پوست خربزه مخالفان دولت زیر پای رسانهها | پلتفرم جمعآوری امضای کارزار به بهانه کمپین استیضاح پزشکیان توقیف شد
رویداد۲۴| عرفان بیوک نژاد- قوه قضاییه از دیروز و در ادامه روندی عجیب که به بهانه شکایت دولت آغاز شده، وارد مرحله تازهای از برخورد با رسانه و فضای مجازی شد. ماجرا از اعلام جرم علیه هادی حیدری، کاریکاتوریست شناختهشده به دلیل انتشار تصویری از رئیسجمهور شروع و بعد هم نوبت به پلتفرم «کارزار» که بستری برای برگزاری کمپینهای اجتماعی و سیاسی است؛ رسید. این پلتفرم پس از انتشار یک پویش با موضوع استیضاح رئیسجمهور، از دسترس خارج شده است.
چرا کارزار توقیف شد؟
فعالیت سایت کارزار به خاطر انتشار یک کارزار با موضوع درخواست استیضاح رئیسجمهور تعلیق شده است. یک منبع آگاه در گفتوگو با خبرنگار رویداد۲۴ در اینباره گفت: «تعلیق این پلتفرم به دستور دادستانی انجام شده است. اگرچه دلیل رسمی اعلام نشده، اما به نظر میرسد دلیل اصلی، انتشار کمپینی درخواستی برای استیضاح آقای پزشکیان است که از سوی جریانهای موسوم به سوپرانقلابی مطرح شده و طبق روال، روی سایت منتشر شده بود.»
او افزود: «مسئولیت محتوای منتشرشده در کارزار بر عهده کاربران است. این پلتفرم صرفاً فضای انتشار فراهم میکند و الزاماً به معنای تأیید محتوای پویشها نیست. هر ماه بیش از ۱۵۰۰ کمپین در کارزار منتشر میشود و طبیعتاً مدیریت پلتفرم در جریان تمام جزئیات آنها نیست.»
کاربران مسئولاند یا پلتفرم؟
این منبع آگاه تأکید کرد: «در بسیاری از کشورها مسئولیت حقوقی مطالب با کاربران است، اما در ایران چنین قانونی وجود ندارد. همین خلأ قانونی باعث میشود مدیر یک پلتفرم به دلیل محتوای تولیدشده توسط کاربران، تحت تعقیب قرار گیرد. اگر قانون مشخصی وجود داشت، شاهد چنین برخوردهایی نبودیم.»
بیشتر بخوانید: علیه طراح کاریکاتور توهینآمیز اعلام جرم شد
وی با اشاره به وضعیت فعلی پلتفرم گفت: «در حال پیگیری هستیم تا مشکل بهزودی برطرف شود و فعالیت کارزار از سر گرفته شود. اما نبود شفافیت قانونی، پلتفرمهای بیطرف را با تهدید دائمی مواجه میکند.»
چالشهای همیشگی
پلتفرم کارزار در سالهای اخیر، علیرغم رشد پایدار و استقبال گسترده، با چالشهای متعددی روبهرو بوده است. سال گذشته نیز به دلیل راهاندازی پویشی در حمایت از اقتصاددان سرشناس، محسن رنانی، برای مدتی از دسترس خارج شد. آن زمان بنیانگذار کارزار اعلام کرد که فشارهای قضایی برای حذف پویشهای مختلف افزایش یافته است.
او گفته بود: «پیش از این مقام قضایی بدون هیچ توضیحی دستور حذف میداد، اما اخیراً با پیگیریهای انجام شده، حداقل دلایل این تصمیمها اعلام میشود.»
کارزارهای جنجالی
از مهمترین پویشهایی که در این سایت منتشر شده، کارزار درخواست اخراج علیرضا زاکانی از شهرداری تهران بود؛ کمپینی که اگرچه به نتیجه مشخصی نرسید، اما قدرت شبکهسازی اجتماعی و ظرفیت مطالبهگری عمومی را به رخ کشید.
کارزار چگونه دوام آورد؟
حامد بیدی، بنیانگذار کارزار، درباره مدل درآمدی این پلتفرم میگوید: «ما از خدمات جانبی مانند تنظیم و بازنویسی نامهها برای نویسندگان کمپینها درآمدزایی میکنیم. کاربران اغلب نمیدانند چگونه مطالبه خود را بیان کنند، ما به کمک تیم داوری و هوش مصنوعی، آن را به زبان رسمی و تاثیرگذار بازنویسی میکنیم.»
به گفته او، همین خدمات باعث شد کارزار از پروژهای داوطلبانه به یک استارتاپ اجتماعی مستقل تبدیل شود: «ابتدا یک پروژه کوچک بود که وقت کمی میگرفت، اما با افزایش تقاضا مجبور شدیم تماموقت فعالیت کنیم و مدل درآمدی طراحی کنیم تا استقلال مالی داشته باشیم.»
بیشتر بخوانید: کارزارهای مردمی، کارزارهای حاکمیتی!/ مطالبات مردم چگونه جعل میشوند؟ +جدول
بیدی تأکید میکند: «ما نه خیریه هستیم و نه سازمان مردمنهاد، اما تعهد اجتماعی داریم و هیچگاه به سمت درآمدزاییهایی نمیرویم که با مأموریت اجتماعیمان در تضاد باشد.»
خطر دائمی تعطیلی
بنیانگذار کارزار اذعان دارد که از ابتدا نگران متوقف شدن ناگهانی فعالیت پلتفرم بودهاند. او میگوید: «همیشه این حس وجود داشت که ممکن است هر ماه، ماه آخر فعالیت باشد. همین ناامنی ما را به فکر جذب سرمایه و توسعه ساختاری انداخت.»
برخورد با مطالبه گری در سایه خلاهای قانونی
تعلیق کارزار، در امتداد برخوردهای اخیر با چهرهها و پلتفرمهای فعال در فضای رسانهای و مجازی، نمونهای دیگر از خلأهای قانونی موجود و حساسیت فزاینده دستگاه قضا نسبت به هر نوع مطالبهگری عمومی است. پلتفرمهایی، چون کارزار، که تنها بازتابدهنده صدای مردماند، اکنون خود در معرض برخوردهایی قرار گرفتهاند که میتواند کل زیستبوم مشارکت دیجیتال در ایران را با تهدید جدی مواجه کند.
