نگاهی به نمایشنامه «چند نهنگ دریازده در حمام آفتاب»

رویداد۲۴- سیامک ظفرآبادی: نمایشنامه «چند نهنگ دریازده در حمام آفتاب»، اولین نمایشنامه محمد امینی شاعر، نویدبخش ظهور نمایشنامه‌نویسی است کار بلد و اندیشمند. نمایشنامه‌ای که در عین حال که ریتم روایی خوبی دارد و کشش لازم برای ادامه دادن کار را فراهم می‌آورد، دغدغه‌های فلسفی عمیقی را نیز در خود به نمایش و چالش می‌کشد. 

دیالوگ‌ها در عین حال که روان و طبیعی هستند بسیار هوشمندانه‌اند و عمیق نوشته شده‌اند. علاوه بر این، توجه نویسنده به لحن و حرکت‌های شخصیت‌ها، امکان این را برای خواننده فراهم می‌کند که در حین خواندن، نمایش را ببیند. انتخاب نام کتاب، طرح روی جلد و نام شخصیت اصلی (گروتسکی)، همه و همه در خدمت مفهوم بزرگی است که دغدغه کل کتاب را شکل می‌دهد. 

گروتسکی، یک استاد سابق فلسفه است که به همراه زنش کاترینا در کلبه‌ای بیرون شهر زندگی می‌کنند. گروتسکی رفتارهایی غیر طبیعی دارد که البته پشت هر کدام از آن رفتارها اندیشه‌ای پنهان است. گروتسکی شاید نماد انسانی است که فکر می‌کند و زجر می‌کشد. اتفاقی در میانه کار، گروتسکی و دیگر شخصیت‌های نمایش را به چالشی بزرگ می‌کشاند و...

بعید است کسی این نمایشنامه را شروع کند و با اشتیاق، روایت جذاب آن را پی نگیرد. حال آنکه دیالوگ‌ها و حرکت‌های کاملاً فکرشده و در عین حال طبیعی، وزن فلسفی کتاب را بی‌آنکه به گل‌درشت‌گویی بیفتد حفظ می‌کند. 

نقطه عطف کتاب جایی است که فلسفه با مسئله‌ای اخلاقی و انسانی در می‌آمیزد و یکی از بحرانی‌ترین لحظات قابل تصور برای نوع بشر را رقم می‌زند. نقطه‌ای که با خوش‌شانسی نویسنده و یا به لطف برخورد منعطفانه ارشاد، جان سالم به در برده است. به هر حال خواندن این کتاب برای تمامی علاقه‌مندان ادبیات، تئاتر، فلسفه و روانشناسی، در عین لذت‌بخش بودن، حاوی نکات قابل تأملی خواهد بود.

«چند نهنگ دریازده در حمام آفتاب»  نشر داستان