کرمانشاه؛ یک سال پس از زلزله/ مشکلات بهداشتی همچنان گریبانگیر زلزله‌زدگان

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: نیمه شب ۲۱ آبان ماه سال گذشته بود که و در نزدیکی مرز ایران-عراق را لرزاند. این زلزله آنقدر مهیب بود که حتی بخش‌هایی از عراق، ترکیه، عربستان و کویت را هم لرزاند و تا دو ماه بعد از وقوع زلزله، ۷۰۰ پس لرزه رخ داد که باعث ایجاد رعب و وحشت بیشتر در میان مردم شد.

یکسال از وقوع زلزله زلزله ۷ نیم ریشتری در استان کرمانشاه می‌گذرد؛ زلزله‌ای که قدرت آن عراق و ترکیه را هم لرزاند و خانه‌های زیادی را در کرمانشاه ویران کرد و مردم زیادی هستند که از آن روز در کانکس و چادر زندگی می‌کنند. وضعیت زندگی مستاجران در این مناطق پس از یکسال  هنوز بلاتکلیف است؛ مالکان نمی‌دانند با وضعیت پیش آمده چه کنند. آلودگی محل اسکان موقت زلزله زدگان (که این روزها از موقت به دائمی تبدیل شده است) باعث بروز بیماری در منطقه شده است؛ اخباری از خودکشی از منطقه به گوش می‌رسد و حال در آستانه فصل سرما در سالگرد زلزله کرمانشاه، همان دغدغه‌هایی که یکسال پیش درباره آن صحبت می‌شد، بار دیگر تکرار شده است.


۱۰ هزار و ۷۲۶ میلیارد تومان از سال گذشته در کرمانشاه هزینه شده است

هوشنگ بازوند استاندار کرمانشاه در گفت‌وگوی خود با رویداد۲۴ در سالگرد زلزله کرمانشاه می‌گوید: مشابه این زلزله را فقط سال ۶۹ و در منجیل و رودبار داشتیم که خروجی آن زلزله ۳۵ هزار کشته بود، اما در زلزله کرمانشاه ۶۲۱ کشته به همراه داشت. این ۶۲۱ قربانی شامل همه فوتی‌ها می‌شود، حتی آن‌هایی که بدون مجوز پزشکی قانونی دفن شدند، می‌شود.

بازوند می‌گوید: در زلزله منجیل و رودبار ۷۲ ساعت طول کشید تا جاده‌ها بازگشایی شود، اما در زلزله کرمانشاه فقط ۴۵ دقیقه طول کشید تا جاده‌ها باز شود، در حالی که شدت تخریبی ما بسیار بسیار بیشتر از آن‌ها بود. در زلزله کرمانشاه ۱۹۳۲ روستا تخریب شدند، ۹ شهرستان تحت تاثیر این زلزله مهیب قرار گرفت و زیرساخت‌های بسیار فراوانی در این زلزله از بین رفت و شاید این تنها مسئله ملی بود که به صورت استانی حل و فصل شد.

استاندار به صورت خلاصه هزینه‌های انجام شده در کرمانشاه را ۱۰ هزار و ۷۲۶ میلیارد تا این لحظه برآورد کرده است.

تسهیلات ۴ درصدی: ۸۶۲۳ میلیارد تومان
کمک بلاعوض: ۱۳۹۲ میلیارد تومان
زیرساخت: ۶۹۵ میلیادر تومان

بازوند می‌گوید: در زلزله کرمانشاه ۷۸ مدرسه تخریب شد که بخشی از آن بازسازی و ساخته شد و تا به این لحظه ۵۹ مدرسه تکمیل و قابل استفاده دانش‌آموزان است. خیرین مدرسه ساز ۹۰ میلیارد تومان برای ساخت و بازسازی مدارس مشارکت کردند.

استاندار کرمانشاه می‌گوید: برای اولین بار در مناطق زلزله زده ۵۳ تیم روانی در حال مداوا و بازتوانی کودکان خصوصا زیر ۸ سال هستند تا بتوانند شرایط عادی را تجربه کنند.

مجتبی جاسمی رئیس شورای شهر سرپل ذهاب اما نظر دیگری دارد و اظهارات استاندار کرمانشاه را رد کرده است، او معتقد است مدارس در مناطق زلزله زده به صورت نمادین افتتاح شده است!

کمک سلبریتی‌ها چقدر بود؟

علاوه بر کمک‌های نقدی و غیر نقدی مستقیم و غیر مستقیم مردم برای زلزله زدگان، بخشی از مردم سعی کردند کمک‎های خود را به دست نهاد‌های دولتی نسپارند و با ارسال کمک‌های خود به افراد مشهور، به نوعی از هزینه کرد کمک‌هایشان اطمینان حاصل کردند.

صادق زیباکلام، علی دائی، جواد خیابانی، نرگس کلباسی و برخی دیگر از سلبریتی‌ها، با ارائه شماره کارت بانکی خود، محل امنی را برای مردم ایجاد کردند و با انتشار جزئیات هزینه کرد‌ها نشان دادند که می‌توانند به خوبی قابل اعتماد باشند. هرچند که پس از مدتی انتقادات بسیار زیادی نسبت به آن‌ها مطرح شد، حسابشان مسدود و به دادگاه احضار شدند، اما با ارائه فاکتور هزینه‌کرد‌ها و دخالت برخی از مسئولان، حسابشان باز شد و فعالیت‌هایشان را از سر گرفتند.

