دور جدید مذاکرات هستهای آغاز شد | تصمیم جدید غرب چیست و درباره آن چه میدانیم؟
رویداد۲۴ | دیپلماتهای اروپایی روز جمعه در استانبول با معاون وزیر امور خارجه ایران دیدار میکنند. بریتانیا، فرانسه و آلمان از ایران خواستهاند که دوباره با ایالات متحده وارد گفتوگو شود و گامی ملموس در جهت بازسازی اعتماد بینالمللی نسبت به صلحآمیز بودن برنامه هستهایاش بردارد.
ایران پس از حمله ۱۲ روزه اسرائیل در ماه گذشته که به تأسیسات هستهای و زیرساختهای دیگر ایران آسیب زد، گفتوگوهای اولیه با ایالات متحده را متوقف کرده است.
طرفین چه می خواهند؟
اروپاییها تهدید کردهاند که اگر ایران از همکاری امتناع کند، روند بازگرداندن تحریمهای شدید سازمان ملل و تحریمهای چندجانبهای را که تحت توافق هستهای ۲۰۱۵ تعلیق شده بودند، تحت عنوان مکانیزم ماشه را آغاز خواهند کرد، زیرا ایران مفاد آن توافق را نقض کرده است.
توافق ۲۰۱۵ که بر اساس آن ایران پذیرفته برنامه هستهای خود را محدود کند و در ازای آن از کاهش تحریمها بهرهمند شود، در اواسط اکتبر منقضی میشود. نیویورک تایمز نوشته، اروپاییها تمایل دارند «مهلت بازگرداندن تحریمها» را تمدید کنند، زیرا اگر این تحریمها بازگردانده شوند، دیگر بهعنوان ابزار فشار مؤثر نخواهند بود.
نیویورک تایمز در گزارش خود پیش بینی کرده احتمالاً از مذاکرات روز جمعه در استانبول نتیجه خاصی حاصل نخواهد شد — این نشست در سطح پایینتری برگزار میشود و وزرای خارجه در آن شرکت ندارند. اما مهلتهایی در راه است. اروپاییها اعلام کردهاند که اگر ایران تا پایان ماه اگوست تلاشی جدی برای توافق جدید انجام ندهد، تحریمها را بازمیگردانند.
بر اساس این گزارش، هر سه طرف — ایران، اروپا و آمریکا — در مذاکرات جدید ابزارهایی برای اعمال فشار در اختیار دارند. نقطه اختلاف اصلی همان است که ماههاست وجود دارد: آمریکا خواهان توقف کامل غنیسازی اورانیوم توسط ایران است و ایران با آن مخالفت میکند. با اینکه برنامه هستهای ایران آسیب دیده، اما از بین نرفته و ایران دانش غنیسازی را کسب کرده — دانشی که با بمباران از بین نمیرود.
الی گرانمایه، کارشناس مسائل ایران در شورای روابط خارجی اروپا میگوید: بدون پیشرفت در مذاکرات و تمدید مهلت بازگرداندن تحریمها، محدودیتهای سازمان ملل میتوانند برای دههها از بین بروند، چراکه دستیابی به اجماع در شورای امنیت که روسیه و چین حق وتو دارند، بسیار دشوار است.
گرانمایه پیشنهاد کرده که یک تمدید یکساله و یکباره اعمال شود تا "فرصت تنفس برای گفتوگو با واشنگتن" فراهم شود و آژانس بینالمللی انرژی اتمی بتواند وضعیت برنامه هستهای ایران و ذخایر اورانیوم غنیشدهاش را ارزیابی کند.
موقعیت کنونی ایران چیست؟
این هفته، وزیر خارجه ایران عباس عراقچی اعلام کرد که خسارت وارده به تأسیسات هستهای کشور "جدی و شدید" بوده و غنیسازی متوقف شده، اما تأکید کرد که ایران هرگز از حق خود برای غنیسازی اورانیوم چشمپوشی نخواهد کرد.
