رشد جمعیت در حریم تهران؛ بالاتر از متوسط کشوری/ جلوی هر اتفاق بی در و پیکری به اسم توسعه گردشگری می‌ایستیم

رویداد۲۴ پدیده حریم‌خواری از طریق تغییر کاربری و تصرف غیرقانونی اراضی درچند دهه اخیر به یکی از معضلات اجتماعی نگران کننده شهر تهران تبدیل شده است. عدم نظارت کافی بر پدیده حریم‌خواری در تهران موجب شده تا زمین خواران، بدون واهمه و یا ترس از قانون به اقدام ناهنجار و غیر قانونی خود ادامه دهند. با نگاهی به ساخت و ساز‌های مختلف در حریم پایتخت می‌بینیم که در ضعف نظارتی، افرادی به انحاء مختلف اموال غیر منقول بیت المال را تصرف کرده و اقدام به صدور مجوز و مالکیت به نام خود می‌کنند.

فروش زمین‌های ملی و دولتی با قیمت‌های پایین و ایجاد ساخت و ساز بی رویه در آن‌ها و به دنبال آن فروش واحد‌هایی با قیمت‌های گران به مردم موضوع کوچکی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت. این موضوع از یک سو موجب خواهد شد تا عده‌ای با در آمد‌ها و مشاغل کاذب به استثمار شهروندان بپردازند و از سویی دیگر محیط زیست و فضای پر نشاط زندگی ساکنان تهران را به تدریج از بین برود.

موضوع توجه و صیانت از حریم تهران مدتی است که از سوی مدیریت شهری تهران پیگیری شده و مدیران شهرسازی خبر از تشکیل کمیته‌ای ویژه برای این معضل داده‌اند. معضلی که بزرگ‌ترین مشکل آن چندقانونی و بی‌قانونی است که سبب شده هرکدام از دستگاه‌های ذی ربط برداشت متفاوتی داشته باشد و نتیجه این شرایط چیزی جز از بین رفتن حریم پایتخت نبوده است.

عبدالرضا گلپایگانی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران از پیگیری ایجاد کمیته ویژه صیانت از حریم و تدوین طرح جامع خبر داده و می‌گوید در این دوره جلوی بسیاری از حریم‌خواری‌ها گرفته شده است.

بیشتر بخوانید: چرا نبايد تهران را رها كرد

او در تشریح آخرین وضعیت حفاظت و صیانت از حریم به جامعه ۲۴ می‌گوید: بحث حریم شهر تهران یکی از مسائل خیلی با اهمیت شهری است و از نظر ما رها کردن موضوع حریم باعث توسعه افسار گسیخته در توسعه پیرامونی تهران می‌شود. به دلیل خارج شدن بخش‌های عمده‌ای از حریم شهر تهران مصوب طرح‌های جامع قبلی از حدود اختیارات قانونی شهرداری، رشد جمعیت در حریم پیرامون شهر تهران از متوسط کل کشور بالاتر است؛ یعنی در حال حاضر رشد جمعیت پیرامون پایتخت در حدود شش تا هفت درصد است در حالی که متوسط نرخ رشد جمعیت در حدود دو درصد است. در داخل محدوده تهران رشد ثابت یا منفی دارد، اما در پیرامون شهر تهران این رشد بسیار بالا است.

او ادامه می‌دهد: پیرامون تهران منظور شهر‌هایی است که ظرف ۴۰ سال گذشته شکل گرفته‌اند مثل اسلام‌شهر، بهارستان، صبا شهر و ... که شاید تا ۲۰ سال پیش اسمشان را هم نمی‌دانستید، اما درحال حاضر به شهر‌های بزرگی تبدیل شده و یا روستا‌های کوچکی بودند که رشد بسیار بالایی داشتند. البته وجود جمعیت برای یک سرزمین به خودی خود بد نیست، اما اینکه رشد بدون توجه به زیرساخت‌ها و نیازمندی‌های شهری، فراهم کردن فضای کار و اشتغال و سکونت مناسب، ایجاد امکانات رفت و آمد، آموزش، بهداشت و ... باشد اوضاع را بحرانی خواهد کرد.

گلپایگانی با بیان اینکه بخشی از این توسعه شتابان به دلیل وجود تعارضاتی در قوانین است، تاکید می‌کند: شهرداری تهران همواره در چارچوبی که مسئولیت و اختیار داشته با این قضیه مقابله جدی کرده و حتی زمانی که ما حریف استانداری، بخشداری و وزارت کشور نشدیم به ناچار به قوه قضاییه متوسل شدیم.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران با بیان اینکه صیانت و تخریب تخلفات که در دوره چهار ساله فعلی رخ داده چهار برابر برخورد‌هایی بوده که در دوره‌های گذشته با ساخت و ساز خلاف ضوابط و مقررات در حریم اتفاق افتاده است، اظهار می‌کند: تقریبا در سه سال گذشته شاید دو یا سه پروانه در حریم شهر تهران داشتیم که عمدتا در حد نیم طبقه آن هم در کارگاه صنعتی بوده است، یعنی پروانه‌ها و اتفاقات بزرگ مقیاسی که در گذشته اتفاق می‌افتاد تکرار نشده و با تخلفات برخورد جدی کردیم.

