رقابت سینماگران در جشنواره‌ ونیز/ شیر طلایی به چه کسی می‌رسد؟

رویداد۲۴ مازیار وکیلی: جشنواره ونیز بدون شک یکی از معتبرترین جشنواره‌های جهان است. علاوه بر این اعتبار، جشنواره ونیز یکی از قدیمی‌ترین جشنواره‌های جهان است. اولین دوره این جشنواره در سال ۱۹۳۲ در ونیز ایتالیا افتتاح شد اما در سال‌های جنگ جهانی دوم این جشنواره برگزار نشد و در برخی از سال‌ها بخش مسابقه این جشنواره فعال نبوده است.

 

شیر طلایی ونیز مهم‌ترین جایزه این جشنواره و یکی از معتبرترین جوایز سینمایی جهان است. همچنین در این جشنواره، جایزه‌ای به نام «جایزهٔ انسانیت» وجود دارد. این جایزه که مبلغ آن ۵۰ هزار دلار است، به سینماگران و بازیگرانی اهدا می‌شود که خود را وقف فعالیت‌های انسان‌دوستانه می‌کنند. همچنین «جایزه جام روباه» به بهترین بازیگران زن و مرد اهدا می‌شود.

 

از سال ۲۰۰۲ به بعد «جایزه سان مارکو» برای بهترین فیلم بخش ضدجریان اختصاص داده می‌شود. این جشنواره سال‌هاست که رقابت نانوشته‌ای با جشنواره‌های معتبری مثل کن و برلین دارد و به سبب همین رقابت است که آلبرتو باربرا برگزارکننده و برنامه‌ریز اصلی جشنواره همیشه سعی دارد فیلم‌های معتبر بیشتری را جذب جشنواره ونیز کند. تلاش‌های باربرا در این سال‌ها جواب داده است و فیلم‌های معتبری مثل «جاذبه»، «بردمن»، «لالالند»، «ستیغ اره‌ای»، «اسپات‌لایت»، «ورود» و سال گذشته فیلم‌های «شکل آب» و «سه بیلبورد خارج از ابینگ میزوری» برای اولین بار در بخش مسابقه این جشنواره حضور داشته‌اند.

 

امسال هم مطابق سال‌های گذشته لیست بخش مسابقه جشنواره ونیز پر و پیمان است. مهم‌ترین فیلم این دوره جشنواره فجر بدون شک بالاد باستر اسکروگز ساخته برادران کوئن است که توسط نت فلیکس تهیه شده است. این وسترن قرار بود یک مینی‌سریال باشد که با تشخیص برادران کوئن و شرکت نت فلیکس بدل به یک فیلم سینمایی شد تا نت فلیکس امسال با فیلمی از برادران کوئن در فصل جوایز حضور داشته باشند.

 

اما دو فیلم مهم دیگر هم در جشنواره ونیز حضور دارند که هر دوی این فیلم‌ها قطعاً از فیلم‌های پر سر و صدا فصل جوایز خواهند بود. اولین مرد ساخته دمین شزل یکی از این فیلم‌هاست که روایتگر داستان زندگی نیل آرمسترانگ تا زمان فرود او بر روی کره ماه در سال ۱۹۶۹ خواهد بود.

 

سابقه دمین شزل و دو فیلمی که قبل از این ساخته ما را اُمیدوار می‌کند که ساخته تازه دمین شزل هم یکی از مهم‌ترین اتفاق‌های سینمایی امسال باشد. دیگر فیلم مهم جشنواره امسال (که در بخش خارج از مسابقه به نمایش در می‌آید) ستاره‌ای متولد می‌شود ساخته بردلی کوپر است. بردلی کوپر بازیگر / ستاره سینمای هالیوود فیلم پُر ریسکی را برای اولین کارگردانی‌اش انتخاب کرده است. بازسازی کلاسیک جرج کیوکر احتمالاً باعث خواهد شد که فیلم کوپر با اثر کلاسیک کیوکر مقایسه شود.

 

علاوه بر این حضور لیدی گاگا هم می‌تواند هم به نفع فیلم باشد و هم به ضرر آن تمام شود. باید دید آیا بردلی کوپر توانسته فیلم با کیفیتی بسازد یا خیر. باربرا توسط فیلم جدید آلفونسو کوآرون بنام روما را هم از چنگ سایر جشنواره‌های جهانی در بیاورد و کاری کند که اولین نمایش آن در جشنواره ونیز باشد. شرکت اینترنتی آمازون هم امسال در جشنواره ونیز حضور پُررنگی دارد. این شرکت با فیلم سوسپریا ساخته لوکا گوآدانینو که پارسال با فیلم مرا بنام خودت صدا بزن شگفتی‌ساز شد.

