ترامپ و ایران؛ مذاکره واقعی یا بازی تاکتیکی؟ | شرق: شاید اسرائیل خواهان فروپاشی نظام باشد، اما آمریکا نیست
رویداد۲۴| کوروش احمدی، دیپلمات پیشین، در سرمقاله امروز روزنامه شرق بررسی کرده چرا برخی کارشناسان همچنان به مذاکره با آمریکا توصیه میکنند و آیا واشنگتن واقعاً به دنبال حل مسائل با ایران است یا صرفاً تاکتیک دیپلماتیک است. این تحلیل نشان میدهد تعامل با آمریکا نه انتخاب، بلکه اجبار ژئوپلیتیک ایران است. او نوشته است:
این روزها در حالی که با تهدید بازگشت قطعنامههای شورای امنیت مواجه هستیم و همزمان بسیاری از کارشناسان سیاست خارجی مذاکره و دیپلماسی را تنها راهحل میدانند، سؤال بجا و درستی ذهن بسیاری را در سطوح تصمیمگیری و کارشناسی و نیز عامه مردم درگیر کرده است: چرا برخی همچنان توصیه به مذاکره با آمریکا میکنند؟
علائم آمریکا تاکتیکی است یا راهبردی؟ اساساً از منظر واشنگتن چرا باید در این مقطع با ایران مذاکره کند؟ اگر هدف نهایی آمریکا تضعیف ایران است، چرا فرصت تنفس و رهایی به آن داده میشود؟ در شرایطی که آمریکا مدعی است فوریت خطر هستهای ایران منتفی شده و اقتصاد ایران تحت فشار مضاعف است، مذاکره واقعی چه سودی برای واشنگتن دارد؟
۱- نگرش آمریکا به ایران و پرونده هستهای
این تصور که، چون آمریکا برنامه هستهای ایران را غیرفعال کرده، پس هدفش ادامه فشار یا بیتفاوتی است، درست نیست. نه ایران کماهمیت است و نه آمریکا دنبال فروپاشی آن؛ اسرائیل شاید چنین بخواهد، اما آمریکا قادر به این هدف نیست. فروپاشی ایران تهدید ژئوپلیتیک گسترده ایجاد میکند و قیمت نفت را بالا میبرد.
بخش مهمی از پایگاه اجتماعی ترامپ مخالف درگیرشدن آمریکا در ماجراجوییهای پرهزینه خارجی است و حتی حمله محدود به تأسیسات هستهای ایران را هم نمیپذیرفت؛ این موضوع باعث تقابلهای اخیر واشنگتن با اسرائیل شده است.
۲- رابطه ایران و آمریکا فراتر از هستهای است
رابطه ایران و آمریکا محدود به پرونده هستهای نیست. ایران بهعنوان کشوری با موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز، و آمریکا بهعنوان قدرت جهانی، بیشترین تعامل و تقابل را با یکدیگر دارند. در ۴۰۰ سال گذشته نیز این تعامل (یا تقابل) همواره ادامه داشته است.
۳- تعامل با قدرت جهانی، انتخاب نیست، اجبار است
تعامل با قدرت جهانی اجتنابناپذیر است. اگر ایران این الزام را نپذیرد، رقبای منطقهای جای آن را میگیرند و از فرصت رابطه با آمریکا بهره میبرند، همانطور که طی پنج دهه اخیر اتفاق افتاده است.
۴- کاهش تنش، فرصت طلایی برای آمریکا
قدرت جهانی کنونی ترجیح میدهد کمتر درگیر تنش ژئوپلیتیک ایران شود. کاهش تنش، آمریکا را قادر میسازد حضور نظامی خود در منطقه را کاهش دهد و تمرکز خود را بر چین بگذارد؛ سیاستی که از دوره اوباما آغاز شده است.
۵- زمینههای همکاری بالقوه با ایران
آمریکا و دولت ترامپ مایل به همکاری با ایران در حوزههای مختلف هستند. آنها میخواهند از دشمنیهای موجود عبور کرده و با ایران که استعدادهای عظیمی دارد کار کنند. ایران هم اخیراً آمادگی خود برای پذیرش سرمایههای آمریکایی را اعلام کرده است. مذاکره واقعی باید بر این زمینهها متمرکز باشد، نه صرفاً بر پرونده هستهای یا بازیهای رسانهای.
