دیدگاه‌های سیاسی عبداللطیف رشید رئیس جمهور و محمدشیاع سودانی نخست وزیر عراق چیست؟

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: روز گذشته پارلمان عراق عبدالطیف رشید را به عنوان رئیس جمهور جدید این کشور معرفی کرد و محمد شیاع السودانی نیز به عنوان نخست وزیر مکلف، مامور به تشکیل کابینه دولت ملی شد. این انتخابات بعد از حواشی یکسال اخیر در عراق، اتفاقی بسیار مهم تلقی می‌شود، بنابراین سوال مهم این است که پس از انتخابات عراق، سرنوشت این کشور چگونه خواهد شد؟ حسن هانی‌زاده کارشناس مسائل خاورمیانه این موضوع را تحلیل کرده است. او به رویداد۲۴ می‌گوید: عراق با انتخاب رئیس‌جمهور و نخست وزیر توافقی، از یک مرحله خطرناک سیاسی عبور کرد و به سمت ثبات و آرامش در حال حرکت است. انتخاب عبدالطیف رشید ۷۴ ساله که از چهره‌های کُرد عراقی شناخته‌شده است، انتخابی کاملا هوشمندانه بود. پس از یکسال که از انتخابات پارلمان عراق می‌گذرد و اختلافاتی که در انتخاب این دو بود، اکنون با رایزنی‌هایی که صورت گرفته، در نهایت فراکسیون‌های کُرد پارلمان عراق، بر سر انتخاب عبدالطیف رشید به توافق نظر رسیدند. همچنین ائتلاف چارچوب شیعیان پارلمان عراق نیز آقای محمدشیاع السودانی را به عنوان نخست وزیر جدید این کشور انتخاب کردند که این دو گزینه مورد توافق کُرد‌ها و شیعیان عراق است.

هانی زاده با بیان اینکه عبدالطیف رشید یکی از چهره‌های شناخته شده عراق و وابسته به اتحادیه میهنی و از نزدیکان جلال طالبانی رئیس جمهور اسبق عراق است، گفت: او باجناق جلال طالبانی است و در گذشته هم پست‌هایی مهمی در دولت‌ها داشته است و احترام بالایی در میان اقلیم کردستان، خصوصا بخش سلیمانیه دارد. او بعد از انتخاب شدن، بالافاصله سودانی را مامور تشکیل کابینه کرد.

بیشتر بخوانید: نعل وارونه جریان صدر و تقابل با ایران

این کارشناس ادامه داد: با وجود مخالفت جریان مقتدی صدر با این دو انتخاب، اما عراق به سمت شکل‌گیری دولت ملی و به دست آوردن جایگاه واقعی خود حرکت می‌کند. انتخاب السودانی هم که در دولت‌های گذشته نیز پست‌های کلیدی داشته، انتخاب بسیار هوشمندانه‌ای بود، چرا که او شخصیت مورد قبول شیعیان و مرجعیت عراق است و می‌تواند به دور از سهم‌خواهی فراکسیون‌های پارلمانی، دولت خود را تشکیل دهد.

هانی زاده با اشاره به اینکه عبدالطیف رشید از مبارزان با دولت بعث بوده است، تصریح کرد: او تحصیلاتش را در انگلیس به پایان رسانده و با سیاست‌های غرب و آمریکا کاملا آشنا است. رئیس‌جمهور در راس قوه اجرایی اختیارات چندانی ندارد و بیشتر اختیارات در دست نخست وزیر است. رشید یکی از شخصیت‌های توافقی اهل سنت، کرد‌ها و شیعیان عراق است و هرچند که برخی از کرد‌ها به دنبال ادامه حاکمیت «برهم صالح» بودند، اما مذاکرات و سفر سه روزه فراکسیون‌های پارلمان به کردستان عراق، در نهایت باعث توافق بر سر ریاست رشید شد.

او به رابطه عراق و آمریکا در دولت جدید اشاره کرد و گفت: رابطه آمریکا و عراق تعریف شده است. از آنجایی که آمریکا بیشترین نفوذ را در عراق دارد و هزاران مستشار آمریکایی در عراق حضور دارند، این کشور ناچار است روابطش با آمریکا را تعریف کند و در یک چارچوب قرار دهد و با سیاست‌هایش هماهنگ باشد. اما از آنجایی که السودانی شخصیتی نزدیک به مراجع دارد، سعی می‌کند رابطه عراق را با عربستان، ایران و آمریکا تنظیم کند. این نکته را هم باید مد نظر داشت که در عراق نخست وزیر در این زمینه نقش تعیین‌کننده‌تری دارد.

هانی زاده ادامه داد: پیام تبریک بایدن برای ریاست جمهوری رشید منافقانه بود، چرا که همزمان باید انتخاب السودانی را هم تبریک می‌گفت، اما، چون رشید بیشتر به آمریکایی‌ها نزدیک است و السودانی با ایران و مرجعیت ارتباط نزدیکتری دارد، به او تبریک نگفت.

وی با بیان اینکه رشید سال‌های سال و حدود ۵۰ سال به عنوان یار دیرین جلال طالبانی و رئیس اتحادیه میهنی عراق همکاری داشته است، تحت تاثیر سیاست‌های متعادل جلال طالبانی است و تلاش دارد همان سیاست‌ها را در قبال ایران دنبال کند. درست است که السودانی به ایران نزدیک است، اما ایران دخالت چندانی در این انتخابات نداشت.

هانی زاده به شرایط مقتدی صدر و حزب نزدیک به او یعنی السائرون در شرایط کنونی و بعد از این انتخابات اشاره کرد و گفت: مقتدی صدر تلاش داشت پسر عموی خود جعفر صدر که سفیر عراق در لندن است را به پارلمان تحمیل کند، اما مقاومت این فراکسیون برای انتخاب السودانی مانع از این کار شد و نشان داد فراکسیون شیعیان پارلمان عراق قدرت بالایی داردند بنابراین در این شرایط نقش صدر و حزب السائرون کمرنگ شده است.

وی ادامه داد: اینکه در شرایط جدید مقتدی صدر بخواهد سنگ‌اندازی و ایجاد مشکل کند، یک چالش جدی است که کابینه جدید در آینده با آن مواجه خواهد شد. باید بدانیم که صدر و السائرون قدرت بالایی در کف خیابان دارند و می‌توانند هر از گاهی یک چالش جدی ایجاد کنند. آن‌ها اگرچه از سیاست و قدرت کناره‌گیری کرده‌اند، اما به عنوان یکی از شخصیت‌های تاثیرگذار در میان بخشی از مردم شناخته می‌شوند و نفوذ خود را دارد.