حمله به آرامکو در چارچوب سیاست توازن وحشت است/ روابط ایران و عربستان هیچگاه بهبود نخواهد یافت

رویداد۲۴ زینب غبیشاوی: روز گذشته انصارالله یمن به تاسیسات بزرگ ومهم نفتی عربستان یعنی آرامکو حمله کرد. احتمال دارد در روزهای آینده هم حملاتی وجود داشته باشد؛ چه اینکه انصارالله اعلام کرده قصد دارد تاسیسات حیاتی آرامکو در «رأس تنوره»، «رابغ» و «جده» را نابود کند.

این حملات برای چندمین بار طی سال های اخیر رخ داده است و با هربار حمله، عربستان انگشت اتهام را به سوی ایران نشانه می‌گیرد و مدعی است حملات با حمایت ایران بوده است؛ چنانچه سفیر عربستان در آمریکا نیز اعلام کرد که این حمله با پشتیبانی ایران بوده است. اگرچه ایران اتهامات را رد کرده، اما همزمانی این اتفاق با نورپردازی رهبران انصار الله یمن بر برج آزادی تهران، باعث شده شرایط پیچیده شود. در این شرایط آیا روابط ایران و عربستان عادی خواهد شد؟ حسن هانی‌زاده به این پرسش پاسخ داده است.

حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در چارچوب سیاست توازن وحشت است

حسن هانی زاده کارشناس مسائل خاورمیانه به رویداد۲۴ می‌گوید: حمله به تاسیسات نفتی آرامکو در جده، در چارچوب سیاست توازن وحشت که انصارالله و نیرو‌های مسلح یمن در برابر عربستان اتخاذ کردند، بوده است. از آنجایی که جنگ نابرابر عربستان علیه مردم یمن وارد هشتمین سال خود شده است، در طول این مدت عربستان سعودی صد‌ها بار مناطق مسکونی یمن و تاسیسات اقتصادی این کشور را مورد حمله قرار داد و هزاران نفر از مردم بی‌دفاع یمن جان باختند، در حالی که جامعه جهانی در سکوت مطلق بود و هیچگونه واکنشی نسبت به جنایات عربستان از خود نشان نداد.

او ادامه می‌دهد: از سه سال گذشته موازنه به سمت انصارالله یمن تغییر یافت چراکه ارتش یمن و نیرو‌های انقلابی با استفاده از امکانات بومی خود، انواع موشک‌های بالستیکی و پهپاد‌های رادارگریز را تولید کنند و از آن زمان تاکنون سیاست توازن وحشت به عنوان بخش بازدارندگی تقابل تجاوزات و ائتلاف سعودی به کار گرفته شد و در طول این مدت، برای دومین بار است که تاسیسات آرامکو مورد حمله قرار گرفت. این حمله ضربه شدیدی به صادرات نفت عربستان وارد کرد و نشان می‌دهد که سطح صادرات نفت عربستان به پایین‌ترین حد خود رسیده است و در طی روز‌های آینده قیمت هر بشکه نفت در بازار‌های جهانی افزایش قیمت خواهد داشت.

بیشتر بخوانید: وزارت خارجه اصرار دارد اسم ایران را کنار تحریم‌های روسیه قرار بدهد/ عربستان و روسیه از اتصال بحران‌ها به هم سود می‌برند

انداختن تصاویر رهبران انصارالله بر برج آزادی در تقدیر از مقاومت یمنی‌ها بود

هانی زاده ادامه داد: عربستان سعودی به خاطر اینکه با تیم جو بایدن دچار اختلاف سیاسی شده، یک نوع بازی تاکتیکی در رابطه با ایران در پیش گرفته است. در واقع ایران تحت هیچ شرایطی نباید فریب بازی‌های سیاسی عربستان را بخورد. اکنون عربستان در انزوای شدیدی قرار دارد و اختلاف میان عربستان و آمریکا شدید شده است هرچند که این اختلافات رسانه‌ای نشده است. به هر حال نگاه تیم جو بایدن به عربستان به دلیل مسائل حقوق بشر، جنگ یمن، کشتار شهروندان و... نگاهی کاملا منفی است و نظر مساعدی ندارد. با این حال ایران با وجود اینکه می‌داند عربستان در مذاکره با ایران شیوه‌های متعددی را اتخاذ کرده است، اما از آن سو متوجه هستند که ایران آماده مذاکره است. مهمترین مشکلی که میان ایران و عربستان در مذاکرات دوره‌های قبل وجود داشت، مسئله جنگ یمن است که ایران خواهان تمام شدن این جنگ است، اما عربستان به دنبال گرفتن امتیازی برای پایان این جنگ است تا اطمینان حاصل کند که انصارالله جذب بدنه دولت نشود و این هم با مخالفت ایران روبرو شده است، چرا که ایران نگاهی عاطفی به انصارالله یمن دارد. به هر حال مذاکرات دو کشور ارتباطی به یمن ندارد و انداختن تصاویر رهبران انصارالله بر برج آزادی که اخیرا رخ داد، تقدیر از مقاومت یمن است و ربطی به مذاکرات ایران و عربستان ندارد.

