پست‌های اینترنتی، هشتگ‌ها و سیاستمداران ریاکار/ جنگ اطلاعاتی آمریکا علیه ایران
هفت سال پیش دولت اوباما یک سفارتخانه مجازی برای ایران راه اندازی کرد، یک پرتال تعاملی آنلاین که پنجره‌ای به سوی دموکراسی آمریکا و تبادلات فرهنگی به روی ایران می‌گشود.
رویداد۲۴ هفت سال پیش دولت اوباما یک سفارتخانه مجازی برای ایران راه اندازی کرد، یک پرتال تعاملی آنلاین که پنجره‌ای به سوی دموکراسی آمریکا و تبادلات فرهنگی به روی ایران می‌گشود. این روز‌ها این وبسایت پیامی متفاوت ارسال می‌کند. به جای پروفایل‌های دلپذیر ایرانی-آمریکایی‌ها و پیام‌های تبریک ریاست جمهوری به مناسبت‌های اسلامی این وبسایت مملو از اخبار وضع تحریم‌های جدید علیه ایران، سخنان تهدیدکننده سران ایران و عکس ایرانی آمریکایی‌های زندانی است. یک پنجره پاپ آپ در وبسایت حاوی این پیام ریاست جمهوری آمریکاست: "قربانیان اصلی ایران مردم خودش هستند".
در ادامه این گزارش آمده است: تغییر لحن این سفارتخانه مجازی تنها یک نمونه از کارزار اطلاعاتی است که دولت ترامپ به جای نبرد‌های سنتی علیه ایران به راه انداخته است. در طول سال گذشته دولت ترامپ از کانال‌های ارتباطی گوناگون از هشتگ‌های شبکه‌های اجتماعی گرفته تا سخنرانی‌های ریاست جمهوری استفاده کرده تا موضع سران ایران را بکوبد. یک حساب توییتری به زبان فارسی که توسط دولت اوباما برای ارائه تصویر دوستانه تری از آمریکا به راه افتاده بود تبدیل به ابزار انتقاد از مواضع ایران شده است. سالگرد رویداد‌های تراژیک که قبلا برای انتقادات ملایم از سیاست گذشته استفاده می‌شد اکنون فرصتی برای حملات تند به ایران شده است.
آخرین حمله روز جمعه از سوی خود ترامپ شکل گرفت که درست پیش از آغاز دور جدید تحریم‌های نفتی علیه ایران بود. ترامپ تصویری از خود روی پوستری شبیه به فیلم بازی تاج و تخت منتشر کرد که شعار "تحریم‌ها در راهند" روی آن نقش بسته بود. این جامع‌ترین پویش اطلاعاتی است که آمریکا علیه ایران به راه انداخته است. حتی برخی منتقدان سیاست ترامپ علیه ایران، به شدت و خلاقیت پیام‌های آمریکا اعتراف دارند.
ند پرایس، سخنگوی شورای امنیت ملی در دولت اوباما می‌گوید: "آنچه مایه شگفتی است، موضع سختگیرانه‌ای است که دولت آمریکا در پیش گرفته و از هیچ فرصتی برای تشدید آن غفلت نمی‌کند". علاوه بر تقبیح مورد انتظار برخی فعالیت‌های ایران، دولت ترامپ برخی مشکلات دیگر در ایران مانند کمبود آب و آلودگی هوا، فساد اقتصادی و وضعیت زندانیان سیاسی را نیز برجسته می‌کند. این نبرد اطلاعاتی در کنار وضع تحریم‌های شدیدتر با این هدف صورت می‌گیرند که رفتار دولت ایران را تغییر دهند. این موضع، متعاقب خروج ترامپ از توافق هسته‌ای علی رغم مخالفت اروپا و سایر کشور‌ها تقویت شده است.
