رژیم کتوژنیک چیست؟

رویداد۲۴ سیما صابری: رژیم کتوژنیک یک نوع رژیم غذایی است که به منظور تحقق ورود بدن به حالت کتوز تعبیه شده است. در این نوع رژیم غذایی، مصرف کربوهیدرات‌ها به حداقل کاهش می‌یابد و چربی‌ها به عنوان منبع اصلی انرژی بدن استفاده می‌شوند.

در رژیم کتوژنیک، بدن به جای سوخت گرفتن از قند و شکر، چربی‌ها را به انرژی تبدیل می‌کند. در این فرآیند، ترکیبات چربی به اسیدهای چرب تبدیل می‌شوند که به نام کتون‌ها معروف هستند. این کتون‌ها سپس در کبد تولید شده و به عنوان سوخت برای سلول‌های بدن استفاده می‌شوند.

یکی از مزایای رژیم کتوژنیک، کاهش وزن بدن است. با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها و افزایش مصرف چربی‌ها، بدن مجبور می‌شود به چربی‌های ذخیره شده در بدن نیز دسترسی پیدا کند و آنها را به عنوان منبع انرژی مورد استفاده قرار دهد. به همین دلیل، رژیم کتوژنیک برای کاهش وزن بدن بسیار موثر است. همچنین، تحقیقات نشان داده است که رژیم کتوژنیک می‌تواند سطح قند خون را کاهش داده و به کنترل دیابت کمک کند.

مزایای رژیم کتوژنیک

مهم‌ترین مزیت رژیم کتوژنیک کاهش وزن است. با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها و افزایش مصرف چربی‌ها و پروتئین‌ها، بدن به سوخت گیری از چربی‌های خود متمایل می‌شود و این باعث کاهش وزن می‌شود. رژیم کتوژنیک همچنین در کاهش قند خون موثر است و برای دیابتی‌ها نیز مناسب است. البته اگر با پزشک مشورت شود. این رژیم با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها، سطح قند خون بدن را نیز کاهش می‌دهد، که برای افرادی که دچار دیابت هستند، بسیار مفید است.

بیشتر بخوانید: فواید قهوه برای لاغری

 رژیم کتوژنیک همچنین باعث  بهبود عملکرد مغز می‌شود. چراکه با افزایش مصرف چربی‌ها، مغز به سوخت گیری از کتون ها (ترکیباتی که در فرآیند کتوژنیک تولید می‌شوند) متمایل می‌شود و این باعث بهبود عملکرد مغز و حافظه می‌شود. یکی دیگر از آثار این رژیم کاهش التهابات بدن است که می‌تواند برای افراد دارای بیماری‌های التهابی بسیار مفید باشد. از جمله دیگر مزایای این رژیم  بهبود سطح کلسترول است. با کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها و افزایش مصرف چربی‌ها، سطح کلسترول خوب (HDL) در بدن افزایش می‌یابد و سطح کلسترول بد (LDL) کاهش می‌یابد.

عوارض رژیم کتوژنیک برای بدن

رژیم کتوژنیک به دلیل اینکه یکی از رژیم‌های سنگین محسوب می‌شود عوارضی دارد که باید از آن آگاه باشید و حتما آن را زیر نظر پزشک تغذیه بگیرید. یکی از عوارض استفاده از رژیم کتوژنیک خشکی دهان و بوی بد دهان است. در رژیم کتوژنیک، مصرف کربوهیدرات‌ها به شدت کاهش می‌یابد و این باعث خشکی دهان و بوی بد می‌شود.

به گزارش رویداد۲۴ همچنین در ابتدای استفاده از رژیم کتوژنیک، بدن به سوخت گیری از چربی‌ها متمایل می‌شود و این باعث افزایش خستگی و کاهش انرژی می‌شود. در عین حال رژیم کتوژنیک باعث افزایش سطح اسید در بدن می‌شود که ممکن است باعث کاهش عملکرد کلیه شود و این مساله خطراتی را برای کلیه به همراه داشته باشد. رژیم کتوژنیک می‌تواند باعث اختلالات گوارشینیز بشود. مصرف بالای چربی‌ها در رژیم کتوژنیک ممکن است باعث اختلالات گوارشی شود، مانند دل درد، اسهال و سوء هاضمه. افزایش سطح کلسترول بد نیز از دیگر عوارض آن است. در برخی افراد، رژیم کتوژنیک ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول بد (LDL) در بدن شود.

