وارثان بهزاد نبوی در احزاب سه‌گانه اصلاح‌طلب +جدول

رویداد۲۴ دو دهه پیش، دوستان به شوخی و دشمنان به کینه می‌گفتند که حزب آنها در یک فولکس واگن جا می‌شود. حالا سه دهه گذشته است اما ظاهرا آن فولکس واگن قدیمی، حالا بدل به دو اتوبوس قدرتمند شده است. دو اتوبوس با مسافرانی جوان و با افقی بلند در پیش رو، اما با پیرمردانی با تجربه به عنوان راه‌بر!

خیزش چهارباره

روز گذشته خبر رسید که پروانه فعالیت مجمع ایثارگران اصلاح‌طلب صادر شده است و حالا این حزب اصلاح‌طلب به جمع پرتعداد احزاب اصلاح‌طلب اضافه شده است. حزبی که ریشه های آن به احزابی قدیمی‌تر می رسد.

پیش از انقلاب، گروهی از جوانان مسلمان و طرفدار آیت‌الله خمینی، مبارزه مسلحانه را تنها راه مبارزه با حکومت پهلوی می‌دانستند. این افراد بدون اینکه شناخت درستی از یکدیگر داشته باشند، به فعالیت سیاسی و چریکی علیه حکومت پهلوی دست می‌زدند و برخی نیز به زندان افتادند.

دومین تولد، از کثرت به وحدت

بعد از انقلاب این افراد که در هفت گروه مختلف فعالیت می کردند، یکدیگر را پیدا کردند و تولد دوباره خود را تجربه کردند و سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی را تاسیس کردند

با این حال اختلافات بین اعضای این حزب به جایی رسید که در میانه دهه شصت اعضای ارشد این حزب انحلال آن را اعلام کردند. بیشتر اعضای آن به جبهه رفتند و برخی مسئولیت‌های ارشد در دولت روحانی گرفتند تا در میانه دهه هفتاد، به مرور، برای سومین خیزش آماده شوند.

سومین تولد، انشعاب و انحلال

در دهه هفتاد، عده‌ای از افراد جناح چپ سازمان، حزبی جدید با نام «سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی ایران» راه‌اندازی کردند. یک پسوند «ایران» آنها را از تشکل دهه شصت جدا می‌کرد. کمتر کسی تصور می‌کرد مقالات نشریه تئوریک عصر ما که ارگان سازمان مجاهدین بود، بدل به اصلی‌ترین مانیفست اصلاح‌طلبان در دو دهه بعدی شود.

در همان زمان هم قسمت اصولگرای این جریان، در جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی سازماندهی شد. به مرور و در دهه هشتاد، جمعیت ایثارگران برای تقویت گفتمان خود در جریان اصولگرا که از ده‌ها حزب کوچک و بزرگ تشکیل شده بود، احزابی مثل جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی و جمعیت جانبازان انقلاب اسلامی را در کنار خود پرورش داد تا دست آنها در لابی‌های اصولگرایان بازتر باشد. سال 88 سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی غیر قانونی اعلام شد و بعضی رهبران آن به زندان رفتند.

چهارمین تولد، انشعاب و بازنشستگی

در دهه نود و در دوران پساروحانی، تلاش اعضای سابق سازمان مجاهدین برای بازگشت به عرصه سیاست بیشتر از سایر احزاب زمان برد. اعضای جبهه مشارکت زودتر در اتحاد ملت متشکل شده بودند و اعضای جناح راست مشارکت هم زودتر در ندای ایرانیان سازمان یافته بودند. اما اعضای سازمان مجاهدین سه درخواست تاسیس حزب دادند. یکی توسعه ملی، دیگری ایثارگران اصلاح‌طلب (که طعنه‌ای به رقیب اصولگرا بود) و سومی پویندگان اصلاح‌طلب کشور که سومی ظاهرا پرونده فعالیت خود را به بایگانی سپرد.

به این ترتیب اعضای سازمان مجاهدین انقلاب در سه گروه قابل تقسیم‌بندی هستند. اعضایی که به توسعه ملی رفتند. افرادی که در ایثارگران اصلاح طلب سازماندهی شدند و افرادی که به خاطر محدودیت های قانونی یا شرایط سنی، از ویترین فعالیت سیاسی کنار رفتند. هرچند در کنگره افتتاحیه هر دو حزب توسعه ملی و ایثارگران اصلاح‌طلب، نقشی پر رنگ داشتند.

در کنار همه اینها روز گذشته خبر تاسیس حزبی جدید هم به گوش رسید. حزب راه ملت که قسمتی از اعضای موسس آن نزدیکی فکری زیادی به جریان سازمان مجاهدین انقلاب دارند. درباره مختصات این حزب در آینده بیشتر خواهیم نوشت.