 

آمازون علاوه بر فیلم گوآدینو با فیلم پاترلو ساخته کارگردان سرشناس انگلیسی مایک لی هم در بخش مسابقه حضور دارد. از دیگر کارگردانان سرشناس حاضر در بخش مسابقه جشنواره ونیز امسال می‌توان به فلورین هنکل فون دونسمارک آلمانی اشاره کرد با ساخت فیلم درخشان زندگی دیگران نام خود را بر سر زبان‌ها انداخت و توانست جوایز زیادی را کسب کند، اما فیلم بعدی او توریست که با حضور ستارگانی مثل آنجلینا جولی و جانی دپ ساخته شد یک شکست تمام عیار بود. همین شکست باعث شد دونسمارک برای مدت‌ها فیلم نسازد. اما این کارگردان سرانجام تازه‌ترین فیلم خود یعنی اثر بدون نویسنده را جلوی دوربین برد و با همین فیلم در بخش مسابقه جشنواره فیلم ونیز حضور پیدا کرده است.

 

لازلو نمش مجارستانی هم که با فیلم اولش پسر سائول در جشنواره‌های مختلف جهانی تحسین شده بود و توانسته جایزه اُسکار بهترین فیلم خارجی زبان اُسکار را کسب کند در این دوره با فیلم غروب در بخش مسابقه حضور دارد. سینمای ایران بر خلاف سال‌های گذشته حضور پررنگی در جشنواره ونیز امسال ندارد.

 

مهم‌ترین حضور ایرانیان در جشنواره ونیز امسال، حصور فاطمه معتمدآریا است که به عنوان داور در بخش اُفق‌های جشنواره ونیز حضور خواهد داشت و به داوری آثار این بخش خواهد پرداخت. این بخش اختصاص به فیلم‌هایی از گرایش‌های جدید دنیای سینما بدون توجه به ژانر یا مدت زمان آن‌ها دارد. آثاری که سعی کرده‌اند هنر سینما را دوباره تعریف کنند در این بخش نمایش داده می‌شوند.

 

این بخش پذیرای تمام آثار از فیلم‌های بلند و نیمه بلند و کوتاه است و حداکثر ۲۱ فیلم را به صورت رقابتی و غیر رقابتی شامل می‌شود. پارسال وحید جلیلوند با فیلم بدون تاریخ، بدون امضاء در بخش اُفق‌ها جشنواره ونیز حاضر شد و توانست جایزه بهترین کارگردانی و بهترین بازیگر مرد این بخش را به دست بیاورد.

 

همچنین رخشان بنی‌اعتماد هم به عنوان یکی از اعضای هیئت داوران بخش اُفق‌ها تاثیر به سزایی در دیده شدن و درخشش بدون تاریخ، بدون امضاء داشت. حضور تنها یک فیلم از کارگردانان زنان در بخش مسابقه باعث شده اعتراضات زیادی به آلبرتو باربرا صورت گیرد و مانند سال‌های گذشته که در جشنواره‌های مختلف هنری به آثار سینماگران زن توجه چندانی نمی‌شد مسئول برگزاری جشنواره متهم به نگاه مردسالارانه شود.

 

امسال سینمای ایران حضور کم‌رنگی در ونیز دارد و کارگردان داخلی سرشناسی از ایران نتوانسته به بخش‌های اصلی جشنواره ونیز راه پیدا کند. مصطفی سیاری کارگردان کمتر شناخته شده ایرانی در بخش اُفق‌ها حضور دارد و آثار امیر نادری و رامین بحرانی هم در بخش‌های فرعی جشنواره ونیز به نمایش در می‌آید تا مهم‌ترین حضور ایرانی‌ها همان حضور فاطمه معتمدآریا در هیئت داوران بخش اُفق‌ها باشد. رئیس هیئت داوران بخش مسابقه هم کسی نیست جز گیلرمو دل‌تورو کارگردان مشهور مکزیکی که پارسال با شکل جایزه اصلی جشنواره یعنی شیر طلایی را کسب کرد.

 

اسامی فیلم‌های بخش مسابقه جشنواره ونیز نشان می‌دهد امسال جشنواره پُربار و رقابتی را پیش رو داریم. باید دید در نهایت کدام فیلم از این رقابت سربلند بیرون می‌آید و شیر طلایی جشنواره امسال را به دست می‌آورد