کارگردانی که از بسیاری جهات نخستین است / اصغر فرهادی درباره جنگ، صلح و با دل نوشتن
پیش از فرهادی هم سینماگران بسیاری از ایران تحسین منتقدان و جشنواره‌های خارجی را برانگیخته بودند، اما تنها فرهادی بود که پس از به ارمغان آوردن نخستین اسکار تاریخ سینمای ایران با چنین اقبال گسترده‌ای در میان مردم روبه‌رو می‌شد.
فرهادی به یاد می‌آورد که آن روز تمام تلاش خود را کرده که بدون سروصدا و جلب توجه به کشور وارد شود، اما مردم به تاریخ و ساعت ورود او پی می‌برند و جمعیت زیادی برای استقبال از او به فرودگاه می‌روند. جمعیت آن‌قدر زیاد است که کارگردان برنده اسکار نگران از دست رفتن کنترل آن‌ها می‌شود.
هنگامی که اصغر فرهادی برای «جدایی نادر از سیمین» جایزه اسکار گرفت در ایران ساعات آغازین روز بود، اما بسیاری بیدار مانده بودند تا لحظه جایزه گرفتن کارگردان آن زمان ۴۰ ساله سینمای ایران را تماشا کنند.
در آن زمان در گیرودار رویدادهایی مانند «بهار عربی» در سطح منطقه و تحریم‌های سنگین غرب علیه ایران، اسکار گرفتن اصغر فرهادی برای ایرانیان دلگرمی بزرگی بود.
فرهادی در این باره به خبرگزاری فرانسه گفت: «دورانی بود که در آن سیاست‌مداران هم در ایران و هم در آمریکا از جنگ سخن می‌گفتند. پس از جایزه گرفتن خوشحال بودم که اکنون دیگر صحبت‌ها درباره فرهنگ است. احساس من این بود که مردم دو کشور برخلاف صحبت‌های سیاست‌مداران با هم در تعامل‌اند.»
پس از آن سال‌ها، اکنون فرهادی بار دیگر خود را در نقش میانجی فرهنگی می‌بیند. او تازه‌ترین اثر سینمایی خود را به هالیوود برده است تا نماینده ایران در هشتادونهمین دوره جوایز اسکار در بخش بهترین فیلم‌های غیرانگلیسی‌زبان باشد.
«فروشنده» داستان زوجی را روایت می‌کند که پس از رویداد حمله به زن داستان زندگی‌شان آشفته می‌شود. این فیلم در شصت‌ونهمین دوره جشنواره فیلم کن دو جایزه بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر مرد را از آن خود کرد.
فیلم تازه فرهادی نیز همانند «جدایی...» تصویری از تهران ارائه می‌کند که با تصویر ارائه شده از ایران در رسانه‌های غربی متفاوت است و به دل زندگی مردم عادی می‌رود.
کارگردان «فروشنده» نیازی نمی‌بیند که سوءبرداشت آمریکایی‌ها درباره جامعه ایران را حل کند، او تشخیص داده که آثارش به چیزی همانند یک دیالوگ میان مردم کشورش و فرهنگ عامه آمریکا تبدیل شده‌اند.
او در این باره گفت: «زمانی که آغاز به نوشتن فیلمنامه می‌کنم به خودم نمی‌گویم که این فیلم را تماشاگران خارجی خواهند دید و از آنجا که تماشاگران خارجی آن را می‌بینند باید کار اضافه‌ای انجام دهم. من با این دیدگاه که هر کسی در هر مکانی می‌تواند تماشاگر فیلم باشد آنچه دلم می‌گوید می‌نویسم.»
فرهادی که اکنون ۴۴ سال دارد نخستین فیلم کوتاه خود را در انجمن سینمای جوانان و در حالی ساخت که تنها ۱۳ سال داشت. او از دانشگاه تهران در رشته تئاتر فارغ‌التحصیل شد و تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی‌ارشد کارگردانی در دانشگاه تربیت‌مدرس ادامه داد. او بلافاصله پس از تحصیل به کارگردانی و نوشتن سریال‌های تلویزیونی روی آورد.
این کارگردان نخستین بار با فیلم «درباره الی» توجه بین‌المللی را به خود جلب کرد. «درباره الی» در شصت‌ویکمین دوره جشنواره فیلم برلین جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد و پس از آن در جشنواره‌های متعدد جوایز بسیاری گرفت.
فرهادی با فیلم «جدایی نادر از سیمین» علاوه بر دریافت جایزه بهترین فیلم خارجی اسکار و گلد‌ن‌گلوب، در رشته بهترین فیلمنامه هم نامزد اسکار شد.
آثار فرهادی برای نمایش زندگی و تمام پیچیدگی‌های اخلاقی آن در سطح جهان تحسین می‌شود. یکی از ویژگی‌های شاخص آثار او قضاوت نکردن شخصیت‌ها است. او در پایان نتیجه‌گیری را به تماشاگران واگذار می‌کند.
منبع: خبرگزاری فرانسه / ۲۴ نوامبر