اروپاییها در تلاش هستند تا با تهدید بازگرداندن سریع تحریمها، ایران را به همکاری با آژانس وادار کنند و توافقی جدید برای محدود یا حذف غنیسازی منعقد کنند. ایران بارها اعلام کرده که بهدنبال سلاح هستهای نیست، اما از حق خود برای غنیسازی که در چارچوب پیمان منع گسترش تسلیحات هستهای (NPT) دارد، صرفنظر نخواهد کرد — البته حاضر است محدودیتهایی مانند آنچه در توافق ۲۰۱۵ آمده را بپذیرد.
ایران گفته اگر تحریمها بازگردانده شوند، از پیمان NPT خارج خواهد شد و همکاری با آژانس را متوقف میکند. در مقابل، هم آمریکا و هم اسرائیل اعلام کردهاند که آماده حمله مجدد به ایران برای جلوگیری از دستیابی این کشور به سلاح هستهای هستند.
معاون وزیر خارجه ایران، کاظم غریبآبادی، که در نشست استانبول حضور خواهد داشت. او روز چهارشنبه در نشست خبری در سازمان ملل موضع کشورش را تکرار کرد و گفت ایران آماده مذاکره با اروپا یا آمریکا (یا هر دو) است، بهشرط آنکه تضمینی برای عدم حمله مجدد به ایران وجود داشته باشد.
موضع دیگر قدرتها چیست؟
دونالد ترامپ و اسرائیلیها بر توقف کامل غنیسازی پافشاری کردهاند، اما برخی از کشورهای اروپایی اینقدر سختگیر نیستند — به شرط آنکه محدودیتها شدیدتر از گذشته بوده و بهخوبی نظارت شوند. اما نگرانی وجود دارد که ترامپ با وجود پیچیدگیهای احتمالی یک توافق جدید، علاقه خود را از دست داده باشد و تصور کند بمباران اخیر مشکل را موقتاً حل کرده است.
مقامات ایرانی این هفته با متحدان خود، روسیه و چین، دیدار کردند. طبق اعلام وزارت خارجه ایران، یکی از محورهای گفتوگو بررسی راههایی برای جلوگیری یا کاهش پیامدهای بازگشت تحریمها بوده است. روسیه و چین همچنان عضو توافق ۲۰۱۵ هستند، اما در صورت تصمیم اروپاییها به بازگرداندن تحریمها، نمیتوانند مانع آن شوند. آمریکا در سال ۲۰۱۸ تحت ریاست جمهوری ترامپ از توافق خارج شده بود.
مذاکره عراقچی و... با 3 کشور اروپایی دفاع از حقوق مردم ایران محسوب نمی شود. حقوق مردم ایران باید در سازمان های بین المللی و دادگاه لاهه تشکیل و پیگیری شود و نه در استانبول
بیش از 18 هزار شهید ترور سند جنایات وحشیانه، وحشی گری وغیر انسانی آمریکا و اروپا و گروهک تروریستی منافقین مورد حمایت مدعیان دروغین حقوق بشر است
اگر سازمان های بین المللی خیانتکار قدرت و توانایی جلوگیری از جنایت آفرینی های آمریکا جنایتکار، انگلیس جنایتکار، فرانسه جنایتکار، آلمان جنایتکار، امارات جنایتکار، ترکیه جنایتکار، اسرائیل جنایتکار، عربستان سعودی جنایتکار ومزدورانشان را ندارند بهتر است برای همیشه تعطیل بشوند.
فرانسه جنایتکار همراه با چند کشور جنایتکار دیگر به رهبری آمریکا جنایتکار از سال 1332 تاکنون در امور داخلی ایران دخالت و مداخله می کنند و همچنان نیز ادامه می دهند. پس مذاکره ایران با فرانسه جنایتکار و آمریکا جنایتکار غلط و اشتباه بوده است و 100 درصد فقط مقصر اصلی دولتمردان، مسئولان و نمایندگان مجلس بوده است.