نظر مکارم شیرازی درخصوص هوش مصنوعی

رویداد۲۴| به گزارش خبرگزاری تسنیم، آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی، از مراجع عالی‌قدر شیعه، در آیین رونمایی از سامانه هوشمند «گفت‌وگو با تفاسیر» که با حضور رئیس و جمعی از مدیران و محققان مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی نور و اساتید برجسته حوزه برگزار شد، ضمن تقدیر از تلاش‌های انجام‌شده در حوزه فناوری‌های دینی، اظهار داشت: حوزه علمیه نه‌تنها از قافله علم و فناوری عقب نمانده، بلکه در بهره‌گیری از هوش مصنوعی برای خدمت به قرآن و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام پیشرو و سربلند است.

وی با ابراز خرسندی از فعالیت‌های علمی صورت‌گرفته در این زمینه گفت: اطلاع نداشتم که حوزه تا این اندازه در عرصه هوش مصنوعی فعال شده است. از دیدار شما و گزارش کاملتان خوشحال و مفتخرم. به همه شما تبریک می‌گویم که در خدمت به قرآن کریم و علوم اسلامی، از امکانات علمی روز بهره می‌برید.

آیت‌الله مکارم شیرازی با استناد به فرمایش امیرالمؤمنین علیه‌السلام در نهج‌البلاغه، قرآن را چشمه دانش و قاطع میان حق و باطل دانست و تأکید کرد: هرچه پیش از شما و پس از شما تا قیامت در آن بیان شده و هدایت از آن سرچشمه می‌گیرد. این سخن نشان می‌دهد که قرآن سرچشمه علم بی‌پایان است و هر بار که انسان بدان مراجعه کند، چیزی بر معرفتش افزوده و از جهلش کاسته می‌شود. کاری که شما انجام می‌دهید، مصداق همین ارجاع به چشمه‌های علم قرآن است.

وی با اشاره به آیه‌ای از سوره نحل افزود: خداوند در قرآن فرموده است که این کتاب بیانگر هر چیز و راهنما و رحمت و بشارت برای مسلمانان است. یعنی هرچه بشر برای سعادت و هدایت نیاز دارد، در آن وجود دارد. اگر چیزی را در قرآن نمی‌یابیم، ضعف از فهم ماست، نه از کتاب خدا.

آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به جایگاه علمی تفسیر، خاطرنشان کرد: در گذشته برخی تفسیر را کاری غیرعلمی می‌پنداشتند، اما امروز روشن شده که تفسیر از علمی‌ترین رشته‌هاست. زیرا فهم دقیق آیات، تحلیل لغوی، شأن نزول و استخراج مفاهیم نیازمند تحقیق جامع است. اکنون با بهره‌گیری از فناوری هوش مصنوعی، این مسیر دقیق‌تر، سریع‌تر و مستندتر پیش می‌رود. فعالیت شما در حوزه تفسیر، نشانه بالندگی حوزه در علم روز است و نشان می‌دهد که حوزه عقب نمانده، بلکه در عرصه حیاتی تفسیر قرآن پیشرو است.

وی همچنین بر ضرورت اطلاع‌رسانی دقیق از دستاوردهای علمی حوزه تأکید کرد و گفت: بسیاری از کارهای ارزنده صورت می‌گیرد اما منتشر نمی‌شود. رسانه‌ها و صداوسیما باید نشان دهند که حوزه چگونه در علم و فناوری پیشرفت کرده است. خبررسانی نیمی از کار است، زیرا آگاهی جامعه انگیزه‌ای برای ادامه فعالیت‌های علمی ایجاد می‌کند. ایشان همچنین بر اطلاع‌رسانی این دستاوردها به بزرگان و مراجع حوزه تأکید کردند.

آیت‌الله مکارم شیرازی با اشاره به فرمان قرآنی درباره آمادگی در برابر دشمنان، آیه «وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِن قُوَّةٍ» را یادآور شد و گفت: این فرمان الهی امروز فقط ناظر به جنگ نظامی نیست، بلکه شامل میدان علم و فرهنگ نیز می‌شود. اکنون جنگ، فرهنگی است و باید به ابزارهای علمی و هوش مصنوعی مجهز شویم. همان‌طور که در میدان نبرد مادی باید سلاح داشت، در میدان فرهنگ نیز داشتن ابزار دانش و تحلیل هوشمند ضروری است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود، ظرفیت هوش مصنوعی برای ترجمه و تحلیل تفاسیر را بسیار ارزشمند دانست و افزود: این یعنی بهره‌گیری از فناوری برای بسط معارف قرآن. باید از قوه و نیرو در میدان فرهنگی استفاده کنیم. اگر دیگران با انگیزه‌های سیاسی یا مادی نرم‌افزار تولید می‌کنند، ما نیز با نیت الهی برای ترویج حقیقت قرآن این کار را انجام دهیم.

آیت‌الله مکارم شیرازی در پایان ابراز امیدواری کرد که این ابزار در سایر بخش‌های علوم اسلامی مانند فقه، اصول، رجال و تاریخ نیز فعال شود.