وزیر امور خارجه مایک پمپئو طی یادداشتی در مجله فارین پلیسی اعلام کرد: "دولت آمریکا به افشای فعالیت‌های مخرب ایران، ادامه می‌دهد. مردم ایران شایسته دانستن هستند". البته ایران نیز با شیوه تبلیغاتی خود به اقدام متقابل دست زده است. رهبران ایران در اظهارات عمومی سیاست آمریکا را زیر سوال می‌برند و اخیرا مدعی شده اند حمایت دولت آمریکا به سعودی‌ها جرات داده که جمال خاشقجی را به قتل برسانند. به طور پنهانی نیز گفته می‌شود ایران پشت فعالیت‌های نبرد اطلاعاتی با ترویج اخبار علیه آمریکاست. فیسبوک، توییتر و یوتیوب اخیرا اعلام کردند صد‌ها حساب کاربری را حذف کرده اند که اخبار و مواضعی برای تاثیر بر افکار عمومی آمریکا و پیام‌های ضد اسراییلی و طرفدارانه از ایران منتشر می‌کردند.
وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره این نبرد اطلاعاتی خودداری می‌کند و مقامات اطلاعاتی آمریکا از اطلاع رسانی درباره فعالیت‌های مشابه طفره می‌روند. اما یک مقام پیشین دولتی که با این گونه فعالیت‌های وزارت امور خارجه آشنایی دارد می‌گوید به نظر نمی‌رسد که یک راهنمای کلی وجود داشته باشد و بیشتر آزمون و خطایی است که منتظر می‌ماند تا ببیند چه پیش می‌آید. او معتقد است این فعالیت‌ها "موردی و اتفاقی" است.
مثلا ماه گذشته ترامپ و پمپئو از سالگرد حمله سال ۱۹۸۳ به مقر نظامیان آمریکا در بیروت برای حمله به ایران استفاده کردند. ترامپ در سخنانی گفت: "این حمله توسط حزب الله انجام شده که ایران بزرگترین حامی آن است و ما امروز ضربه بزرگی به ایران وارد کردیم که سابقه نداشته است". دولت‌های پیشین نیز در این سالگرد حملات مشابهی به ایران کرده بودند، اما ترامپ از این فرصت استفاده کرد تا قانون جدید تحریم حزب الله را امضا کند و وزارت امور خارجه نیز فوری جزییات آن را روی سایت سفارت مجازی منتشر کرد.
در عین حال صفحه نخست سایت وزارت امور خارجه نیز حاوی روزشمار تحریم‌های ایران بود که نشانگر موعد تحریم‌ها یعنی دوشنبه بود. این روزشمار شامل فهرست دوازده گانه خواسته‌های آمریکاست که در مجموع از ایران می‌خواهد سیاست خارجه خود را تغییر دهد. به علاوه گزارشی در این صفحه است که حاوی توییت‌های سفارتخانه‌ها و سفرای آمریکا در سرتاسر جهان است. این سند مشتمل بر شکایات تاریخی آمریکا از جمله تهمت حمایت از تروریسم است. بخشی از سند نیز به بحران‌های آبی و محیط زیستی ایران اشاره دارد.
به گفته این سند، سوءمدیریت و فساد در ایران موجب بحران‌های محیط زیستی شده است. به عنوان مثال ساخت و ساز بیش از حد سد‌ها تنش آبی را بالا برده است و اشاره‌ای به فعالان محیط زیست که زندانی شده اند نیز می‌کند. دولت‌های جمهوریخواه و دموکرات قبلی آمریکا تلاش می‌کردند با عبور از نظام ایران پیام خود را به مردم ایران برسانند که بسیاری از آنان جوان و حتی طرفدار روابط خوب با آمریکا هستند. جرج بوش رییس جمهور اسبق آمریکا که ایران را در فهرست محور شرارت قرار داد و محور سیاست خارجه آمریکا را ترویج دموکراسی معرفی کرد، دستور تاسیس رادیو فردا را صادر کرد. هدف این رسانه عبور از رسانه‌های دولتی ایران برای ارائه تصویری واقعی از آمریکا به مردم ایران است.
اوباما رییس جمهور دموکرات نیز تلاش کرد با لغو تحریم‌ها به ازای محدودیت برای فعالیت هسته‌ای ایران، با ایرانی‌ها تعامل کند که منجر به امضای توافق هسته‌ای شد. علاوه بر سفارتخانه مجازی، دولت اوباما یک صفحه فارسی در توییتر نیز به راه انداخت که ایرانیان را با دموکراسی آمریکا آشنا کند، اما از موضع‌گیری تند علیه ایران دور بماند. در دولت ترامپ، اما این صفحه مدام اطلاعات و نمودار‌هایی از فعالیت‌های ایران منتشر و سران ایران را به خاطر سیاست‌هایشان ملامت می‌کند.
