کرده بود. این کشور چندین سال است که حدود ۲۵۰۰ نفر از اعضای گروهک تروریستی منافقین را در خود جای داده است.
هما
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۷:۴۲ - ۱۴۰۱/۰۷/۲۳
3
0
..لطفا از قول کل .نوجوانان کشور ما ادعایی نداشته باش .....اولا که این اراذل و اوباش ایرانفروش تعدادی معدودی از جوانان و یا نوجوانان فاقد سواد و معرفت و شعورند که که بخاطر پول و تمایلات ازاد جنسی خودشون و نیز و سازمان داده شده تحت مدیریت عناصر بهایی حقوق بشرغربی همراه با معشوقه ها و دوست پسرای خودشون آلت دست شده اند .شما رسما نیت دل خودتو به دهه هشتادی های عقب مانده و فاسد هماهنگ ومقاله نویسی کرده ای و اسمشو هم گذاشتی قیام ..که چی؟؟؟؟ یعنی همه ی ملت ایران فروشند...!!! دردو بلای نوجوانان خداپرست و وطنپرست ی که اول انقلاب برای ارمانهای مقدس خدا و امام زمان
کشورمان را از چنگال امریکا و اروپا رهانیدند و هم اکنون نیز برای پاسداری از ایران و نوامیشان دور مرز های کشور شهید میشند بخوره فرق سر این اراذل و اوباش هرزه و شهوت طلب ایران فروشی که دست بدست غاصبین و خون آشامان بین المللی در خیابانها جیغ و و جنایت جنون ایران ستیزی تخلیه می کنند ...این دهه هشتادی های وحشی بیتربیت و تحت تاثیر بوق و شیپور های خبری جنگ رسانه ای هزاران شبکه ی موصاد و سیا و نیز تحت تربیت و آموزش های ضد اخلاقی و توحش و انحرافات فرهنگ غربی شبکه های معاند ایران ستیزاند ...که با پایمال کردن خون هزاران هزار شهید ...این اسطوره های تاریخ بشریت در محور مقاومت جهان اخر زمانی ..... همراه بزرگترهای غربگرای خود انگل جامعه شده اند و فقط در درگاه خدا دارند غربال و اتمام حجت اخر زمانی خود را پس می دهند و بس ....ولی حالا چرا شما بسیاری از مخاطبین خود را احمق فرض کرده اید و همراه با ببقیه ی سکولارها (ایرانفروشان) بهشون افتخار میکنید در جاییکه رهبر این دهه هشتادی های فاسد و پدران و مادرانشون جانیان و غارتگران بین المللی و نوکران انها اند .....این نوجوانان بیسواد و بیخبر از همه جا و پدران و مادرانشان نهایتااز فرقه های ها ی لا ابالی اند که زن را بشرطی واجد زندگی میدانند که توانسته باشد جسم و روح خود را در کوچه و خیابان و معابر ...سخاوتمندانه دراسارت شهوات وتخیلات جنسی مردان بیگانه و یا در بند و حراج چشم و مغز بیماران متعدد جنسی به اشتراک گذاشته باشد ..و نیز مثلا برای اثبات روغن فکر ی و تمدن خود ازدواج را فراموش و انحرافات جنسی متعدد را با تو جیهات بیشرمانه و دیکتاتور وار بتواند غالب بر جوامع کند
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۰۸:۱۵ - ۱۴۰۱/۰۸/۱۴
0
0
عده ای فقط بلدند تمام مسائل و مشکلات ریز و درشت کشور را به خارجی ها و نهایتا به آمریکا و اروپا و استکبار جهانی بچسبانند و صورت مسئله را پاک کنند و غیر از این هنری ندارند،گويا مسئولین ما همه پاک و بی گناه هستد و از آسمان نازل شده اند تا همه مردم را به زور هم که شده خوشبخت کنند و در رفاه و امنیت غرق نمایند!!
نظرات شما