پشت پرده افزایش ناگهانی واردات چای چه بود؟/ واردکنندگان رانت اطلاعاتی دارند

رویداد۲۴ چای وارداتی یکی از کالا‌هایی بود که از ابتدای سال ۹۷ ارز دولتی دریافت کرده بود، اما همچون عمده اقلام مشابهی که ارز ۴۲۰۰ تومانی گرفته بودند، قیمت آن بالا رفت. با وجود ارزن‌تر شدن نسبی نرخ واردات در آن زمان، قیمت این محصول در بازار بیش از ۲۲ درصد گران‌تر شد و به صورت میانگین حدود ۱۲ هزار تومان در هر کیلوگرم افزایش یافت.

سالانه بیش از ۱۰۰ هزار تن چای در کشور مصرف می‌شود که از این میزان حدود ۲۰ هزار تن در داخل تولید و ۸۰ هزار تن دیگر باید از محل واردات تامین شود.

بر پایه آمار تجارت خارجی گمرک ایران در فروردین‌ماه سال جاری حدود ۳۵۰۰ کیلوگرم چای سیاه با ارزش ۱۶ میلیون و ۹۴۰ میلیون دلار وارد ایران شده است. به گزارش رویداد۲۴ آمار واردات کشور نشان می‌دهد در مدت مشابه سال گذشته، حدود ۲۴۰۰ کیلوگرم چای با ارزش ۱۱ میلیون و ۹۸۴ هزار دلار وارد شده بود. بر این اساس، واردات چای سیاه در فروردین ماه امسال حدود ۴۱ درصد افزایش داشته است. افزایش واردات چای درست در زمانی اتفاق افتاده که زمزمه‌های حذف ارز دولتی چای مطرح بوده و تقریبا یک ماه بعد، تخصیص ارز به چای حذف شده است.

افزایش واردات چای در زمان منتهی به حذف ارز دولتی از تمام کشورهای صادرکننده به ایران اتفاق افتاده است. به عنوان مثال صادرات چای هند به ایران تا اردیبهشت ۱۳۹۸ به ۲۲ میلیون کیلوگرم رسیده است. آمارها نشان می‌دهد این رقم نسبت به مدت مشابه در سال گذشته که ۹ میلیون کیلوگرم بوده حدود یک ونیم برابرافزایش یافته است.

یک منبع آگاه هندی گفته تا آوریل (فروردین ماه) رشد ۱۵۰ درصدی صادرات چای از هند به به ایران وجود داشته و طی دو ماه گذشته (اردیبهشت و خرداد) شاهد تقاضای بالای چای از سوی تاجرانی هستیم که از طرف واردکنندگان ایرانی خرید می‌کنند.

به گزارش رویداد۲۴ خرید چای توسط واردکنندگان ایرانی آنقدر در هندوستان زیاد شده که این موضوع باعث شده قیمت چای در آن کشور نیز تغییر کند. سال گذشته به دلیل اینکه دولت ارز ترجیحی یا ارز ۴۲۰۰ تومانی به واردات چای اختصاص می‌داد و از طرفی مبادلات بانکی ایران با هندوستان راحت تر بود و همینطور ارزانتر بودن چای هند گاهی بین ۵۰ سنت تا یک دلار نسبت به چای سریلانکا واردکنندگان اشتیاق بیشتری به وارد چای از هند داشتند.

واردات بیش از حد چای، اتفاقی بود که در مورد مشابه برای کره رخ داده بود. جمع‌بندی آمار روزانه گمرک در دو ماه ابتدایی امسال نشان می‌داد ۳۵ هزار تن کره حیوانی با ارز ۴۲۰۰ تومان به کشور وارد شده که از میزان واردات ۱۲ ماه سال گذشته نیز بیشتر بوده است. این یعنی برخی وارد کنندگان که احتمال حذف ارز دولتی را می‌داده‌اند یا با منابع اطلاعاتی خود خبر داشته‌اند که ارز دولتی حذف خواهد شد، اقدام به واردات بیش از حد کرده‌اند تا کالاهایی را که با ارز دولتی وارد کرده‌اند، با قیمت ارز آزاد در بازار به فروش برسانند.