برگزاری کریسمس در چه کشورهایی ممنوع است؟
اقتصاد۲۴ ـ کریسمس یکی از شناختهشدهترین جشنهای مذهبی و فرهنگی در جهان است، اما برخلاف تصور رایج، این مناسبت در همه کشورها به رسمیت شناخته نمیشود و حتی در برخی نقاط جهان بهطور رسمی ممنوع یا بهشدت محدود است. دلایل این ممنوعیت یا عدم برگزاری، ریشه در ساختارهای مذهبی، سیاسی و فرهنگی کشورها دارد و به موضوعی فراتر از یک جشن ساده تبدیل شده است.
چرا کریسمس در برخی کشورها برگزار نمیشود
مهمترین عامل، مذهب رسمی و جایگاه دین در ساختار حکومتهاست. در کشورهایی که اسلام یا ایدئولوژیهای غیرمذهبی سختگیرانه، بنیان اصلی حاکمیت را تشکیل میدهند، آیینهای مسیحی مانند کریسمس جایگاهی در تقویم رسمی ندارند. در این کشورها، تولد حضرت عیسی مسیح بهعنوان یک رویداد دینی به رسمیت شناخته نمیشود و هرگونه نماد یا آیین مرتبط با آن ممکن است مغایر با قوانین یا هنجارهای اجتماعی تلقی شود.
عربستان سعودی؛ ممنوعیت کامل جشنهای مسیحی
عربستان سعودی یکی از شناختهشدهترین کشورهایی است که برگزاری کریسمس در آن بهطور رسمی ممنوع است. در این کشور، اسلام تنها دین مجاز برای عبادت عمومی محسوب میشود و هرگونه مراسم مذهبی غیر اسلامی در فضای عمومی غیرقانونی است. تزئین درخت کریسمس، فروش نمادهای این جشن یا برگزاری مراسم مرتبط میتواند پیامدهای قانونی داشته باشد. البته در سالهای اخیر گزارشهایی از برگزاری محدود و کاملاً خصوصی این جشن در میان خارجیها شنیده شده، اما همچنان هیچگونه رسمیت یا آزادی عمومی وجود ندارد.
ایران؛ محدودیت همراه با نظارت
در ایران، اگرچه اقلیتهای مسیحی رسمی مانند ارامنه و آشوریها حضور دارند، اما کریسمس یک تعطیلی عمومی محسوب نمیشود. برگزاری مراسم مذهبی مسیحیان تنها در چارچوب کلیساهای ثبتشده و با نظارت انجام میگیرد. هرگونه مراسم عمومی یا تبلیغ کریسمس در سطح جامعه محدود است و رسانههای رسمی نیز توجه چندانی به این مناسبت ندارند. به همین دلیل، جشن کریسمس در ایران بیشتر یک رویداد درونجامعهای برای اقلیتهای مذهبی است تا یک مناسبت عمومی.
افغانستان؛ ممنوعیت تحت حاکمیت طالبان
در افغانستان، بهویژه پس از بازگشت طالبان به قدرت، هرگونه نمود از آیینهای غیر اسلامی بهشدت محدود شده است. جامعه مسیحی این کشور بسیار کوچک و عمدتاً پنهان است و امکان برگزاری حتی مراسم خصوصی کریسمس نیز با خطر همراه است. در عمل میتوان گفت کریسمس در افغانستان نهتنها به رسمیت شناخته نمیشود، بلکه هر نوع بزرگداشت آن ممنوع و پرریسک است.
کره شمالی؛ سرکوب مذهب به نام ایدئولوژی
کره شمالی نمونهای متفاوت از ممنوعیت کریسمس را نشان میدهد. در این کشور، مسئله نه مذهب اسلام، بلکه ایدئولوژی حاکم و کنترل کامل دولت بر باورهای مردم است. هرگونه فعالیت مذهبی مستقل از حکومت سرکوب میشود و کریسمس بهعنوان نمادی از فرهنگ غربی و مسیحیت، کاملاً ممنوع است. حتی اشاره به این مناسبت میتواند بهعنوان اقدامی ضدحکومتی تلقی شود.
آسیای مرکزی؛ آزادی محدود و کنترلشده
کشورهایی مانند ترکمنستان و ازبکستان بهطور رسمی کریسمس را جشن نمیگیرند، اگرچه اقلیتهای مسیحی در این کشورها وجود دارند. در این مناطق، دولتها بر فعالیتهای مذهبی نظارت شدید دارند و برگزاری مراسم مذهبی نیازمند مجوز است. جشنهای عمومی کریسمس عملاً وجود ندارد و مراسم کلیسایی نیز با محدودیتهای جدی برگزار میشود.
برونئی؛ شریعت و محدودیتهای اجتماعی
در برونئی، که نظام حقوقی مبتنی بر شریعت اسلامی است، کریسمس برای مسلمانان ممنوع است و غیرمسلمانان نیز تنها در چارچوب خصوصی میتوانند آن را برگزار کنند. نمایش عمومی نمادهای کریسمس یا تبلیغ آن در سطح جامعه با محدودیت قانونی مواجه است و تخطی از این قوانین میتواند مجازات به همراه داشته باشد.
کشورهایی که کریسمس را به رسمیت نمیشناسند، اما ممنوع هم نیست
برخی کشورها مانند چین، ویتنام یا ژاپن کریسمس را تعطیل رسمی اعلام نکردهاند، اما برخورد آنها با این مناسبت متفاوت است. در چین، جلوههای تجاری کریسمس در شهرهای بزرگ دیده میشود، اما دولت فعالیت مذهبی مرتبط با آن را برای کارمندان دولتی و اعضای حزب کمونیست محدود میکند. در ژاپن نیز کریسمس بیشتر یک رویداد فرهنگی و تجاری است تا مذهبی و جنبه دینی آن عملاً نادیده گرفته میشود.
