فهرست اقلام روزمره و ارزان کاستکو و سامزکلاب آمریکا که برای دیپلمات‌های ایرانی ممنوع است | چرا ممنوعیت خرید برای هیات ایرانی تحقیرآمیز است؟

رویداد۲۴ | لیلی پیری- دولت ترامپ این هفته دیپلمات‌های ایرانی را از خرید و عضویت در فروشگاه‌های عمده‌فروشی مانند کاستکو، سامز کلاب و بی‌جی‌اس هولسیل کلاب منع کرده است. از نظر رسانه های آمریکایی هم این اقدام فشار غیرمعمولی بر دیپلمات‌ها در جریان نشست‌های سالانه سازمان ملل متحد به شمار می‌رود.

در اطلاعیه‌ای که روز سه‌شنبه در سامانه «ثبت فدرال» منتشر شد، دولت ترامپ دستور داده دیپلمات‌های ایرانی که در نمایندگی ایران در سازمان ملل در نیویورک کار می‌کنند یا برای کار‌های مرتبط با سازمان ملل به نیویورک سفر می‌کنند، دیگر نمی‌توانند عضو این فروشگاه‌ها باشند یا از آنها خرید کنند.

همچنین در این اطلاعیه آمده است مقامات ایرانی در صورت تمایل به خرید کالا‌های لوکس در آمریکا، باید از دفتر مأموریت‌های خارجی وزارت خارجه اجازه بگیرند.

تامی پیگوت، معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد مدعی شده: «ما به رژیم ایران اجازه نخواهیم داد که روحانیونش در آمریکا به خرید‌های لوکس بپردازند، در حالی‌که مردم خودشان را در ایران به فقر و کمبود شدید نیاز‌های اولیه وادار می‌کنند.»

دیپلمات های ایرانی از خرید کدام کالاها منع شدند؟

تعریف «کالاهای لوکس» در فدرال رجیستر در قالب «Designation Pursuant to the Foreign Missions Act»  در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۵ ثبت و منتشر شده است.  طبق این مصوبه، هر کالایی با ارزش بیش از ۱۰۰۰ دلار (قبل از مالیات) به عنوان کالای لوکس شناخته می‌شود (به جز خودرو که آستانه متفاوت دارد). فهرست کالاها شامل:

ساعت‌ها (مچی، جیبی و سایر انواع)، لباس و لوازم چرمی، لباس و لوازم ابریشمی، کفش، پوست و خز طبیعی یا مصنوعی، کیف‌های دستی، کیف پول، خودنویس، لوازم آرایشی، عطر و ادکلن، آثار هنری (نقاشی، مجسمه‌سازی، آثار اصلی)، عتیقه‌جات (قدیمی‌تر از ۱۰۰ سال)، فرش، قالی و پرده‌های تزئینی، مروارید، سنگ‌های قیمتی و نیمه‌قیمتی، جواهرات (با مروارید، سنگ‌های قیمتی یا فلزات گران‌بها)، وسایل الکترونیکی و لوازم خانگی، وسایل ورزشی و تفریحی، سازهای موسیقی، سیگار و سیگار برگ و نوشیدنی‌های الکلی (شراب، ویسکی، آبجو و...) است.

در مورد خودروها و وسایل نقلیه شخصی، ارزش بیش از ۶۰ هزار دلار (قبل از مالیات) به عنوان آستانه لوکس بودن یا نبودن خودرو تعیین شده است.

هدف از این تعریف، اعمال محدودیت خرید کالاهای لوکس برای دیپلمات‌ها و اعضای مأموریت ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک است. بر اساس این قانون، خرید این کالاها تنها با مجوز وزارت خارجه ایالات متحده ممکن است. 

نمایندگی ایران در سازمان ملل از اظهار نظر خودداری کرده است. سخنگوی وزارت خارجه هدف واقعی آمریکا از اعمال محدودیت‌های فزاینده علیه دیپلمات‌های ایرانی و خانواده‌های آنها در نیویورک را اخلال در فعالیت دیپلماتیک ایران در سازمان ملل دانست. «اسماعیل بقایی» در پیامی در شبکه ایکس  نوشت: آزار نظام‌مند دیپلمات‌های ایرانی توسط دولت مقر، فقط در یک هفته اخیر مانع از مشارکت ایران در چندین نشست‌ بین‌المللی که در خارج از محدوده تعیین‌شده توسط آمریکا برگزار گردیده، شده است.

