هنگام حمله به مراکز هسته ای چه زمانی و در چه فاصله‌ای از یک نیروگاه خطرناک است؟
رویداد۲۴| حوادث در تاسیسات هسته‌ای یا نیروگاه‌های اتمی، به ویژه در صورت وقوع حمله، می‌تواند عواقب بسیار جدی و خطرناکی به همراه داشته باشد. میزان خطر و گستردگی آن به چند عامل اساسی بستگی دارد: نوع ماده‌ی رادیواکتیو درگیر، نوع آسیب وارد شده به تاسیسات و شرایط محیطی. در این مقاله به بررسی این عوامل و خطرات ناشی از تشعشعات در فواصل مختلف می‌پردازیم.
مواد رادیواکتیو و میزان خطر آن
نیروگاه‌های اتمی از مواد رادیواکتیو مختلفی مانند اورانیوم، پلوتونیوم و مواد شکافت پذیر دیگر استفاده می‌کنند. خطر این مواد به میزان رادیواکتیویته، نوع ایزوتوپ و نحوه‌ی انتشار آنها بستگی دارد. اورانیوم غنی‌شده مورد استفاده در رآکتور‌ها به خودی خود به شدت رادیواکتیو نیست، اما در فرآیند شکافت هسته‌ای، ایزوتوپ‌های بسیار رادیواکتیو تولید می‌شود که بسیار خطرناک هستند. پلوتونیوم نیز یک ماده‌ی بسیار رادیواکتیو است که حتی مقادیر کم آن می‌تواند بسیار خطرناک باشد.
نوع آسیبی که به تاسیسات هسته‌ای وارد می‌شود، تعیین‌کننده‌ی میزان و نحوه‌ی انتشار مواد رادیواکتیو است. یک حمله‌ی نظامی با بمب‌های معمولی می‌تواند باعث آسیب به ساختمان‌ها و نشت مواد رادیواکتیو شود. اما یک حمله‌ی هدفمند‌تر با استفاده از سلاح‌های خاص که می‌تواند باعث آسیب مستقیم به رآکتور و شکسته شدن محفظه‌های حاوی سوخت هسته‌ای شود، می‌تواند عواقب بسیار وخیم‌تری به همراه داشته باشد. آتش‌سوزی در تاسیسات هسته‌ای نیز می‌تواند باعث انتشار گسترده‌ی مواد رادیواکتیو به هوا شود.
همه چیز درباره انتشار مواد خطرناک
شرایط محیطی مانند جهت و سرعت باد، دما و رطوبت، بر نحوه‌ی انتشار مواد رادیواکتیو تاثیر می‌گذارند. باد می‌تواند مواد رادیواکتیو را در مسافت‌های طولانی جابجا کند و باعث آلودگی مناطق وسیعی شود. بارش باران نیز می‌تواند مواد رادیواکتیو را به زمین منتقل کرده و باعث آلودگی خاک و آب شود.
فاصله‌ی خطرناک از تاسیسات چقدر است؟
تعیین فاصله‌ی امن از یک تاسیسات هسته‌ای آلوده به مواد رادیواکتیو، امری پیچیده است و به عوامل متعددی بستگی دارد. در صورت وقوع نشت، خطر در فاصله‌ی چند صد متری تا چند ده کیلومتری، بسته به میزان و نوع مواد رادیواکتیو منتشر شده و شرایط جوی، وجود خواهد داشت. در فاصله‌ی نزدیک به تاسیسات، سطح تشعشع بسیار بالا خواهد بود و می‌تواند باعث مرگ فوری یا بیماری‌های شدید گردد. با افزایش فاصله، میزان تشعشع کاهش می‌یابد، اما حتی در فواصل دورتر نیز می‌توان اثرات منفی بر سلامتی مشاهده کرد. ارزیابی دقیق میزان تشعشع و فاصله‌ی امن، نیازمند اندازه‌گیری‌های دقیق توسط دستگاه‌های مخصوص است.
اقدامات ایمنی هنگام حمله به سایت های هسته ای
در صورت وقوع حادثه‌ای در یک تاسیسات هسته‌ای، مهمترین اقدام، ترک سریع منطقه و دور شدن از محل حادثه تا فاصله‌ای امن است. استفاده از ماسک برای جلوگیری از استنشاق مواد رادیواکتیو و پناه گرفتن در مکان‌های سرپوشیده، تا حدودی می‌تواند از میزان آسیب بکاهد.
حوادث در تاسیسات هسته‌ای، پتانسیل ایجاد فاجعه‌ی گسترده‌ای را دارد. عوامل مختلفی در میزان خطر و گستردگی آن نقش دارند، از جمله نوع ماده‌ی رادیواکتیو، نوع آسیب وارد شده به تاسیسات و شرایط محیطی. ارزیابی دقیق میزان خطر و تعیین فاصله‌ی امن، نیازمند اندازه‌گیری‌های دقیق توسط کارشناسان و دستگاه‌های مخصوص است. در صورت بروز چنین حادثه‌ای، رعایت توصیه‌های مقامات مربوطه و اقدامات ایمنی ضروری است.