یکی از کاراکتر‌های محبوب در این صفحات برایان هوک است، مامور ویژه ایران در وزارت امور خارجه. هوک مسئول گروه اقدام ایران است که وظیفه اش به عهده گرفتن بخشی از نبرد اطلاعاتی و اطمینان از پیروی سایر کشور‌ها از تحریم هاست. وی همچنین مدام در سخنرانی هایش به ایران حمله می‌کند.
در ادامه این گزارش آمده است: تغییر لحن این سفارتخانه مجازی تنها یک نمونه از کارزار اطلاعاتی است که دولت ترامپ به جای نبرد‌های سنتی علیه ایران به راه انداخته است. در طول سال گذشته دولت ترامپ از کانال‌های ارتباطی گوناگون از هشتگ‌های شبکه‌های اجتماعی گرفته تا سخنرانی‌های ریاست جمهوری استفاده کرده تا موضع سران ایران را بکوبد. یک حساب توییتری به زبان فارسی که توسط دولت اوباما برای ارائه تصویر دوستانه تری از آمریکا به راه افتاده بود تبدیل به ابزار انتقاد از مواضع ایران شده است. سالگرد رویداد‌های تراژیک که قبلا برای انتقادات ملایم از سیاست گذشته استفاده می‌شد اکنون فرصتی برای حملات تند به ایران شده است.
آخرین حمله روز جمعه از سوی خود ترامپ شکل گرفت که درست پیش از آغاز دور جدید تحریم‌های نفتی علیه ایران بود. ترامپ تصویری از خود روی پوستری شبیه به فیلم بازی تاج و تخت منتشر کرد که شعار "تحریم‌ها در راهند" روی آن نقش بسته بود. این جامع‌ترین پویش اطلاعاتی است که آمریکا علیه ایران به راه انداخته است. حتی برخی منتقدان سیاست ترامپ علیه ایران، به شدت و خلاقیت پیام‌های آمریکا اعتراف دارند.
ند پرایس، سخنگوی شورای امنیت ملی در دولت اوباما می‌گوید: "آنچه مایه شگفتی است، موضع سختگیرانه‌ای است که دولت آمریکا در پیش گرفته و از هیچ فرصتی برای تشدید آن غفلت نمی‌کند". علاوه بر تقبیح مورد انتظار برخی فعالیت‌های ایران، دولت ترامپ برخی مشکلات دیگر در ایران مانند کمبود آب و آلودگی هوا، فساد اقتصادی و وضعیت زندانیان سیاسی را نیز برجسته می‌کند. این نبرد اطلاعاتی در کنار وضع تحریم‌های شدیدتر با این هدف صورت می‌گیرند که رفتار دولت ایران را تغییر دهند. این موضع، متعاقب خروج ترامپ از توافق هسته‌ای علی رغم مخالفت اروپا و سایر کشور‌ها تقویت شده است.
وزیر امور خارجه مایک پمپئو طی یادداشتی در مجله فارین پلیسی اعلام کرد: "دولت آمریکا به افشای فعالیت‌های مخرب ایران، ادامه می‌دهد. مردم ایران شایسته دانستن هستند". البته ایران نیز با شیوه تبلیغاتی خود به اقدام متقابل دست زده است. رهبران ایران در اظهارات عمومی سیاست آمریکا را زیر سوال می‌برند و اخیرا مدعی شده اند حمایت دولت آمریکا به سعودی‌ها جرات داده که جمال خاشقجی را به قتل برسانند. به طور پنهانی نیز گفته می‌شود ایران پشت فعالیت‌های نبرد اطلاعاتی با ترویج اخبار علیه آمریکاست. فیسبوک، توییتر و یوتیوب اخیرا اعلام کردند صد‌ها حساب کاربری را حذف کرده اند که اخبار و مواضعی برای تاثیر بر افکار عمومی آمریکا و پیام‌های ضد اسراییلی و طرفدارانه از ایران منتشر می‌کردند.