هانی‌زاده با بیان اینکه در آستانه انتخابات پارلمانی لبنان هستیم و عربستان از همین حالا اقداماتی را علیه حزب الله انجام می‌دهد و با ایران هم مذاکره می‌کند، گفت: انصارالله به دلیل تعلق گرایشی به یک منطقه خاص، تحت فشار عربستان است. ایران نیز این حق را دارد که از مردم یمن حمایت کند. اگر مناقشات عربستان و ایران به پایان برسد قطعا به نفع منطقه خواهد بود، اما عربستان کشوری نیست که بخواهد با ایران سر سازگای داشته باشد و دستگاه دیپلماسی ایران نباید اهمیتی به برقراری رابطه با عربستان از خود نشان دهد، اما به هر صورت باب مذاکره باز است و اگر عربستان از سیاست‌های تهاجمی خود علیه یمن دست بکشد، طبیعتا ایران آماده گفتگوی صادقانه با عربستان خواهد بود؛ اما متاسفانه عربستان نشان داده در کنار آمریکا و اسرائیل نقش تخریبی علیه محور مقاومت در یمن دارند.

عربستان کشور مهمی در سیاست خارجی ایران نیست

این کارشناس خاورمیانه می‌گوید: عربستان کشور مهمی در سیاست خارجی ایران نیست و مولفه‌های اختلافی زیادی میان دو کشور وجود دارد؛ اما چه بخواهیم و چه نخواهیم عربستان کشور تاثیرگذاری در حوزه اسلامی و عربی است و هرچند دموکراتیک نیست، اما به دلیل منابع مالی و نقش تاثیرگذاری که در دو حوزه جهان اسلام و جهان عرب دارد، همواره به عنوان یک کشور مهم در دستگاه دیپلماسی ایران محسوب می‌شود. ولی در عین حال عربستان سعودی همچنان تابعی از سیاست‌های آمریکا و اسرائیل است و تلاش داشته ایران را منزوی کند و هرگاه دچار انزوای سیاسی می‌شود، به سمت ایران متمایل می‌شود و هر گاه از این انزوا خارج شده سیاست تهاجمی را دنبال کرده است.

بیشتر بخوانید: تاریخ رابطه ایران و عربستان از قاجار تا جمهوری اسلامی / رقابت بر سر رهبری جهان اسلام

اختلافات ایران و عربستان ریشه‌ای است

هانی‌زاده با بیان اینکه اختلافات دو کشور ایران و عربستان ریشه‌ای است، تصریح کرد: رقابت‌هایی میان دو کشور بر سر اداره منطقه وجود دارد. نقش عربستان تخریبی است و دست به عملیات‌های غیر قابل توجیهی می‌زند. نقش آنها در سوریه، لبنان، عراق و یمن این تهاجم را نشان می‌دهد. هرگاه در آمریکا جمهوری‌خواهان بر سرکار آمدند، سیاست تهاجمی عربستان بیشتر شده و هرگاه دموکرات‌ها روی کار آمدند این نقش کمتر می‌شود، بنابراین این فراز و فرودی که در سیاست عربستان وجود دارد، برگرفته از سیاستی است که در کاخ سفید وجود دارد.

وی ادامه داد: وزارت خارجه ایران صادقانه به دنبال این است که رابطه دو کشور را بهبود ببخشد، اما عربستان ثابت کرده است که حسن نیتی در این موضوع ندارد لذا به صورت پایدار نمی‌توان به بهبود روابط دو کشور امیدوار بود، اما به صورت تاکتیکی ممکن است تا زمانی که دموکرات‌ها در کاخ سفید هستند، تلاش می‌کنند با ایران به یک آتش‌بس سیاسی برسند.

هانی‌زاده پیش‌بینی ‌میکند که رابطه دو کشور در دولت رئیسی رابطه قابل قبولی نخواهد بود. او می‌گوید: هرچند که دولت سیزدهم دنبال این است که تنش‌ها را در منطقه کاهش بدهد و سفر‌های وزیر خارجه به کشور‌های منطقه نیز در راستای همین سیاست است، اما باید بپذیریم که روابط دو کشور به سطح قابل قبولی نخواهد رسید و همچنان تنش‌ها میان تهران-ریاض ادامه خواهد داشت.

این کارشناس بین‌الملل با بیان اینکه ایران برای کاهش تنش‌ها تلاش خود را کرده است و باید از عربستان پرسید که حالا باید چه کرد، گفت: معتقدم در درازمدت و کوتاه‌مدت بعید است که سطح روابط به نقطه قابل اتکایی برسد و در آینده نمی‌توان امیدی به بهبود روابط دو کشور داشت.