خط و نشان ترامپ برای پوتین پیش از نشست آلاسکا | «زمین در برابر صلح» جواب میدهد و جنگ اوکراین تمام میشود؟
رویداد ۲۴| ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه، و دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده، فردا - جمعه ۲۴ مرداد ۱۴۰۴ (۱۵ اوت ۲۰۲۵) - نشست مهمی در پایگاه مشترک نظامی الیفورد-ریچاردسون در آلاسکا خواهند داشت. این دیدار که بهعنوان اولین ملاقات رسمی میان دو رهبر از زمان آغاز جنگ اوکراین محسوب میشود و در شرایطی حساس و پرتنش برگزار میشود.
اهداف و پیشزمینه نشست
ترامپ در آستانه این دیدار، با هشدار به پوتین اعلام کرده است که در صورت عدم تمایل به پایان دادن به جنگ اوکراین، روسیه با «عواقب بسیار شدیدی» مواجه خواهد شد.
این اظهارات پس از نشست مجازی ترامپ با رهبران اروپایی، از جمله ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، بیان شده است. در این نشست، زلنسکی بر لزوم حفظ تمامیت ارضی اوکراین و عدم پذیرش هرگونه توافقی که منجر به حاشیهنشینی کییف شود، تأکید کرده است.
در مقابل، پوتین در تلاش است تا با پیشرویهای نظامی اخیر در شرق اوکراین، بهویژه در منطقه دونباس، فشار بیشتری بر اوکراین وارد کند. این تحرکات نظامی بهمنظور تقویت موقعیت روسیه در مذاکرات آتی با آمریکا صورت میگیرد. با این حال، مقامات اوکراینی این اقدامات را بهعنوان تلاش برای اشغال کامل اوکراین و اعمال فشار برای پذیرش شرایط خود میدانند.
مواضع طرفین و پیشنهادات صلح
یکی از پیشنهادات مطرحشده در آستانه این دیدار، طرح «زمین در برابر صلح» است که بر اساس آن، اوکراین باید بخشهایی از سرزمینهای تحت کنترل خود را به روسیه واگذار کند تا آتشبس برقرار شود. این پیشنهاد با مخالفت شدید اوکراین مواجه شده است. ولودیمیر زلنسکی صراحتاً اعلام کرده است که اوکراین هیچگاه اراضی خود را به روسیه نخواهد داد و این موضوع در قانون اساسی کشور نیز قید شده است.
گفتنی است، در ماههای اخیر، چندین پیشنهاد برای برقراری آتشبس و صلح در اوکراین مطرح شده است. یکی از این پیشنهادات، آتشبس هوایی تحت نظارت ایالات متحده است که اوکراین بهطور مشروط با آن موافقت کرده است. با این حال، مقامات اوکراینی نسبت به حسننیت روسیه در اجرای چنین توافقی ابراز تردید کردهاند.
در سطح بینالمللی، نشست لندن در مارس ۲۰۲۵ با حضور ۱۶ کشور و نمایندگان اتحادیه اروپا و ناتو برگزار شد تا طرحی برای صلح در اوکراین تدوین کند. در این نشست، بر لزوم حفظ تمامیت ارضی اوکراین و عدم پذیرش هرگونه تقسیمبندی سرزمینی تأکید شد.
مواضع روسیه
ولادیمیر پوتین در آستانه این نشست، بر لزوم عقبنشینی اوکراین از مناطق شرقی تحت کنترل خود، از جمله دونتسک و لوهانسک، تأکید کرده است. او همچنین پیشنهاد داده است که در ازای این عقبنشینی، روسیه نیروهای خود را از برخی مناطق دیگر اوکراین خارج کند.
رویکرد آمریکا و اروپا
ایالات متحده تحت رهبری ترامپ، در تلاش است تا با اعمال فشار اقتصادی و دیپلماتیک، روسیه را به پذیرش شرایط صلح وادار کند. در این راستا، ترامپ تهدید کرده است که در صورت عدم پیشرفت در مذاکرات، تحریمهای اقتصادی علیه کشورهایی که با روسیه همکاری میکنند، اعمال خواهد شد.
در مقابل، رهبران اروپایی بهویژه در نشست مجازی اخیر، بر لزوم مشارکت فعال اوکراین در مذاکرات و جلوگیری از هرگونه توافقی که منجر به تضعیف موقعیت کییف شود، تأکید کردهاند. آنها همچنین نسبت به احتمال کنار گذاشته شدن اوکراین از مذاکرات ابراز نگرانی کردهاند.
سرنوشت جنگ اوکراین
با توجه به تحولات اخیر، از جمله پیشرویهای نظامی روسیه در شرق اوکراین و تهدیدهای اقتصادی ترامپ، احتمالاً جنگ اوکراین وارد مرحلهای جدید خواهد شد. در صورت عدم توافق در نشست آلاسکا، ممکن است درگیریها شدت یابد و فشارهای بینالمللی بر هر دو طرف افزایش یابد. از سوی دیگر، در صورت دستیابی به توافقی حداقلی، ممکن است آتشبس موقت برقرار شود، اما چالشهای اساسی همچنان باقی خواهد ماند.
در نهایت، سرنوشت جنگ اوکراین به میزان تمایل طرفین به مصالحه، فشارهای بینالمللی و توانایی آنها در مدیریت بحرانهای داخلی و خارجی بستگی خواهد داشت. نشست آلاسکا میتواند نقطه عطفی در این مسیر باشد، اما تحقق صلح پایدار نیازمند اراده سیاسی و همکاری گستردهتر از سوی جامعه بینالمللی است.
رسانهها چه میگویند؟
در این میان تحلیلهای رسانهای هم قابل توجه است. مثلا واشنگتنپست نوشت: دیدار ترامپ با پوتین جلسه استماع نخواهد بود، بلکه یک گفتوگو خواهد بود.
این رسانه افزود: ترامپ به پوتین خواهد گفت که ماهیت توافق چیست و چه باید بکند؛ زمین در برابر صلح.
ترامپ آماده است تحریمهایی را که علیه روسیه تهدید کرده، در صورت رد چارچوب صلح پیشنهادیاش از سوی پوتین، اعمال کند.
سنای آمریکا پیشتر پیشنویس قانونی برای اعمال تحریمهای سختگیرانه با حمایت دو حزب تهیه کرده است.
در همین حال، سیانان نوشت: پوتین همچنان بر اهداف سرزمینی افراطی که در طول جنگ دنبال کرده، پایبند است. احتمالاً پوتین از آتشبس برای بازسازی نیروهایش استفاده خواهد کرد.