وزارت امور خارجه آمریکا از اظهار نظر درباره این نبرد اطلاعاتی خودداری می‌کند و مقامات اطلاعاتی آمریکا از اطلاع رسانی درباره فعالیت‌های مشابه طفره می‌روند. اما یک مقام پیشین دولتی که با این گونه فعالیت‌های وزارت امور خارجه آشنایی دارد می‌گوید به نظر نمی‌رسد که یک راهنمای کلی وجود داشته باشد و بیشتر آزمون و خطایی است که منتظر می‌ماند تا ببیند چه پیش می‌آید. او معتقد است این فعالیت‌ها "موردی و اتفاقی" است.
مثلا ماه گذشته ترامپ و پمپئو از سالگرد حمله سال ۱۹۸۳ به مقر نظامیان آمریکا در بیروت برای حمله به ایران استفاده کردند. ترامپ در سخنانی گفت: "این حمله توسط حزب الله انجام شده که ایران بزرگترین حامی آن است و ما امروز ضربه بزرگی به ایران وارد کردیم که سابقه نداشته است". دولت‌های پیشین نیز در این سالگرد حملات مشابهی به ایران کرده بودند، اما ترامپ از این فرصت استفاده کرد تا قانون جدید تحریم حزب الله را امضا کند و وزارت امور خارجه نیز فوری جزییات آن را روی سایت سفارت مجازی منتشر کرد.
در عین حال صفحه نخست سایت وزارت امور خارجه نیز حاوی روزشمار تحریم‌های ایران بود که نشانگر موعد تحریم‌ها یعنی دوشنبه بود. این روزشمار شامل فهرست دوازده گانه خواسته‌های آمریکاست که در مجموع از ایران می‌خواهد سیاست خارجه خود را تغییر دهد. به علاوه گزارشی در این صفحه است که حاوی توییت‌های سفارتخانه‌ها و سفرای آمریکا در سرتاسر جهان است. این سند مشتمل بر شکایات تاریخی آمریکا از جمله تهمت حمایت از تروریسم است. بخشی از سند نیز به بحران‌های آبی و محیط زیستی ایران اشاره دارد.
به گفته این سند، سوءمدیریت و فساد در ایران موجب بحران‌های محیط زیستی شده است. به عنوان مثال ساخت و ساز بیش از حد سد‌ها تنش آبی را بالا برده است و اشاره‌ای به فعالان محیط زیست که زندانی شده اند نیز می‌کند. دولت‌های جمهوریخواه و دموکرات قبلی آمریکا تلاش می‌کردند با عبور از نظام ایران پیام خود را به مردم ایران برسانند که بسیاری از آنان جوان و حتی طرفدار روابط خوب با آمریکا هستند. جرج بوش رییس جمهور اسبق آمریکا که ایران را در فهرست محور شرارت قرار داد و محور سیاست خارجه آمریکا را ترویج دموکراسی معرفی کرد، دستور تاسیس رادیو فردا را صادر کرد. هدف این رسانه عبور از رسانه‌های دولتی ایران برای ارائه تصویری واقعی از آمریکا به مردم ایران است.
اوباما رییس جمهور دموکرات نیز تلاش کرد با لغو تحریم‌ها به ازای محدودیت برای فعالیت هسته‌ای ایران، با ایرانی‌ها تعامل کند که منجر به امضای توافق هسته‌ای شد. علاوه بر سفارتخانه مجازی، دولت اوباما یک صفحه فارسی در توییتر نیز به راه انداخت که ایرانیان را با دموکراسی آمریکا آشنا کند، اما از موضع‌گیری تند علیه ایران دور بماند. در دولت ترامپ، اما این صفحه مدام اطلاعات و نمودار‌هایی از فعالیت‌های ایران منتشر و سران ایران را به خاطر سیاست‌هایشان ملامت می‌کند.
