چرا اسرائیل به آغاز عملیات بزرگ علیه غزه اعتراف نمی‌کند؟
رویداد۲۴ لیلا فرهادی: از روز نخست حمله حماس به اسرائیل، نیروهای زمینی اسرائیل و تانک‌های آن‌ها در مرز با غزه به صف شده‌اند. ماموریت آن‌ها یک چیز است: حمله زمینی به غزه و نابودی همه زیرساخت‌های نظامی حماس، گروه جهاد اسلامی و نابودی هرچیزی که حماس را قادر به حکمرانی بر غزه می‌کند. در تمام این مدت هم صد‌ها تن از مردان مسلح غزه در مرز با اسرائیل کمین کرده بودند.
بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل تهدید کرده که «حماس را از صفحه روزگار محو کند»؛ وعده‌ای که تنها از طریق یک حمله تمام‌عیار به غزه یعنی هم از زمین و هم از هوا قابل حصول است. وعده چنین حمله‌ای داده شده، اما مشخص نیست زمان و ابعاد آن چگونه است.
روز جمعه حملات به غزه شدت گرفته اما همچنان نه رسانه‌های اسرائیلی و غربی و نه مقامات اسرائیلی حاضر به اعتراف به آغاز یورش تمام‌عیار وعده داده شده نیستند. نتانیاهو روز شنبه در یک سخنرانی درگیری اخیر را «دومین جنگ استقلال» اسرائیل خوانده و گفته فاز دوم جنگ با غزه آغاز شده است. نیروهای زمینی اسرائیل وارد غزه شده‌اند، اما همچنان نخست وزیر اسرائیل آغاز عملیات زمینی بزرگ علیه غزه را اعلام نمی‌کند هرچند برخی رسانه‌ها اظهارات او را نشانه آغاز این عملیات خوانده‌اند.
چرا اسرائیل حاضر به اعتراف آغاز حمله اصلی به غزه نیست؟
الف) موضوع گروگان‌های اسرائیلی
یکی از این دلایل می‌تواند فشار آمریکا به اسرائیل برای توقف حمله تا روشن شدن نتیجه مذاکرات بر سر آزادی گروگان‌ها و رسیدن کمک‌های نظامی آمریکا و استقرار آن‌ها در منطقه باشد. ۲۲۰ گروگان اسرائیلی و خارجی در غزه گرفتارند و اسرائیل باید برای نجات آن‌ها قبل از حمله زمینی فکری بکند در غیر این صورت افکار عمومی جهان و اسرائیل مقامات اسرائیلی را مقصر مرگ آن‌ها می‌داند.
مصر و قطر میانجی تبادل گروگان‌ها بین حماس و اسرائیل شده‌اند. «باربارا لیف» مشاور وزیر خارجه آمریکا در امور خاورنزدیک به دوحه سفر کرده تا با مقامات قطر گفتگو کند. سی.ان.ان به نقل از منابع آگاه دیپلماتیک از پیشرفت قابل توجه مذاکرات آزادی زندانیان خبر داده اما هنوز تبادل گروگان صورت نگرفته است.
پیش از حملات روز شنبه به نظر می‌رسید مساله گروگان‌ها یکی از عوامل اصلی به تاخیر افتادن حمله زمینی باشد. هنوز هم این احتمال وجود دارد که همین مساله، عامل عدم اعلام رسمی شروع عملیات حمله همه جانبه باشد در نتیجه فرآیند تبادل زندانی احتمالا چالش برانگیز خواهد بود چرا که مقامات مصر و قطر با اقدامی که زمینه اعلام رسمی یک عملیات تمام‌عیار باشد موافق نیستند.
برخی کارشناسان به «ان.بی.سی نیوز» گفته‌اند حماس قصد دارد ماجرای گروگان‌ها را معلق نگه دارد تا تهاحم زمینی به غزه را برای همیشه به تاخیر بیاندازد. یکی دیگر از عوامل عدم اعلام رسمی آغاز عملیات تمام‌عیار علیه غزه، مساله کمک‌های بشردوستانه به غزه است. پیش از حمله روز جمعه، آمریکا مدعی بود که تهاجم زمینی را تا رسیدن همه کامیون‌های کمک‌رسانی به غزه متوقف کرده است. حتی گفته می‌شود این یکی از محور‌های سفر بایدن به اسرائیل بوده است.
