آیا روسیه در حال میانجیگری بین ایران و اسرائیل است؟
رویداد۲۴ | امواج مدیا، رسانه مستفر در بریتانیا که به طور عمده بر اخبار ایران و منطقه تمرکز دارد مدعی شده روسیه در حال میانجی گری برای کاهش تنش میان ایران و اسرائیل است.
این رسانه مدعی شده در پی نگرانیها درباره ازسرگیری رویارویی نظامی، ایران و اسرائیل اخیراً از طریق یک «دوست مشترک» پیامهایی محرمانه رد و بدل کردهاند. امواجمدیا به نقل از یک منبع آگاه منطقهای مدعی شده این تبادلات غیرمستقیم با هدف جلوگیری از تشدید تنش انجام شده و نه برای دستیابی به یک توافق.
به گزارش این رسانه، این تعامل کمسابقه در شرایطی صورت میگیرد که انتظار میرود بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، در دیدار با دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا دیدار کرده و در این دیدار تلاش کرده حمایت واشنگتن برای حمله احتمالی بعدی به ایران را جلب کند.
امواج مدیا مدعی است که منبع منطقهایش که نخواسته نامش فاش شود گفت تبادل پیامهای غیرمستقیم میان ایران و اسرائیل به درخواست نتانیاهو انجام شده. نخست وزیر اسرائیل از طریق یک واسطه خواسته پیامی به ایران منتقل شود مبنی بر اینکه تلآویو قصد تشدید تنش نظامی را ندارد. ایران نیز، در حالی که اسرائیل را به رسمیت نمیشناسد و هیچ اعتمادی به این پیام ندارد، از همان کانال موضعی مشروط و غیرالزامآور را منتقل کرده، بدون آنکه وارد چارچوبی شود که به معنای هماهنگی یا تعهد باشد.
به تأکید این منبع، این پیامها به هیچوجه به معنای آتشبس رسمی یا توافقی گسترده نیست. هیچ تضمین، جدول زمانی یا سازوکار اجرایی در کار نبوده و این تبادلات صرفاً به مدیریت تنش در مقطع زمانی مورد نظر محدود شده است.
این رسانه مدعی است که یک منبع ارشد سیاسی در تهران نیز با حفظ محرمانگی هویت خود، انجام ارتباط غیرمستقیم با اسرائیل را تأیید کرده است. او توضیح داد که «هیچ توافق آتشبسی وجود ندارد» و از آنچه «اعلام متقابل به یک دوست مشترک درباره عدم انجام حملات جدید» خواند، سخن گفت. به گفته این منبع، «دوست مشترک» روسیه و بهطور مشخص ولادیمیر پوتین بوده است. بر اساس توضیحات این منبع ایرانی، این «اعلام متقابل» شامل آن بوده که ایران و اسرائیل هر یک بهصورت جداگانه به واسطه اطلاع دادهاند قصدی برای ازسرگیری درگیریها ندارند.
نکته قابل توجه آنکه این منبع سیاسی فاش کرد طرف ایرانی در این ارتباطات محرمانه علی لاریجانی بوده، نه عباس عراقچی، وزیر امور خارجه.
لاریجانی، در ماه اوت به عنوان دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران منصوب شد؛ سمتی که طی ۱۸ سال گذشته برای دومین بار به عهده گرفته است. اگرچه او ماه گذشته به مسکو سفر کرده و گفته میشود حامل پیام محرمانهای از سوی رهبر جمهوری اسلامی به پوتین بوده، اما به گفته منابع، «اعلام» عدم تمایل ایران به آغاز حمله، در تماس تلفنی با طرف روسی انجام شده است. یک منبع سوم که با این ارتباطات آشناست نیز به امواج مدیا گفته: «هیچ اسرائیلی، چه مستقیم و چه غیرمستقیم، در این تماس حضور نداشت» و این موضوع را نشانهای دانست از اینکه ایران قصدی برای گفتوگوی مستقیم با نتانیاهو ندارد.
آیا امواج مدیا معتبر است؟
بیشتر بخوانید: محمدعلی شعبانی جاسوس سریال گاندو ۲ کیست؟
صحت این گزارش روشن نیست؛ اما با توجه به نزدیکی سردبیر امواج مدیا به برخی محافل سیاسی در ایران میتوان گفت این گزارش حداقل قابل تامل است؛ نام محمدعلی شعبانی، سردبیر سابق المانیتور و سردبیر کنونی امواج مدیا در فهرست ۱۰۰ نفره مسئولان دوتابعیتی دولت حسن روحانی به عنوان مشاور محمدجواد ظریف آمده بود. در گزارشی مجلس برای دوتابعیتیهای دولت تهیه کرده بود، درباره شعبانی اینطور نوشته شده: «نامبرده تحصیلات خود را در لندن به اتمام رساند و سابقه فعالیت در شبکه پرستیوی و مرکز تحقیقات مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد. تا مهر ۹۳ به عنوان مسئول رسانهای هیئت مذاکره کننده هستهای حضور داشته و پس از آن از کشور خارج شده است.»
محمدعلی شعبانی ایرانی تباری است که در سوئد متولد شده و بعد از گذراندن تحصیلات مقدماتی به دانشگاه بیرمنگام انگلستان رفته و در رشته روابط بین الملل تحصیل کرده است.
خبرگزاری مهر، رسانه وابسته به سازمان تبلیغات درباره شعبانی نوشته او در سال ۱۳۸۶ به عنوان کارآموز در شورای ملی ایرانیان آمریکا یا نایاک فعالیت میکرد و همان سال نیز سفری به اسرائیل داشت و با نهادها و افراد بسیاری از جمله «مئیر جاودانفر» دیدار کرد. او با وجود اینکه به اسرائیل سفر کرد و عضو نایاک هم بود، اما به استخدام پرستیوی درآمد.
مهر میگوید: سال ۱۳۹۰، محمدعلی شعبانی سردبیر نشریه انگلیسی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام که فصلنامه شورای روابط خارجی نام داشت، شد. فصلنامهای که پیش از شعبانی، سیدحسین موسویان سردبیری آن را برعهده داشت. پس از انتخاب حسن روحانی در سال ۹۲ بهعنوان رئیسجمهور، شعبانی به حلقه اطرافیان رئیسجمهور از جمله اسماعیل سماوی خواهر زاده روحانی نزدیک شد و توانست جایی در تیم هستهای برای خود باز کند.
با وجود ادعای این رسانهها در مورد حضور شعبانی در تیم مذاکرات هستهای، ظریف گفته او هیچگاه در مذاکرات حضور نداشتند و از وی به عنوان کمک در روابط عمومی استفاده میشد؛ کمک بسیار خوبی هم کردند.