گام های لازم برای رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی است که در آن مصرف کربوهیدرات‌ها کاهش داده شده و به جای آن، مصرف چربی‌ها و پروتئین‌ها افزایش می‌یابد. برای گرفتن رژیم کتوژنیک، می‌توانید این مراحل را دنبال کنید:

کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها

 برای شروع رژیم کتوژنیک، باید مصرف کربوهیدرات‌ها را به حداقل برسانید. بهتر است در این مرحله از سبزیجات و میوه‌های کم کربوهیدرات استفاده کنید.

 افزایش مصرف چربی‌ها

برای جبران کاهش مصرف کربوهیدرات‌ها، باید مصرف چربی‌ها را افزایش داد. در این مرحله می‌توانید از روغن‌های نباتی، مغزهای خشک و گوشت‌های چرب استفاده کنید

مصرف پروتئین‌ها

برای حفظ عضلات و داشتن رژیم سالم باید مصرف پروتئین‌ها را نیز افزایش داد. می‌توانید از گوشت، ماهی، تخم مرغ و پنیر استفاده کنید

مانیتورینگ

برای بررسی وضعیت رژیم کتوژنیک، باید وزن خود را به صورت منظم اندازه بگیرید و مصرف کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها را به درستی تنظیم کنید.

مصرف مکمل‌های ویتامینی

 در رژیم کتوژنیک، ممکن است نیاز به مکمل‌های ویتامینی و مواد معدنی باشد. برای اینکه نیازهای بدن را به درستی رفع کنید و رژیم برای شما عوارض جبران ناپذیری نداشته باشد باید ویتامین مصرف کنید و از طریق قرص ها نیازهای بدن خود را به ویتامین ها رفع کنید.

غذاهای ممنوعه در رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی بسیار کم‌کربوهیدرات (لوکارب) است که در آن بالای 70 تا 75 درصد از کالری‌های روزانه از چربی‌ها و تنها 5 تا 10 درصد از کالری‌ها از کربوهیدرات‌ها تأمین می‌شود. در این رژیم، برخی از غذاها و مواد غذایی به دلیل اینکه حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات است، ممنوع می‌شود. در رژیم کتوژنیک غذاهای شیرین مانند شکر، نبات، عسل، شیرینی، بیسکویت، شکلات و سایر منبع‌های قندی ممنوع است یا خیلی کم مصرف می‌شود.

همچنین محصولات غذایی آردی از جمله نان، کیک، پفک، غلات اصلی (برنج، ذرت، گندم) را نباید مصرف کنید. همچنین در این رژیم میوه‌های شیرین مانند خربزه، انگور، پرتقال، موز، آناناس و سایر میوه‌هایی که بالای 5 درصد کربوهیدرات دارن، نباید مصرف کنید.خوراکی‌های مختلف دیگری مثل آبمیوه و آب نبات، حتی آن آبمیوه‌ها و آب نبات‌هایی که قند طبیعی یا شیرین‌کننده طبیعی دارند، در رژیم کتوژنیک جایی ندارند. غذاهای پر کربوهیدرات از جمله ماکارونی، نودل، برنج، سیب‌زمینی و دیگر غذاهای سنتی با کربوهیدرات زیاد نیز نباید بی‌رویه مصرف شوند. البته مهم است به یاد داشته باشید که رژیم کتوژنیک برای هر فرد منحصر به فرد است و نیازمندی‌های خاص خود را دارد. بهترین راه برای شروع و رعایت این رژیم مشورت با پزشک تغذیه است، زیرا آن‌ها می‌توانند برنامه غذایی سازگار با شرایط شما را تنظیم کنند.

غذاهای مجاز در رژیم کتوژنیک

در رژیم کتوژنیک، به این علت که باید غذاهایی با کمترین مقدار کربوهیدرات مصرف کنید به حالت کتوز (که در آن بدن از چربی به عنوان منبع اصلی سوخت استفاده می‌کند) برسید، غذاهای محدودی را می‌توانید مصرف کنید که شامل منابع دارای پروتئین از جمله گوشت قرمز، مرغ، ماهی، تخم مرغ، سوسیس و کالباس است، محصولات لبنی که شامل پنیرهای کم چرب، ماست، کره و شیر است، سبزیجات خشک که شامل اسفناج، کاهو، گل کلم و بروکلی است و همچنین انواع چربی‌ها و روغن‌ها مانند روغن زیتون، روغن نارگیل، روغن آفتابگردان و کره است. همچنین می‌توانید به عنوان میان وعده از از انواع مغزها مانند بادام، فندق، پسته و ...  استفاده کنید. همچنین می‌توانید از انواع ادویه ها نیز استفاده کنید. باید به مقدار کالری دریافتی روزانه خود در این رژیم توجه داشته باشید.