بیشتر بخوانید:
آیا حمله اسرائیل به غزه همان یورش وعده داده شده بود؟
حماس چگونه دیوار آهنین اسرائیل را در هم شکست؟
گزینه‌های پیش روی اسرائیل در مقابل حمله حماس چیست؟
آیا نیروهای محور مقاومت وارد جنگ با اسرائیل خواهند شد؟
۶ دلیلی که اسرائیل از حمله حماس غافلگیر شد
اختلافات درون اسرائیل
اختلاف درون دولت اسرائیل هم دلیل دیگر به تاخیر افتادن عملیات تمام‌عیار یا دست‌کم عدم اعلام رسمی آن است. رسانه‌های اسرائیلی از وجود اختلافاتی درون دولت و بین سران گروه‌های سیاسی و نظامی خبر داده‌اند. نتانیاهو سال‌هاست توسط گروه‌های تندروتر به محافظه‌کاری در اقدامات نظامی متهم است.
بر اساس گزارش نیویورک تایمز، تحلیلگران بر این باورند که نتانیاهو به این دلیل در مورد اعلام مجوز یک جانبه حمله تمام‌عیار به غزه محتاط است که می‌ترسد با شکست عملیات، خودش مقصر شناخته شود. این رسانه گفته به همین دلیل است که وزرای کابینه نتانیاهو در حال بررسی طرحی کمتر جاه‌طلبانه شامل چندین تهاجم محدودترند.
«آموس هارل» تحلیلگر امور نظامی روزنامه هاآرتس معتقد است «نتانیاهو همیشه ریسک گریز بودو او در بدترین زمان زندگی سیاسی خود قرار دارد و رفتن به غزه بزرگترین قمار استراتژیک او تا کنون بوده است.»
نیویورک تایمز با اشاره به درگیری‌های داخلی در دولت اسرائیل گفته درگیری داخلی و هرج و مرج چنان فراگیر است که «یوآو گالانت» وزیر دفاع که نتانیاهو در ماه مارس سعی داشت او را برکنار کند و «هرزی هالوی» رئیس ستاد مشترک ارتش، روز دوشنبه یک بیانیه غیرعادی صادر کردند و به مردم آسیب‌دیده اطمینان دادند که این سه «با همکاری نزدیک و کامل، شبانه روز برای هدایت کشور اسرائیل به سمت یک پیروزی قاطع تلاش می‌کنند» و «اعتماد کامل و متقابل» در میان آن‌ها حاکم است.
نمایش اتحاد بین مقامات اسرائیلی یک روز بعد از اظهار نظر «دنیل هاگاری» سخنگوی ارتش بود که در تلویزیون اعلام کرد ارتش منتظر چراغ سبز مقامات سیاسی برای حمله به غزه است.
بیانیه اتحاد نشان‌دهنده وجود نوعی عدم اتحاد بین مقامات اسرائیلی بود. نیویورک تایمز گفته سوءظن بین ارتش و نخست وزیر به حدی عمیق است که در جلسه اخیر کابینه با ارتش درباره جنگ همه تجهیزاتی که امکان ضبط جلسه را دارند قبل از جلسه از حضار گرفته شده تا هیچ سندی برای تحقیقات ملی پس از جنگ وجود نداشته باشد.
به عنوان پیش‌زمینه باید بدانید بین نتانیاهو و گالانت در ماه مارس دعوای بدی شکل گرفت. گالانت از طرح بازنگری قضایی دولت که توسط نتانیاهو ارائه شده بود علنا انتقاد کرد. نتانیاهو بعد از انتقاد او را اخراج کرد، اما چند هفته بعد تحت فشار شدید افکار عمومی مجبور شد او را به سمت خود برگرداند.
از سوی دیگر نظرسنجی‌های اخیر در اسرائیل نشان می‌دهد مردم اسرائیل به ارتش بیشتر از دولت ایمان دارند. پس از ۷ اکتبر در میان اسرائیلی‌ها اتفاق نظر وجود دارد که تا زمانی که تهدید حماس از برداشته نشود، احساس امنیت نخواهند کرد، حتی اگر جزئیات چگونگی دستیابی به این هدف مبهم باقی بماند.
یک مقام ارشد دولت اسرائیل هم به «ان.بی.سی نیوز» آمریکا گفته یکی از مسائل پیچیده این است که نتانیاهو تاکنون به طرح خروج از غزه که شامل چگونگی و زمان خروج نیروهای زمینی اسرائیل از غزه است رضایت نداده است. جلسات تا کنون عمدتاً بر روی عملیات نظامی روزمره متمرکز بوده است.
مساله تونل‌های حماس هم یکی از معضلات حمله زمینی به غزه است. طرفداران نتانیاهو هم کمپینی به راه انداخته‌اند تا ترمز اسرائیل برای حمله زمینی را بکشند. آن‌ها خواستار اولویت دادن به زندگی سربازان و زمان دادن به نیروی هوایی برای نابود کردن تونل‌های حماس قبل از ورود نیرو‌ها به غزه شده‌اند.