بقائی تاکید کرد: اعمال این محدودیت‌های سخیف علیه جابجایی و حتی خرید روزمره دیپلمات‌های ایرانی نه تنها نقض فاحش تعهدات آمریکا طبق معاهده مقر است بلکه سطح جدیدی از خصومت هیأت حاکمه آمریکا را با ایرانیان به نمایش می‌گذارد.

فروشگاه کاستکو، که دیپلمات‌های ایرانی از خرید از آن منع شدند، چیست؟

بیشتر بخوانید:

آیا ایرانی‌ها باید نگران اخراج از آمریکا باشند؟

حاشیه‌های جنجالی سازمان ملل؛ پیاده‌روی اجباری مکرون، میکروفن خاموش اردوغان و محدودیت‌های هیات ایران

در نیویورک و اطراف آن چندین فروشگاه عمده‌فروشی وجود دارد؛ از جمله یک فروشگاه کاستکو در کوئینز که کمتر از پنج مایل با مقر دیپلماتیک ایران در منهتن فاصله دارد.

منظور بقایی از خرید روزمره دیپلمات‌های ایرانی، خرید از فروشگاه‌های خرده فروشی است. برای مثال فروشگاه کاستکو (Costco) یک زنجیره فروشگاه‌های عمده‌فروشی عضوپذیر (warehouse club) آمریکایی است. این فروشگاه چیزی شبیه به هایپراستار در ایران است. خرید از کاستکو، معمولاً باید عضو باشید؛ یعنی با پرداخت هزینه عضویت سالانه، اجازه ورود و خرید به شما داده می‌شود. ساختار فروشگاه به گونه‌ای است که کالا‌ها عمدتاً در حجم زیاد (بسته‌های بزرگ، عمده) عرضه می‌شوند تا قیمت پایین‌تر برای مشتریان عضوک باشد.

کاستکو محصولات متنوعی دارد: مواد غذایی، لوازم خانه، لوازم الکترونیکی، مبلمان، پوشاک، جواهرات، لوازم بهداشتی و آرایشی و لوازم ورزشی. علاوه بر کالاها، خدمات جانبی هم ارائه می‌دهد مثل فروش سوخت، داروخانه، بخش اپتیک و عینک یا خدمات نصب تایر.

قیمت‌ها در کاستکو پایین است. یک نمونه معروف قیمت پایین در کاستکو، قیمت هات‌داگ به همراه نوشیدنی در فودکورت کاستکو است که قیمت ۱.۵۰ دلاری دارد.

فروشگاه زنجیره‌ای سامز کلاب چیست؟

Sam’s Club یک زنجیره فروشگاه عمده‌فروشی با سیستم عضویت است که زیرمجموعه شرکت والمارت به حساب می آید. این فروشگاه‌ها مشابه کاستکو عمل می‌کنند: کالا‌ها را عمده و بسته‌بندی‌های بزرگ عرضه می‌کنند تا قیمت را برای اعضا پایین‌تر نگه دارند.

برای خرید از سامز کلاب معمولاً باید عضو آن باشید؛ عضویت سالانه برای دسترسی به فروشگاه لازم است.

سامز کلاب حدود ۶۰۰ شعبه در ایالات متحده دارد. این فروشگاه در کنار کالاها، خدمات جانبی مثل داروخانه، خدمات اپتیک، لاستیک و باتری، و بخش بنزین در بعضی شعب ارائه می‌دهد.

فروشگاه بی‌جی‌اس چه چیزی می‌فروشد؟

فروشگاه «بی‌جی‌اس (BJ’s Wholesale Club)» یکی از زنجیره‌های فروشگاه‌های عمده‌فروشی عضوپذیر در ایالات متحده است.

BJ’s در سال ۱۹۸۴ تأسیس شد و شعبه‌هایش عمدتاً در شرق ایالات متحده فعالیت می‌کنند. این فروشگاه مانند کاستکو و سامز کلاب کار می‌کند: برای ورود و خرید نیاز به عضویت سالانه دارد.

BJ’s کالا‌های متنوعی از مواد غذایی گرفته تا لوازم منزل، لوازم الکترونیکی، پوشاک، جواهرات و لوازم آرایشی و بهداشتی عرضه می‌کند. همچنین خدمات جانبی مانند ایستگاه سوخت، بخش عینک و اپتیک، خدمات تایر و تعمیرات خودرو، ارسال فوری و تحویل کالا در برخی شعب ارائه می‌شود.

