ماجرای توقف صادرات قیر چه بود؟

رویداد۲۴ در روز‌های گذشته خبر افزایش قیمت خوراک قیر و مساله توقف صادرات مطرح شد. در خبر‌ها عنوان شده بود که «افزایش ۳۰۰ درصدی و بدون برنامه وکیوم باتوم (خوراک تولید قیر) طی سه سال گذشته و نیز روند صعودی قیمت‌ها در سه ماه اخیر، منجر به کاهش چشمگیر صادرات این محصول استراتژیک شده است. در شرایط فعلی تحریم‌ها و افزایش حداقل ۲۷۰ درصدی هزینه‌های صادراتی در ماه‌های اخیر، روند افزایشی قیمت وکیوم باتوم در سال ۹۸، صادرات این محصول را با تهدید بسیار جدی مواجه کرده است.».

اما آیا این افزایش قیمت صحت دارد و چه دلایلی در آن موثر بوده است. حسن تاجیک عضو هیات رییسه انجمن تولیدکنندگان قیر در این رابطه خبر فوق را تایید می‌کند، اما نکاتی را مطرح می‌کند که قابل توجه است: «این اتفاق می‌افتد، اما مساله بی رویه بودن آن چندان قابل تایید نیست، چون قطعا با دلایلی این اتفاق افتاده است. مثلا نفت خام، ارزان شده یا دلار نیما را قبلا با ۱۰۹۰۰ حساب می‌کردند و حالا با عدد ۱۱۳۰۰ تومان می‌سنجند. بالاخره این‌ها در قیمت خوراک که فرمول مشخصی است تاثیر دارد. مثلا همان افزایش قیمت ۲ دلار نفت خام، ۱۲ دلار در هر تن افزایش ایجاد می‌کند.»

مصرف کننده قیر تمایلی ندارد

تاجیک می‌گوید: «اما واقعیتی که وجود دارد رکود در بازار قیر ایران و مسائل تحریم و نبودن کشتی برای تردد راحت به ایران سبب شده هزینه‌های حمل قیر ایران به مقاصد مصرف تقریبا ۲.۵ برابر شود. همه این‌ها باعث شده قیمت تمام شده برای مصرف کننده نهایی بالا رود در صورتی که قیمت جهانی و منطقه‌ای قیر یک کاهش جزئی داشته و از بالای ۴۰۰ دلار به پایین ۴۰۰ دلار رسیده است، چون وی‌بی (وکیوم باتوم) جایی مصرف نمی‌شود و مثل آرد می‌ماند که باید ابتدا به محصول تبدیل شود تا قابل مصرف شود.»

وی می‌گوید: «قیمت تمام شده قیر ما برای مصرف کننده بالا رفته و مصرف کننده تمایلی ندارد. با وجود آنکه ۵۰ دلار زیر قیمت منطقه و ۱۰۰ دلار زیر قیمت جهانی، آن را می‌فروشیم، اما مسائل ذکر شده باعث شد تا افزایش قیمت مزید بر علت شود. به علت عوامل مختلف از جمله بالا رفتن هزینه‌های قیر ایران در بازار، مشتری آن کم شده و از طرفی هم اگر وی‌بی گران شود، مزید بر علت می‌شود و در نهایت سبب کم شدن مشتری می‌شود.»

عضو هیات رییسه انجمن تولیدکنندگان قیر در خصوص خبری که مدعی افزایش ۳۰۰ درصدی و بدون برنامه وکیوم باتوم (خوراک تولید قیر) طی سه سال گذشته دارد، می‌گوید: «افزایش ۳۰۰ درصدی قیمت وکیوم باتوم حرف مفتی است، چون پالایشگاه‌های ما نه بزرگ شده اند و نه گشاد. قسمتی از نفت کوره سنگین با گوگرد بالا در جهان با توزیع محدود در جهان ارائه می‌شود. ایران هم آن را محدود کرده است. بر این اساس، چون ۷۰ درصد نفت کوره وی‌بی است، حدود دو میلیون تن در سال تصمیم به کاهش تولید نفت کوره سنگین با گوگرد بالا گرفتیم. پارسال ۴ تا ۴.۵ میلیون تن و امسال نزدیک ۶ میلیون تن است که این افزایش ۳۰۰ درصدی را نشان نمی‌دهد.»

لزوم توجه به نوسان‌های بازار

به گفته وی، سال‌های سال تولید قیر ایران زیر ۳.۵ میلیون تن نبوده است. این قیر ۱۰۰ درصد تولیدش با وی بی است. تا دو درصد، وزن این دو تا با هم اختلاف دارد. تاجیک معتقد است که حتی اگر بازه زمانی از سال ۸۲ تا الان را در نظر بگیریم، باز هم ۵۰ درصد رشد تولید را نشان می‌دهد.

عضو هیات رییسه انجمن تولیدکنندگان قیر در عین حال تاکید می‌کند که قیمت‌ها در بازار بالا و پایین دارد. امسال اگر رونق داشته باشیم و بتوانیم قیر تولید کنیم، می‌توانیم با مازاد وی‌بی کار کنیم.