فضای سرد مذاکرات ایران و آژانس؛ بنبست در وین؟
رویداد۲۴| مذاکرات ایران با آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین با فضای سرد و محدودیت پیشرفتها ادامه دارد. لارنس نورمن، خبرنگار والاستریت ژورنال، به نقل از منابع مطلع گزارش داده که تاکنون تنها اقدامات جزئی حاصل شده و هیچ نشانهای از توافق جدی به چشم نمیخورد.
این مذاکرات در چارچوب نظارتهای آژانس بر فعالیتهای هستهای ایران و با هدف جلوگیری از بازگشت تحریمهای بینالمللی جریان دارد. ایران و آژانس طی سالهای گذشته بارها بر سر مسائل پادمانی اختلاف داشتهاند و هر دور مذاکرات وین تلاشهایی برای کاهش تنشها و ارائه تضمینهای عملی بوده است. اکنون با گذشت ۹ روز از آغاز مهلت ۳۰ روزه «مکانیسم بازگشت تحریمها»، فشار بر تهران افزایش یافته و تنها دو روز تا نشست بعدی شورای حکام باقی مانده است.
فضای مذاکرات نشان میدهد که ایران و آژانس هنوز نتوانستهاند راهحل مشترکی برای موضوعات اصلی پیدا کنند. اروپا و آمریکا نگرانند که ادامه این وضعیت، زمینهساز تشدید تحریمها و فشارهای دیپلماتیک شود، در حالی که ایران بر حفظ خطوط قرمز خود تأکید دارد. این تضادها باعث شده مذاکرات وین به جای کاهش تنش، بیشتر به صحنه آشکار شدن شکافها تبدیل شود.
سناریوهای احتمالی
در این شرایط چهار سناریو قابل ترسیم است:
ادامه بنبست مذاکرات: اگر ایران و آژانس نتوانند به توافق حداقلی برسند، احتمال تصویب قطعنامههای سختگیرانه علیه تهران در شورای حکام افزایش مییابد. این وضعیت فشارهای سیاسی و اقتصادی بینالمللی را تشدید کرده و میتواند زمینهساز بازگشت تحریمها شود.
توافق محدود یا اقدامات جزئی: ممکن است تنها توافقهای موقت یا اقدامات فنی میان طرفین صورت گیرد، مانند دسترسی محدود بازرسان یا ارائه گزارشهای جزئی. این سناریو فضای دیپلماتیک را موقتاً آرام میکند، اما بنبست اصلی حل نشده باقی میماند.
اجرای مکانیسم و بازگشت تحریمها: در صورتی که ایران نتواند تضمینهای لازم را ارائه دهد، کشورهای اروپایی و آمریکا میتوانند مکانیسم ماشه را فعال کرده و تحریمهای شورای امنیت را دوباره اعمال کنند. این گزینه تبعات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی گستردهای برای تهران به همراه دارد.
راهکار دیپلماتیک میانجیگران: بهترین سناریو برای کاهش بحران، تلاش میانجیگران اروپایی برای ایجاد توافق موقت و عقبنشینی جزئی ایران است. این راهکار میتواند از تشدید بحران جلوگیری کند، اما راهحل پایدار و بلندمدت برای اختلافات هستهای نخواهد بود.
چشمانداز مبهم و موقعیت حساس
نزدیک شدن به نشست شورای حکام، فشارهای بینالمللی و فضای سرد مذاکرات، ایران را در موقعیتی حساس قرار داده است. هر تصمیم، از عقبنشینی جزئی تا فعال شدن مکانیسم بازگشت تحریمها، تبعات قابل توجهی برای سیاست خارجی، اقتصاد و امنیت داخلی خواهد داشت و آینده مذاکرات وین همچنان نامطمئن به نظر میرسد.