او می‌گوید: برای مثال به یک واحد شهر سنگ چسبیده به کمربندی آزادگان در فرمانداری چهاردانگه یا اسلام شهر پروانه داده بودند و شروع به ساخت نیز کرده بودند. قرار بود در این شهر سنگ چند واحد شهر سنگ دیگر نیز مورد بهره‌برداری قرار گیرد. این واحد از نظر فرمانداری در محدوده اسلام‌شهر بود، اما از نظر طرح جامع در حریم شهر تهران بود که شهرداری تهران جلوی آن را با همراهی دادستانی گرفت. اگر کمک دستگاه قضایی نبود نمی‌توانستیم مانع این اتفاقات ناخوشایند در حریم شهر تهران شویم.

معاون شهرسازی و معماری شهرداری تهران می‌گوید: قیام دشت در ابتدای دوره با تایید وزارت کشور به یک شهر مستقل تبدیل شد در حالی که در گذشته از مناطق شهر تهران بود. در دوره مدیریت پنجم شهر تهران، چون این اقدام مغایر قوانین بالادستی بود مخالفت کردیم و در نهایت در شورای عالی شهرسازی و معماری، تصویب حریم برای قیام دشت متوقف شد.

گلپایگانی با اشاره به تشکیل کمیته ویژه حریم شهر تهران مصوبه شورای حفظ حقوق بیت‌المال به نمونه‌های دیگر از حریم‌خواری نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: دو هفته پیش اطلاعیه‌ای در روزنامه‌های کثیرالانتشار چاپ شده بود که یکی از نهاد‌ها بنا دارد زمین‌هایی با قطعات ۱۲۰ و ۱۵۰ متر در کوه‌های مسگرآباد را به مردم واگذار کند که ما به سرعت با نهاد مربوطه و شورای حقوق بیت‌المال مکاتبه کردیم و هنوز نمی‌توانیم بگوییم گرفتیم یا نگرفتیم، اما درخواست کردیم جلوی این کار گرفته شود.

معاون شهردار تهران تاکید می‌کند: تخریب‌هایی که انجام می‌شود تاسف‌بار است و خودمان ناراحت می‌شویم که سرمایه مردم باید اینگونه از بین برود، اما اگر این کار را نکنیم حتما رشد افسار گسیخته‌ای در پیرامون شهر تهران اتفاق می‌افتد و تبعات اجتماعی و اقتصادی زیادی برای شهر تهران هم خواهد داشت.

او با اشاره به آخرین وضعیت تدویت طرح جامع حریم تهران می‌گوید: قرارداد این طرح در دوره گذشته منعقد شده و در حال پیگیری جدی است که هرچه سریع‌تر به نتیجه برسد. نواقصی داشته که برگشت دادیم تا اصلاح شود. در عین حال از مناطق حریمی نیز خواستیم تا طرح را برای خروج حقوق مکتسبه قانونی بررسی کنند تا سندی داشته باشیم که بگوییم در سال ۱۴۰۰ حقوق مکتسبه قانونی حریم این موارد بوده و اگر موارد خلاف وجود داشت، مقابله کنیم.

گلپایگانی تاکید می‌کند: فرایند تصویب این طرح هنوز سپری نشده، اما گر نواقص برطرف شود در وهله اول به شورای شهر فرستاده و بعد از تصویب به شورای عالی شهرسازی و معماری ارسال می‌کنیم تا به سندی مثل طرح تفصیلی داخل محدوده تبدیل شود که اگر امکانی برای صدور پروانه وجود دارد طبق سند باشد. البته کلیت حریم حفاظت و جلوگیری از ساخت و ساز است و قرار نیست در حریم ساخت و ساز شود؛ اما مثلا ممکن است محدوده‌هایی را به عنوان پهنه گردشگری تعریف کنند که باید در چارچوب و ضابطه باشد.

معاون حناچی می‌گوید: به اینکه دور حریم سیم خاردار کشیده شود اعتقاد نداریم، اما اینکه هر اتفاق بی در و پیکری به اسم توسعه گردشگری بیفتد نیز نباید اتفاق بیفتد و حتما جلویش را خواهیم گرفت.

منبع: جامعه24