ماجرای هجوم نیروهای شهرداری به خانه اندیشمندان علوم انسانی چیست؟

رویداد۲۴ لیلا فرهادی: صبح امروز رسانه‌ها از حضور ماموران شهرداری تهران برای تخلیه و پلمب «خانه اندیشمندان علوم انسانی» خبر دادند. ظاهرا روز گذشته شهرداری تهران با حضور پرتعداد در خانه اندیشمندان علوم انسانی پلمپ سعی در تخلیه و پلمب ساختمان این مجموعه داشته است.

بر اساس اخباری که به دست رویداد۲۴ رسیده، «مهدی صادقی کجانی» مدیرکل دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران که یک نهاد زیرمجموعه معاونت فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران است، روز گذشته وارد ساختمان خانه اندیشمندان علوم انسانی در خیابان نجات‌اللهی تهران شده و گفته اعضای خانه باید ساختمان را ترک کرده و آن را تحویل شهرداری بدهند و از آن سو مدیران خانه اندیشمندان پاسخ داده‌اند که «شهرداری باید با حکم قضایی یا دستور مکتوب بیاید» و صادقی گفته از علیرضا زاکانی شهردار تهران و توکلی‌زاده معاون فرهنگی شهردار دستور شفاهی دارد که ساختمان را تصرف کند.

خانه اندیشمندان معتقد است تا زمانی که حکم قضایی نباشد، ساختمان نباید تخلیه شود، با این‌حال شهرداری تهران نگهبان‌های ساختمان خانه اندیشمندان را از روز گذشته تغییر داده و در حالی که جلسات نشست در ساختمان در حال برگزاری بوده، با حضور پرتعداد ماموران مقابله با سد معبر شهرداری، سعی در تصرف و تغییر قفل اتاق‌های ساختمان داشته‌اند.

اعضای خانه اندیشمندان از بیم تصرف شبانه خانه اندیشمندان، شب را در ساختمان موسسه سپری کرده‌اند، با این‌حال از صبح روز چهارشنبه، «صادقی کجانی» به همراه تعداد دیگری از اعضای دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران بار دیگر به ساختمان برگشته و در آن مستقر شده‌اند و منتقدان این اقدام می‌گویند «دفتر مطالعات اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران اصلا طرف قرارداد خانه اندیشمندان نیست که بتواند اقدام به تصرف یا ادعای تصرف بکند.»

بنا به اطلاعاتی که به دست رویداد۲۴ رسیده، خانه اندیشمندان علوم انسانی، یک موسسه فرهنگی و هنری چند منظوره مستقل است که سال ۱۳۹۰ در وزارت ارشاد به ثبت رسیده است. قرارداد خانه اندیشمندان با شهرداری تهران در مورد ملک خیابان نجات الاهی فسخ نشده و برای فسج آن، در صورت عدم رضایت طرف قرارداد، حکم قضایی لازم است.

قرارداد ساختمان خانه اندیشمندان علوم انسانی، به صورت «حبس مطلق کل» محدوده به انضمام پارک با سازمان املاک و مستغلات شهرداری تهران است. این قرارداد از برج هشت سال ۱۳۹۳ به صورت حبس مطلق نامحدود منعقد شده است. این نوع قرارداد‌ها تنها در صورتی فسخ می‌شود که یا شخصی که قرارداد حبس مطلق را منعقد کرده، بمیرد یا از تعهدات قراردادی خود عدول کند. مدیران این نهاد معتقدند در حال حاضر هیچ یک از این دو هم اتفاق نیفتاده است که شهرداری بخواهد ملک را تصرف کند.

خانه اندیشمندان یک شخصیت حقوقی مستقل است. از قرارداد حبس مطلق هم برداشت‌های مختلفی می‌شود داشت، اما آنچه مسلم است این است که این یک قرارداد حقوقی است که انحلال آن مراحل قضایی می‌طلبد. در حال حاضر ساختمان خیابان نجات‌اللهی بر اساس قرادادی قانونی در اختیار خانه اندیشمندان است. اگر تخلفی صورت بگیرد، شهرداری تهران با صلاحیت‌هایی که دارد در برخی قراداد‌ها می‌تواند ورود کند. مدیران خانه اندیشمندان معتقدند تخلفی صورت نگرفته که شهرداری بخواهد ورود کند و طرف قرارداد هم راضی به تخلیه نیست بنابراین شهرداری تهران باید با حکم قضایی وارد عمل شود زیرا نمی‌تواند بدون طی مراحل قضایی قرارداد را فسخ کند.

با تغییر مدیریت در شهرداری‌ها، قرارداد‌های پیشین فسخ نمی‌شود. حتی اگر شهرداری ملکش را طلب کند هم در صورتی که طرف قرارداد مایل به تخلیه نباشد باید با حکم قضایی ورود کند و بدون طی مراحل قانونی و مدنی امکان ورود ندارد.