یکی از کاراکتر‌های محبوب در این صفحات برایان هوک است، مامور ویژه ایران در وزارت امور خارجه. هوک مسئول گروه اقدام ایران است که وظیفه اش به عهده گرفتن بخشی از نبرد اطلاعاتی و اطمینان از پیروی سایر کشور‌ها از تحریم هاست. وی همچنین مدام در سخنرانی هایش به ایران حمله می‌کند.
پمپئو شخصیت دیگری است که در صفحات اجتماعی نقش پررنگی علیه ایران دارد. او از صفحه شخصی خودش در توییتر برای حمله به ایران استفاده می‌کند.
در این کمپین از کمک ترامپ نیز استفاده می‌شود. در ماه جولای پمپئو نشستی با حضور ایرانی-آمریکایی‌ها ترتیب داد و طی آن به تشریح جزییات بسیاری از فعالیت‌های ایران پرداخت. همچنین دولت ترامپ از گسترش برنامه‌های فارسی آژانس رسانه‌های جهانی آمریکا که مسئولیت شبکه تلویزیونی صدای آمریکا و رادیو فردا را بر عهده دارد، حمایت کرده است. این طرح با عنوانvoa ۳۶۵ قرار است از ماه ژانویه آغاز به کار کند. برخی از برنامه‌های تصویری آن که در دسترس است به پوشش رویداد‌های مهم در آمریکا و ایران می‌پردازد.
در ظاهر به نظر می‌رسد هدف از اقدامات دولت آمریکا این است که نارضایتی مردم ایران را برانگیزد و در سطح جهانی نیز ایران را در انزوای دیپلماتیک قرار دهد. اما هنوز آشکار نیست که که این کمپین چقدر به موفقیت دست یافته است. نخست اینکه با فیلترینگ محتوای دیجیتال در ایران معلوم نیست چقدر از مردم این کشور به محتوای ایجادی آمریکا دسترسی داشته‌اند. آژانس رسانه‌های جهانی آمریکا که با حفظ استقلال از منابع مالی دولتی بهره می‌برد تخمین می‌زند به طور متوسط ۲۳.۴ درصد بزرگسالان ایرانی از طرق مختلف به برنامه‌ها دسترسی دارند. از زمان روی کار آمدن ترامپ تعداد دنبال کنندگان حساب توییتریusadarfardi نیز دو برابر شده است. اما به علت فیلترینگ توییتر نیز معلوم نیست چه تعداد از آن‌ها داخل ایران هستند.
به علاوه برخی معتقدند ادعای مکرر ترامپ در سخنرانی‌ها که قصد تغییر نظام ایران را ندارد موجب سردرگمی مردم ایران شده است. دولت می‌گوید خواستار تغییر رفتار ایران است، اما به باور کارشناسان اقدامات آمریکا در راستای تغییر نظام است. سوزان مالونی، تحلیلگر ایران در موسسه بروکینگز می‌گوید: «یک کمپین دیپلماسی عمومی به راه افتاده که حمایت موثری از تغییر نظام به عمل می‌آورد فقط نامی از آن نمی‌برد.» همچنین این امکان وجود دارد سیاست دولت ترامپ موجب وحشت مردمی شود که از تبدیل شدن اوضاع ایران به سوریه و لیبی هراس دارند. برخی نیز پیام‌های ترامپ را ریاکارانه می‌دانند. به غیر از بی اعتنایی او به مسائل محیط زیستی، همان رییس جمهوری که از قربانی شدن مردم ایران اظهار نگرانی می‌کند دستور ممنوعیت ورود ایرانیان به خاک آمریکا را صادر کرده است.
به نظر می‌رسد بخشی از این کمپین به حامیان داخلی دولت ترامپ نظر دارد مانند گروه‌های طرفدار اسراییل که از قدرت ایران در منطقه وحشت دارند. برخی نیز صحت ادعای ترامپ را زیر سوال می‌برند که می‌گوید ایران بخش اعظم وجوه آزاد شده در نتیجه تحریم‌ها را صرف حمایت از گروه‌های تروریستی کرده است. پرایس می‌گوید: «معتقدم این ادعا از برخی جهات دروغ و فریبنده است.» در عین حال برخی نیز از سیاست فشار بر ایران در دولت ترامپ تمجید می‌کنند.