طبق گفته‌های بازوند استاندار کرمانشاه، مردم در این زلزله علاوه بر مواد غذایی، پوشاک و پول نقد نیز دادند. کمک‎های مردم به هلال احمر ۶۳ میلیارد تومان و به سلبریتی‌ها ۲۱ میلیارد تومان پرداخت کردند.

استاندار کرمانشاه می‌گوید: چهره‌های شناخته شده، کمک‌های بسیاری را در ساخت و ساز‌ها کرده‌اند و هرکدام واحد‌های بسیاری را برای ساخت و تعمیر در اختیار دارند. علی دایی ۱۶۸ خانه در حال ساخت، نرگس کلباسی ۱۱۷ خانه و صادق زیباکلام ۸۰ فقره کمک‌های ۳ میلیونی، ساخت خانه فرهنگ، ایجاد پنل‌های خورشیدی، ایجاد کانال‌های فاضلاب را بر عهده گرفتند و با بنیاد مسکن نیز همراهی‌های لازم را انجام می‌دهند. حتی زمانی هم که آقایان دایی و زیباکلام به دادگاه احضار شدند من نامه نوشتم و صراحتا اعلام کردم که این عزیزان همکاری و مشارکت‌های لازم را دارند.

استاندار همچینین با ارائه گزارشی از ساخت و ساز‌های صورت گرفته در این یکسال، می‌گوید: تعداد خانه‌های تخریب شده، ۱۴۳۵۶ بود که از این بین ۶۴ هزار واحد نیازمند تعمیر بوده‌اند و تا پایان مهرماه سال جاری در مجموع ۷۰ هزار خانه در قالب تعمیری و احداثی را به پایان رسانده‌اند.

پیش از این رییس شورای شهر سرپل‌ذهاب گفته بود مردمی هستند که حاضرند کلیه خود را بفروشند تا کار ساخت و ساز را انجام دهند. استاندار کرمانشاه این موضوع را نیز تکذیب می‌کند و می‌گوید اصلا چنین موضوعی در منطقه وجود ندارد و جز دروغ هیچ چیز دیگری نیست.

نبود امکانات بهداشتی و شیوع بیماری‌های عفونی

با تخریب و ویرانی کامل روستا‌ها و شهرها، مردم پس از اسکان چندماهه در چادر، به کانکس‌‎ها انتقال داده شدند، اما شرایط سرویس‌های بهداشتی هیچ تغییری نکرد. دولت سرویس‌های بهداشتی بسیاری را در مناطق مورد نظر نصب کرد، اما هیچ از آن‌ها پاسخگوی نیاز مردم نبود. ازدحام جمعیت، عدم رعایت بهداشت، شرایط محیطی و ... از جمله عواملی بودند که باعث شد مردم این مناطق خصوصا بانوان به بیماری‌های عفونی مختلفی دچار شوند که بعضا عوارض بسیار خطرناکی هم برایشان به همراه داشت.

۱۳ هزار کانکس دولت داد، ۵ هزار کانکس مردم

استاندار کرمانشاه می‌گوید: ۱۸ هزار ۸۰۰ کانکس به مردم تحویل داده شد که از این بین ۵ هزار ۵۸ کانکس متعلق به کمک‌های مردمی بود و مابقی آن را خودمان در قالب قراردادی با ارتش، سپاه، بنیاد مسکن و هلال احمر و هر کدام به مبلغ ۷ میلیون ۸۰۰ هزار تومان، به مردم زلزله‌زده تحویل دادیم. برخی هم به ما گفتند که ما کانکس نمی‌خواهیم، خودمان خانه اجاره می‌کنیم، به آن‌ها نیز ۵ میلیون داده شد که هیچ کدام از آن‌ها خانه اجاره نکردند و در نهایت هم پول را گرفتند و هم از کانکس‌های مردمی استفاده کردند. در مجموع اسکان موقت برای ما ۱۳۵ میلیارد تومان هزینه در بر داشت.

هر چند که استاندار می‌گوید ۹۰ میلیارد تومان هزینه فضای بهداشتی، درمانگاه و خانه بهداشت و ... شده است، اما مردم این مناطق کماکان با انواع بیماری‌های عفونی دست و پنجه نرم می‌کنند و ببیشتر آن‌ها به دلیل عدم توانایی مالی از درمان خود عاجر هستند.

یزدان یکی از شهروندان کرمانشاهی به رویداد۲۴ می‌گوید: مراحل ساخت و ساز خانه‌ها به خوبی در حال انجام است، اما تنها مشکلی که بعد از یک سال کماکان زلزله زدگان راعذاب می‌دهد بحث سرویس‌های بهداشتی است.

یزدان ادامه می‌دهد: زنان دچار عفونت‌های بسیاری شده‌اند، بسیاری از سرویس‌های بهداشتی حتی در هم ندارند و مابقی به دلیل حجم بالای جمعیت بسیار آلوده هستند. ما خودمان برای حمام به استان کرمانشاه و خانه اقوام می‌رویم، آن‌هم دو هفته در میان!