کارشناسان به نیویورک تایمز گفته‌اند که دولت و ارتش اسرائیل درگیر رسیدگی به ملاحظات و مسائل غامض بر سر حمله زمینی به غزه هستند. «ایهود یاری» کارشناس اسرائیل در موسسه واشنگتن به نیویورک‌تایمز گفته بین مزایای ادامه حملات هوایی و به تعویق انداختن حمله زمینی یک تعادلی برقرار است.
هرچه زمان بیشتری به نیروی هوایی داده شود که تونل‌های بیشتری را خراب کند، کار نیروهای زمینی راحت‌تر خواهد شد. یاری می‌گوید اسرائیل سعی دارد از زمان برای جمع‌آوری اطلاعات بیشتر و بازجویی از تعداد بیشتری از عوامل حماس در خاک اسرائیل استفاده می‌کند.
روحیه سربازان اسرائیلی
از طرف دیگر روحیه سربازان و نیروهای ذخیره اسرائیلی هم به دلیل تاثیر جنگ بر اقتصاد اسرائیل پایین آمده است. شبکه ای.بی.سی آمریکا در گزارشی به بحران نیروهای ذخیره آماده به جنگ اسرائیل اشاره کرده و گفته برخی معتقدند این نیرو‌ها آمادگی لازم را ندارند. تخمین‌ها نشان می‌دهد ارتش اسرائیل ۶۰۰ هزار عضو فعال دارد که ۳۵ هزار نفر آن‌ها را سربازان تمام وقت تشکیل می‌دهند و ۱۳۹ هزار نفر سربازان وظیفه و ۴۳۰ هزار نفر نیروهای ذخیره.
باز شدن جبهه‌های جدید در منطقه
یک نگرانی دیگر هم باز شدن جبهه‌های جدید در زمان تهاجم زمینی به غزه است. رسانه‌های غربی و مقامات آن‌ها به اسرائیل هشدار داده‌اند که مراقب اعزام تعداد زیادی نیروی زمینی به غزه همزمان با تشدید تنش‌ها با حزب‌الله لبنان باشد. این احتمال وجود دارد که همزمان با یک حمله زمینی بزرگ به غزه، حملات حزب‌الله به شمال اسرائیل تشدید شود و به طبق اسرائیل توان اداره دو جبهه را ندارد.
در روز‌های گذشته جبهه‌های دیگر به طور غیر رسمی فعال شده‌اند. موشک‌هایی از سوریه، عراق و یمن شلیک شده که هدف آن‌ها اسرائیل و اهداف آمریکایی بوده است. به نظر می‌رسد همین نگرانی عامل سفر غیر منتظره وزیر خارجه ایران به نیویورک بوده است. حسین امیرعبداللهیان روز چهارشنبه به طور ناگهانی عازم نیویورک شد.
وزیر خارجه ایران پیش از سفر گفته بود مقامات آمریکایی از ابتدای جنگ تاکنون دوبار به ایران پیام داده و خواستار تنش‌زدایی در منطقه شده اند. آمریکا به انحای مختلف به ایران هشدار داده که جبهه‌های جدیدی در منطقه توسط نیروهای مورد حمایتش باز نکند. قبل از ورود امیر عبداللهیان به آمریکا، بایدن بار دیگر به طور علنی و رسمی به ایران درباره احتمال ورود نیروهای مورد حمایتش به جنگ هشدار داد.
کارشناسان می‌گویند بازی انتظار و جنگ را نمی‌شود تا ابد ادامه داد. خطری که در این جنگ اسرائیل را تهدید می‌کند این است که با گذشت زمان حمایت بین‌المللی از اسرائیل کمتر خواهد شد چرا که تعداد کشته‌شدگان فلسطینی روز به روز بیشتر می‌شود. اسرائیل همین حالا هم در عرصه رسانه درگیر است.
رژیم اسرائیل دائما در حال توجیه حملات خود به غیرنظامیان است. ارتش اسرائیل به تازگی ویدئویی منتشر کرده و مدعی شده حماس زیرساخت‌های عملیاتی خود را در تونل‌ها و طبقاتی زیر بزرگترین بیمارستان غزه پنهان کرده است! به این ترتیب اسرائیل بهانه‌ای پیدا کرده تا بمباران اماکنی نظیر بیمارستان، مدرسه و سایر نقاطی که مستقیما غیرنظامیان را توجیه کند، اما افکار عمومی جهان روز به روز نسبت به این توجیهات مشکوک‌تر خواهد شد و فرسایشی شدن جنگ در این منطقه بیش از فلسطینی‌ها، اسرائیل را تهدید می‌کند.
عراق را امریکا
غزه را اسراییل
انشاالله