برخی نیز بر این باورند اکنون زمان بسیار مناسبی است چرا که اقتصاد ایران در وضعیت بدی است. به اعتقاد آن‌ها بسیاری از ایرانیان از سکوت اوباما در برخی جریانات مایوس شدند.
در این کمپین از کمک ترامپ نیز استفاده می‌شود. در ماه جولای پمپئو نشستی با حضور ایرانی-آمریکایی‌ها ترتیب داد و طی آن به تشریح جزییات بسیاری از فعالیت‌های ایران پرداخت. همچنین دولت ترامپ از گسترش برنامه‌های فارسی آژانس رسانه‌های جهانی آمریکا که مسئولیت شبکه تلویزیونی صدای آمریکا و رادیو فردا را بر عهده دارد، حمایت کرده است. این طرح با عنوانvoa ۳۶۵ قرار است از ماه ژانویه آغاز به کار کند. برخی از برنامه‌های تصویری آن که در دسترس است به پوشش رویداد‌های مهم در آمریکا و ایران می‌پردازد.
در ظاهر به نظر می‌رسد هدف از اقدامات دولت آمریکا این است که نارضایتی مردم ایران را برانگیزد و در سطح جهانی نیز ایران را در انزوای دیپلماتیک قرار دهد. اما هنوز آشکار نیست که که این کمپین چقدر به موفقیت دست یافته است. نخست اینکه با فیلترینگ محتوای دیجیتال در ایران معلوم نیست چقدر از مردم این کشور به محتوای ایجادی آمریکا دسترسی داشته‌اند. آژانس رسانه‌های جهانی آمریکا که با حفظ استقلال از منابع مالی دولتی بهره می‌برد تخمین می‌زند به طور متوسط ۲۳.۴ درصد بزرگسالان ایرانی از طرق مختلف به برنامه‌ها دسترسی دارند. از زمان روی کار آمدن ترامپ تعداد دنبال کنندگان حساب توییتریusadarfardi نیز دو برابر شده است. اما به علت فیلترینگ توییتر نیز معلوم نیست چه تعداد از آن‌ها داخل ایران هستند.
به علاوه برخی معتقدند ادعای مکرر ترامپ در سخنرانی‌ها که قصد تغییر نظام ایران را ندارد موجب سردرگمی مردم ایران شده است. دولت می‌گوید خواستار تغییر رفتار ایران است، اما به باور کارشناسان اقدامات آمریکا در راستای تغییر نظام است. سوزان مالونی، تحلیلگر ایران در موسسه بروکینگز می‌گوید: «یک کمپین دیپلماسی عمومی به راه افتاده که حمایت موثری از تغییر نظام به عمل می‌آورد فقط نامی از آن نمی‌برد.» همچنین این امکان وجود دارد سیاست دولت ترامپ موجب وحشت مردمی شود که از تبدیل شدن اوضاع ایران به سوریه و لیبی هراس دارند. برخی نیز پیام‌های ترامپ را ریاکارانه می‌دانند. به غیر از بی اعتنایی او به مسائل محیط زیستی، همان رییس جمهوری که از قربانی شدن مردم ایران اظهار نگرانی می‌کند دستور ممنوعیت ورود ایرانیان به خاک آمریکا را صادر کرده است.
به نظر می‌رسد بخشی از این کمپین به حامیان داخلی دولت ترامپ نظر دارد مانند گروه‌های طرفدار اسراییل که از قدرت ایران در منطقه وحشت دارند. برخی نیز صحت ادعای ترامپ را زیر سوال می‌برند که می‌گوید ایران بخش اعظم وجوه آزاد شده در نتیجه تحریم‌ها را صرف حمایت از گروه‌های تروریستی کرده است. پرایس می‌گوید: «معتقدم این ادعا از برخی جهات دروغ و فریبنده است.» در عین حال برخی نیز از سیاست فشار بر ایران در دولت ترامپ تمجید می‌کنند.
برخی نیز بر این باورند اکنون زمان بسیار مناسبی است چرا که اقتصاد ایران در وضعیت بدی است. به اعتقاد آن‌ها بسیاری از ایرانیان از سکوت اوباما در برخی جریانات مایوس شدند.
خبر های مرتبط
