پرونده هستهای ایران در نقطه حساس؛ از تماس مهم عراقچی تا نشست وین
رویداد۲۴| پرونده هستهای ایران وارد مرحلهای حساس شده است؛ تماسهای تازه با مقامات اروپایی، رفتوآمدهای محدود با آژانس و نشانههای فزاینده از احتمال فعالسازی «مکانیزم ماشه» فضایی را رقم زده که بسیاری از تحلیلگران آن را نقطه عطفی در روابط خارجی ایران میدانند.
تماسهای دیپلماتیک در سایه فشار اروپا
آنطور که سخنگوی وزارت خارجه خبر داده عباس عراقچی امروز رایزنیهایی با همتایان اروپایی خود خواهد داشت. این گفتوگوها در حالی انجام میشود که در بروکسل بحث بازگرداندن تحریمهای شورای امنیت علیه ایران جدیتر از گذشته دنبال میشود. فعال شدن «مکانیزم ماشه» میتواند عملاً ایران را به شرایط پیش از برجام بازگرداند؛ مسئلهای که نه تنها ابعاد اقتصادی بلکه پیامدهای سیاسی گستردهتری نیز خواهد داشت.
روابط پرتنش با آژانس؛ سفرهای کوتاه، پیامهای مبهم
همزمان با تحرکات اروپا، خبرگزاری آسوشیتدپرس از دیدار قریبالوقوع میان مقامات ایرانی و نمایندگان آژانس در وین خبر داده است. این دیدار درحالی انجام خواهد شد که پیشتر معاون رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، سفری کوتاه به تهران داشت؛ سفری که بهزعم ناظران نشانهای از سردی روابط دو طرف پس از جنگ اخیر ایران و اسرائیل بود.
کاهش سطح تماسها و لغو برخی توافقهای پیشین باعث شده آژانس بارها نسبت به «محدودیت دسترسی به تأسیسات ایران» هشدار دهد. به باور بسیاری از تحلیلگران غربی، این روند میتواند تصمیم اروپا و آمریکا برای بازگرداندن تحریمها را تسریع کند.
میراث جنگ ایران و اسرائیل؛ همکاریها در سراشیبی
پس از جنگ ایران و اسرائیل، مجلس شورای اسلامی با تصویب قوانینی سطح همکاریهای داوطلبانه با آژانس را کاهش داد. بازرسان آژانس ایران را ترک کردند و گزارشها درباره محدود شدن دسترسیها افزایش یافت. به همین دلیل، پرونده هستهای بیش از هر زمان دیگری به میدان جدال سیاسی بدل شده است؛ جایی که هر قدم فنی، معنایی استراتژیک پیدا میکند.
سناریوهای پیشرو؛ از توافق محدود تا بازگشت تحریمها
کارشناسان دیپلماسی سه سناریو را پیش روی ایران و غرب میبینند:
تداوم تنش کنترلشده؛ تهران با آژانس تماسهای مقطعی را حفظ میکند تا مانع از فعال شدن مکانیزم ماشه شود، اما هزینههای اقتصادی همچنان پابرجاست.
تشدید فشار و بازگشت تحریمها؛ در صورت تصمیم اروپا و آمریکا، تحریمهای شورای امنیت برمیگردد و ایران در سختترین شرایط بینالمللی پس از برجام قرار میگیرد.
توافق محدود فنی؛ برخی دیپلماتها احتمال میدهند توافقی کوچک بر سر دسترسیهای جزئی و بازگشت بخشی از بازرسان شکل گیرد؛ توافقی که میتواند فضای تنفسی موقت برای تهران ایجاد کند، اما به معنای احیای کامل برجام نخواهد بود.
در جستجوی راهی استراتژیک
پرونده هستهای ایران بار دیگر به نقطه حساسی رسیده است؛ نقطهای که نه فقط درباره فعالیت هستهای، بلکه درباره آینده جایگاه ایران در نظام بینالملل تصمیمگیری میشود. اروپا در پی فشار بیشتر است، آژانس از دسترسی محدود گلایه دارد و تهران میان مدیریت بحران اقتصادی و دیپلماتیک در جستوجوی راهی استراتژیک است.