چون BJ’s یک فروشگاه عمده‌فروشی است، قیمت کالا‌ها معمولاً بر اساس حجم بیشتر و در بسته‌بندی بزرگ‌تر است و قیمت واحد (مقدار کمتر) برای اعضا رقابتی‌تری دارد. ا

هزینه عضویت معمولی در این فروشگاه،۶۰ دلار در سال است. البته یک گزینه عضویت پیشرفته تر نیز وجود دارد که مزایای بیشتری دارد و هزینه آن ۱۲۰ دلار در سال است. BJ’s یک موتور جست‌و‌جو و سایت مخصوص برای تخفیف‌ها، پیشنهادات ویژه و طرح «قدرت خرید» برای اعضا دارد.

چرا تحریم تازه آمریکا علیه دیپلمات‌های ایرانی تحقیرآمیز است؟

عمده فروشی ها اساسا فروشگاه هایی هستند که کالا‌ها را به صورت عمده یا بسته‌های بزرگ عرضه می‌کند تا قیمت به ازای واحد پایین‌تر شود.  خرید از فروشگاه‌های عمده فروشی که دولت آمریکا، دیپلمات‌های ایرانی را از عضویت و خرید از آنها منع کرده درمجموع به صرفه‌تر از خرید از بازارهای بیرونی است. در عمده‌فروشی‌ها در بسته‌های بزرگ‌تر فروخته می‌شوند. این باعث می‌شود قیمت به ازای هر واحد (مثلاً هر کیلو، هر لیتر یا هر عدد) خیلی کمتر از سوپرمارکت‌های معمولی باشد. برای مثال یک بسته بزرگ اسفناج در کاستکو حدود ۴٫۴۹ دلار است، در حالی که همان مقدار در یک سوپرمارکت معمولی حدود ۶ دلار می‌شود. یعنی نزدیک به ۳۰٪ درصد قیمت آن بالاتر است.

از طرفی چون همه مشتری‌ها عضو هستند و حق عضویت پرداخت می‌کنند، فروشگاه می‌تواند کالا‌ها را با سود کمتر و قیمت پایین‌تر عرضه کند. این مدل باعث می‌شود تخفیف‌های خرید عمده مستقیم به مصرف‌کننده منتقل شود.

فروشگاه‌های عمده‌فروشی طراحی ساده‌ای دارند مثلا انبارگونه، با قفسه‌های فلزی و پالت هستند. همین ساده بودن یعنی هزینه اجاره، طراحی و پرسنل کمتر است و این کاهش هزینه‌ها خودش روی قیمت نهایی کالا اثر می‌گذارد.

از سوی دیگر، بسیاری از عمده‌فروشی‌ها برند‌های اختصاصی خودشان را دارند (مثل برند Kirkland در کاستکو یا Wellsley Farms در BJ’s) که کیفیت بالا و قیمت پایین‌تری نسبت به برند‌های معروف دارند. این باعث صرفه‌جویی بیشتر می‌شود، چون عملاً به جای پولِ برند، هزینه کیفیت واقعی کالا را پرداخت می‌کنید.

به گزارش رویداد۲۴، به نظر می رسید همانطور که سخنگوی وزارت خارجه ایران هم گفته، اعمال محدودیت خرید از فروشگاه های عمده فروشی برای دیپلمات‌های مستقر در نمایندگی ایران در سازمان ملل، برخلاف ادعای مقامات آمریکایی، برای ایجاد همدلی با مردم ایران نیست بلکه یک اقدام غیرضروری و تحقیرآمیز برای محدود کردن دیپلمات‌های ایرانی از دسترسی به کالاهای ارزان قیمت روزمره مانند مواد غذایی است. 

ایالات متحده به بعنوان میزبان سازمان ملل موظف است حتی به کشور‌هایی که روابط رسمی دیپلماتیک با آمریکا ندارند نیز نمایندگی در نیویورک بدهد. با این حال، این کشور‌ها و برخی دیگر با محدودیت‌های ترددی در آمریکا مواجه‌اند. دیپلمات‌های بلاروس، چین، کوبا، اریتره، ایران، کره شمالی، روسیه، سوریه و ونزوئلا موظفند اگر بیش از ۲۵ مایل از «کلمبوس سرکل» در منهتن یا ۲۵ مایل از کاخ سفید (برای نمایندگی‌های مستقر در واشنگتن) دور می‌شوند، وزارت خارجه را مطلع کنند.