رصد یا راهبری؛ ترامپ دقیقا دنبال چیست؟
رویداد۲۴| کاخ سفید اعلام کرده که ترامپ درگیریها میان ایران و تلآویو را رصد میکند. اما نگاهی به مواضع تند و صریح ترامپ علیه ایران به خصوص بعد از حمله اسرائیل مشخص میکند که او در این بازی بیش از یک ناظر است و باید نقش وی را بیشتر جدی گرفت.
با توجه به آنچه درباره هماهنگی حمله اسرائیل به ایران با آمریکا بیان شد، باید برای ترامپ نقشی در حد هماهنگکننده، حامی و حتی یک مولفه در آستانه ورود به درگیریها قائل بود.
ترامپ ناظر است یا بازیگر اصلی؟
نباید نادیده گرفت که ترامپ پس از حمله جمعه شب اسرائیل ضمن حمایت از آنها و با مواضعی کمسابقه، ایران را تهدید به «عواقب شدید» در صورت هرگونه واکنش علیه تلآویو یا منافع آمریکا کرد.
او در نشست خبری مشترک با مشاور امنیت ملیاش، گفت: «ما حمله اسرائیل را اقدامی دفاعی و مشروع میدانیم. اگر ایران فکر کند که میتواند بدون هزینه واکنش نشان دهد، اشتباه میکند. هیچ گزینهای از روی میز برداشته نشده است.»
این اظهارات، که با تایید وزیر دفاع آمریکا همراه بود، عملاً نوعی هشدار نظامی ضمنی تلقی شد؛ بهویژه آنکه همزمان با آن، ناوگان پنجم آمریکا در منطقه سطح آمادهباش خود را افزایش داد.
در واقع موضعگیری تند ترامپ در ادامه همان خطمشی دوره اول ریاستجمهوری او است؛ خروج از برجام، تحریمهای حداکثری، ترور سردار سلیمانی و حمایت عملیاتی از اقدامات اطلاعاتی و خرابکارانه علیه تأسیسات هستهای ایران.
اکنون نیز نشانههایی از تداوم این دکترین فشار ترکیبی (اقتصادی، امنیتی، اطلاعاتی) قابل مشاهده است. رسانهی آمریکایی اکسیوس در گزارشی فاش کرد که «برخی از اقدامات اخیر اسرائیل، نه تنها با هماهنگی پنهانی کاخ سفید صورت گرفته، بلکه با مشارکت فعال واحدهای اطلاعاتی آمریکایی طراحی شدهاند».
توافق در ظاهر، جنگ در باطن
اگرچه ترامپ گاه از «احتمال توافق با ایران» سخن میگوید، اما تحلیلگران معتقدند این اظهارات صرفاً تاکتیکی تبلیغاتی است. روزنامه فایننشال تایمز نوشت: «دولت ترامپ در دور دوم ریاستجمهوری خود، سیاست بازدارندگی تهاجمی را جایگزین دیپلماسی کرده است. آنچه او توافق مینامد، در واقع یک تسلیمنامه از پیش نوشتهشده است.»
روزنامههای داخلی از جمله خراسان و همشهری در تحلیلهایی اخیر هشدار دادهاند که مواضع ترامپ در حال عبور از خطوط قرمز امنیتی منطقه است. بهویژه که رئیسجمهور آمریکا، به صراحت از حق اسرائیل برای «ضربه پیشدستانه» دفاع کرده و سکوتی معنادار درباره تجاوز به خاک ایران اتخاذ کرده است.
در همین حال، شبکه خبری الجزیره و المیادین نیز گزارش دادهاند که پیامهایی از سوی برخی کشورهای عربی منطقه به تهران ارسال شده مبنی بر اینکه «حمله اسرائیل با رضایت ضمنی کاخ سفید» انجام شده است.
جنگ روانی آمریکا علیه ایران
رفتار و گفتار دونالد ترامپ پس از حمله اخیر اسرائیل به ایران، بیش از هر چیز نشاندهنده تداوم دکترین فشار حداکثری او علیه تهران است؛ سیاستی که حالا نهفقط با ابزار تحریم، بلکه با حمایت اطلاعاتی و نظامی از اقدامات اسرائیل دنبال میشود.
تهدید آشکار به «عواقب شدید» برای ایران، افزایش آمادهباش نظامی آمریکا در منطقه، و سکوت معنادار در قبال تجاوز به خاک ایران، همگی حاکی از نقش پررنگتر ترامپ در مدیریت یا حتی طراحی سناریوهای تقابلی هستند.
از سوی دیگر، گرچه ترامپ هنوز از امکان توافق سخن میگوید، اما با توجه به پیششرطهای حداکثری و فشارهای میدانی، تحلیلگران این اظهارات را بیشتر بخشی از جنگ روانی و تاکتیکی برای وادار ساختن ایران به عقبنشینی میدانند تا نشانهای از تمایل به مصالحه واقعی.
نقش پررنگ ترامپ
بنابراین، آنچه در حال شکلگیری است، نه یک نظارت منفعلانه، بلکه نقشآفرینی فعال از سوی واشنگتن است؛ نقشی که میتواند در صورت تشدید بحران، به دخالت مستقیمتر آمریکا نیز بینجامد. ترامپ در این معادله، به نظر میرسد بیش از هر زمان دیگری به دنبال آن است که نقش تعیینکنندهای در پایان بازی یا آغاز مرحلهای جدید ایفا کند.
امریکا آتش بیار معرکه است. فکر نکنید که پشتیبان قاطع اسرائیل است ترامپ بدش نمیاد که اسرائیل هم این وسط کله پا بشه. در هر صورت هدف آمریکا بحران افرینی در منطقه است و در این زمینه موفق هم شده است 
