علت تشکیل مجدد سنگ کلیه پس از سنگ‌شکنی

رویداد۲۴ | یکی از مهم‌ترین دلایل بازگشت سنگ کلیه پس از سنگ‌شکنی، مشکلات متابولیکی بدن است. اختلالاتی مانند افزایش سطح کلسیم، اگزالات، اسید اوریک یا سیستین در ادرار می‌تواند باعث رسوب مجدد مواد معدنی و تشکیل سنگ شود. حتی اگر سنگ اولیه با سنگ‌شکنی خرد شود، تا زمانی که این عدم تعادل شیمیایی اصلاح نشود، احتمال تشکیل سنگ‌های جدید بالا باقی می‌ماند. بررسی آزمایش ادرار ۲۴ ساعته و آزمایش خون پس از درمان، نقش کلیدی در پیشگیری از این مشکل دارد.

تأثیر کم‌آبی بدن بر تشکیل دوباره سنگ کلیه

کمبود مصرف مایعات یکی از شایع‌ترین عوامل عود سنگ کلیه است. اگر فرد پس از سنگ‌شکنی به اندازه کافی آب ننوشد، غلظت املاح در ادرار افزایش یافته و رسوب آنها سریع‌تر اتفاق می‌افتد. به‌طور معمول توصیه می‌شود روزانه حداقل دو تا سه لیتر آب مصرف شود تا ادرار شفاف بماند. افرادی که در مناطق گرم زندگی می‌کنند یا فعالیت بدنی زیادی دارند، باید آب بیشتری بنوشند تا از تشکیل مجدد سنگ جلوگیری کنند.

بیشتر بخوانید: سنگ کلیه را چگونه از بین ببریم؟

رژیم غذایی نامناسب و ارتباط آن با بازگشت سنگ کلیه

رژیم غذایی پرنمک، پرپروتئین حیوانی و سرشار از اگزالات می‌تواند روند تشکیل مجدد سنگ کلیه را تسریع کند. پس از سنگ‌شکنی، کاهش مصرف نمک و گوشت قرمز، و افزایش مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه (به‌جز منابع پر اگزالات مثل اسفناج و ریواس) اهمیت زیادی دارد. همچنین نوشیدنی‌های قندی و گازدار، به‌خصوص نوشابه‌های تیره، احتمال عود سنگ را بالا می‌برند.

باقی ماندن ذرات ریز سنگ کلیه پس از سنگ‌شکنی

در برخی موارد، سنگ‌شکنی همه قطعات سنگ را کاملاً از بین نمی‌برد و ذرات ریز در کلیه باقی می‌مانند. این ذرات می‌توانند به مرور زمان هسته تشکیل سنگ‌های جدید شوند. به همین دلیل، پزشکان معمولاً پس از عمل، پیگیری تصویربرداری و آزمایش را برای اطمینان از دفع کامل سنگ‌ها توصیه می‌کنند. مصرف دارو‌های کمک‌کننده برای دفع سنگ و فعالیت بدنی مناسب می‌تواند به خروج این ذرات کمک کند.

بیماری‌های زمینه‌ای مؤثر بر عود سنگ کلیه

برخی بیماری‌ها مانند پرکاری پاراتیروئید، نقرس، سندرم روده کوتاه یا بیماری‌های التهابی روده، می‌توانند شرایط را برای تشکیل مکرر سنگ کلیه فراهم کنند. اگر علت اصلی سنگ، یک بیماری زمینه‌ای باشد و درمان نشود، احتمال بازگشت سنگ حتی پس از سنگ‌شکنی بسیار بالا خواهد بود؛ بنابراین تشخیص و کنترل این بیماری‌ها اهمیت زیادی دارد.

نقش سبک زندگی در پیشگیری از بازگشت سنگ کلیه

بی‌تحرکی، مصرف زیاد فست‌فود، و عدم توجه به کنترل وزن از عوامل مهم بازگشت سنگ کلیه هستند. فعالیت بدنی منظم باعث بهبود جریان خون کلیه و کاهش رسوب مواد معدنی می‌شود. همچنین کاهش استرس، خواب کافی و مدیریت فشار خون می‌تواند خطر تشکیل مجدد سنگ را کاهش دهد.

اهمیت پیگیری پزشکی پس از درمان سنگ کلیه

بسیاری از بیماران پس از سنگ‌شکنی، پیگیری‌های لازم را انجام نمی‌دهند و همین باعث می‌شود که سنگ کلیه دوباره تشکیل شود. ویزیت‌های دوره‌ای، انجام آزمایشات، اصلاح رژیم غذایی و مصرف دارو‌های تجویزشده می‌تواند خطر عود را تا حد زیادی کم کند. پزشک بر اساس جنس سنگ، برنامه پیشگیری اختصاصی ارائه می‌دهد که رعایت آن ضروری است.