ادعای تازه در بحبوحه بحران: ایران به دنبال مذاکره؟
رویداد۲۴| همزمان با اوج گرفتن درگیری بین ایران و اسرائیل و خط و نشانهای آمریکا برای ورود به این جنگ، شبکه آمریکایی «ABC News» مدعی شده که ایران از طریق کانالهای غیررسمی، تمایل خود را برای ازسرگیری مذاکرات هستهای با آمریکا اعلام کرده است! مقامات رسمی جمهوری اسلامی تاکنون به این ادعا واکنشی نشان ندادهاند، اما عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان پیش از این در مصاحبه با پرستیوی صراحتا گفته بود که تنها در صورت توقف حملات، مسیر بازگشت به دیپلماسی باز خواهد بود.
رسانههای غربی درحالی از تمایل تهران برای از سرگیری مذاکرات و عدم علاقه آمریکاییها به دخالت در جنگ اسرائیل با ایران خبر میدهد که دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا نیز به رغم همه خط و نشانهایی که میکشد در جلسه دیشب خود با تیم امنیت ملی تصمیمی برای حمله به ایران نگرفت. او همچنین در جریان اجلاس G۷ گفته بود که «ایران به دنبال توافق است. ما همیشه در حال مذاکره بودهایم. آنها بهتر میدانند که چه زمانی وقت گفتوگو است».
اروپا و امید به دیپلماسی
در اروپا نیز امیدها برای بازگشت به مسیر دیپلماسی همچنان باقی است. مثلا امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه، روز گذشته در نشست خبری مشترک با صدراعظم آلمان تأکید کرد: «درهای دیپلماسی هنوز بسته نشدهاند. ما با تمام توان تلاش میکنیم مسیر گفتوگو میان تهران و واشنگتن حفظ شود».
بریتانیا نیز ضمن هشدار نسبت به پیامدهای نظامی جنگ، اعلام کرده بازگشت به مذاکرات میتواند «تنشها را کنترلپذیر» کند، هرچند تحقق آن را منوط به رفتار تهران دانسته است.
بازگشت به میز مذاکره ممکن است؟
با وجود انتشار گزارشهای غیررسمی و تحلیلهای امیدوارکننده، بازگشت به مسیر دیپلماسی در شرایط فعلی چند مانع اساسی پیشرو دارد:
۱. تداوم حملات اسرائیل: به استناد سخنان روشن عراقچی درباره شرط باز شدن مسیر دیپلماسی میتوان گفت که تا وقتی حملات اسرائیل ادامه داشته باشد، امکان برگشت به مذاکره وجود ندارد.
۲. سکوت رسمی ایران: عدم موضعگیری رسمی و سکوت ایران در واکنش به ادعای رسانههای غربی و همچنین ابراز تمایل اروپاییها برای بازگشت به مذاکره، حاکی از آن است تهران فعلا در حال ارزیابی است و به شروط خود اصرار دارد.
۳. مقاومت جریانهای تندرو: مذاکره و مسیر دیپلماسی در ایران تا پیش از شروع جنگ هم مخالفان سرسختی داشت و بدیهی است که این گروه بعد از این حاضر به مذاکره نخواهند شد. ضمن اینکه در آمریکا هم جریان رادیکال نگاه مثبتی به مذاکره ندارد.
۴. تغییر معادلات میدانی: در شرایط کنونی هرگونه پیشروی یا حمله جدید ممکن است فضای دیپلماسی را کاملاً مسدود کند.
طرفین در آستانه چرخش مواضع
ادعای تازهای که از سوی رسانههای آمریکایی مطرح شده، میتواند نشانهای از یک چرخش تاکتیکی در مواضع دو طرف باشد، اما تا زمانی که اسرائیل حملاتش را متوقف نکرده و ایران رسماً چنین تمایلی را اعلام نکند، نمیتوان از بازگشت قطعی به دیپلماسی سخن گفت.
آنچه اکنون در جریان است، نه یک فرآیند مذاکره رسمی بلکه رقابت پیامها و سیگنالها در میدان رسانهای و دیپلماتیک است. اینکه تهران و واشنگتن این بار در میانه بحران، به میز مذاکره بازخواهند گشت؟ یا خیر طی روزها و هفتههای آتی مشخص خواهد شد.