سلامت جنسی در بن بست سیاست گذاری | هزینه سکوت رسمی و محدودیت در پیشگیری را نوجوانان میدهند
رویداد۲۴| سکوت در آموزش جنسی، محدودیت در پیشگیری و انگ اجتماعی؛ سه ضلع معضلی که حالا خود را در آمار رو به رشد بیماریهای منتقله جنسی نشان میدهد. گزارشهای تازه متخصصان عفونی از مراجعه دختران و پسران ۱۷ و ۱۸ ساله با زگیل تناسلی، بار دیگر این پرسش را مطرح کرده که سیاستگذاران چگونه قرار است با واقعیتی روبهرو شوند که سالها انکارش کردند.
نسلی که قربانی تأخیر در آموزش شد
نشانههای بحران مدتهاست دیده میشود. دکتر مینو محرز، استاد بیماریهای عفونی، اعلام کرده است که امروز در کلینیکها «دختران و پسران ۱۷ و ۱۸ ساله با زگیل تناسلی و عوارض ناشی از رابطه جنسی ناایمن مراجعه میکنند». این جمله بیش از یک هشدار پزشکی است؛ تحلیلی از نتیجه سالها تأخیر در سیاستگذاری آموزشی.
در حالیکه نظام آموزش رسمی از ارائه حداقلیترین آموزش جنسی پایه به نوجوانان خودداری میکند، تصمیمگیران هنوز ترجیح میدهند درباره واقعیت تجربههای جنسی نوجوانان سکوت کنند؛ سکوتی که حالا در پروندههای پزشکی دیده میشود.
سیاستهایی که سلامت را تهدید میکند
بخش دیگری از بحران به سیاستگذاری در حوزه سلامت جنسی بازمیگردد. محرز میگوید: «دسترسی دشوار و قیمت بالای محصولات پیشگیری… کار را برای جوانان سختتر کرده است.»
افزایش قیمت کاندوم، محدود شدن عرضه در داروخانهها و گاه برخوردهای سلیقهای، استفاده از ابزار پیشگیری را از سطح یک رفتار مسئولانه، به یک فرآیند پرهزینه و دشوار تبدیل کرده است.
در واقع، محدودیتهای اقتصادی و مقررات سختگیرانه، مهمترین ابزار کنترل بیماریهای عفونی را کماثر کرده و نتیجه طبیعی آن، افزایش بیماریهایی مانند HPV و HIV است؛ بیماریهایی که هزینه درمانشان صدها برابر ابزار پیشگیری است، اما تصمیمگیران همچنان بار هزینه را به دوش مردم میگذارند.
انگ اجتماعی؛ پنهانکاری خطرناک و آمارهای خاموش
در ایران هنوز صحبت درباره بیماریهای مقاربتی تابو محسوب میشود. محرز میگوید «حدود ۹۰ درصد بیماران حتی خانواده درجهیک خود را در جریان بیماری قرار نمیدهند».
این پنهانکاری سیستماتیک، صرفاً یک رفتار فردی نیست؛ نتیجه نبود فرهنگسازی، نبود آموزش و سیاستهایی است که بیماری را «مجرمانه» و مبتلا را «مسئلهدار» معرفی میکند.
کارشناسان سلامت اجتماعی هشدار میدهند که هرچقدر انگ اجتماعی بیشتر باشد، بیماران دیرتر تشخیص داده میشوند، دیرتر درمان میگیرند و چرخه انتقال بیماری گستردهتر میشود. نتیجه آن، آمارهای خاموشی است که هیچگاه در نمودارهای رسمی دیده نمیشود، اما در کلینیکها خود را نشان میدهد.
سیاستگذاری یا انکار؟
مسئله فقط پزشکی نیست؛ اجتماعی و حتی سیاسی هم است. سیاستگذاری سلامت جنسی سالهاست میان نهادهای مختلف سرگردان مانده؛ از یکسو وزارت بهداشت تأکید دارد که آموزشهای حداقلی لازم است، از سوی دیگر نهادهای فرهنگی و برخی جریانهای سیاسی با هرگونه آموزش مخالفت میکنند.
نتیجه این تقابل، حذف آموزش از مدارس، گران شدن ابزار پیشگیری و ساکت ماندن رسانههای رسمی است؛ و در نهایت، هزینه را نوجوانانی میپردازند که با کمترین آگاهی وارد زمانی از زندگی میشوند که بیشترین نیاز به آموزش دارند.
زنگ خطری که باید شنیده شود
ورود زگیل تناسلی به گروه سنی ۱۷ تا ۱۸ ساله، تنها یک هشدار پزشکی نیست؛ نشانه شکست سیاستهای کنونی در حوزه سلامت جنسی است. کارشناسان تأکید میکنند که بازنگری در سیاستهای آموزشی و کاهش محدودیت دسترسی به ابزار پیشگیری، یک ضرورت فوری است نه انتخاب.
در جامعهای که سکوت را بر آموزش ترجیح میدهد، پنهانکاری را بر درمان و محدودیت را بر پیشگیری، بحرانهای سلامت عمومی نهتنها ادامه پیدا میکنند، بلکه هر سال جوانتر میشوند.
خاک بر سر سیاست گزارامون که سلامتی و جان ومال مردم روبازیچه تعصب و جهالت وندانم کاری خودشون کرده اند 
