پیش بینی قیمت دلار در سال ۹۸

رویداد۲۴  تلاطم بازار ارز ایران در سال گذشته موضوعی بود که بسیاری از رسانه های داخلی و حتی خارجی بررسی علل و عوامل موثر بر آن را در صدر اخبار خود قرار می دادند. 

موضوعاتی از قبیل افزایش نقدینگی، نرخ سودهای بانکی، تحریم واردات اسکناس دلار به ایران و همچنین سوءاستفاده بسیاری از دلالان و سودجویانی که از هر طریقی به دنبال کسب سود یک شبه بودند، از موضوعاتی بود که بر افزایش نرخ ارز تأثیر گذاشت.

هفته پایانی سال 97 جمله طلایی و کوتاه رئیس کل بانک مرکزی سر و گوش اهالی اقتصاد را جنبانده و آنها را برای تحقق این جمله به تحلیل راهکارها دعوت کرده است. عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی در گفتگوی ویژه خبری گفت:قیمت ارز از کانال 13 هزار تومان برمی گردد.

جمله ای که خود به تنهایی منجر به کاهش چشمگیر قیمت دلار در فردای این خبر شد حال چه برسد سال آینده ای که همتی نوید کاهش بیش از حد حباب ارز می دهد. همین موضوع منجر شد تا به نمایندگان مجلس شورای اسلامی رجوع کرده و از آنها نظرات کارشناسی خود را برای سال 98 جویا شویم.

قیمت واقعی دلار چقدر است؟ 

سید حسن حسینی شاهرودی، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تشریح کرد:صادرات یکی از مسیرهای اصلی ارز آوری است که نیازمند به روزرسانی بخشنامه ها در این بُعد هستیم، راهکارهای متنوعی که بتواند میزان ورود ارز به کشور را افزایش دهد، این موضوع به اشکال مختلفی نظیر پیمان های دو جانبه پولی محقق می شود.

حسینی شاهرودی تصریح کرد:به نظر می رسد برای افزایش ارزش پول ملی باید رو به سوی پیمان های دو جانبه پولی بیاوریم. این امر اسکناس ملی ما را بیشتر در چرخه اقتصادی جهان به کار برده و ارزش آن را بالاتر می برد، همچنین این موضوع برای کاهش تأثیر دلار در کشور بسیار روش خوبی است. 

وی اضافه کرد:سیاست های ارزی بانک مرکزی از ارکان اصلی تغییر رتبه مالی ایران در منطقه و حتی در جهان است، این تصمیمات منجر به کاهش نرخ ارز و رسیدن آن به شرایط فعلی است، هرچند معتقدیم قیمت واقعی ارز در حال حاضر رقمی پایین تر از 7 تا 8 هزار تومان است. 

علی قربانی، عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی گفت:اگر ارز صادراتی وارد بازار شود، نرخ دلار به کمتر 10 هزار تومان می رسد. در شرایط فعلی نرخ دلار با احتساب مابه التفاوت میزان تورم کشور مبدأ و مقصد، حداکثر باید 8 هزار تومان باشد، نرخ بیشتر از 8 هزار تومان غیر واقعی است. 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه در چهار سال گذشته نرخ دلار باید تنها 2 برابر می شد، بیان کرد:در حال حاضر نرخ دلار بر اثر جو روانی و مسائل سیاسی از جمله تهدیدات کشورهای متخاصم به حدود 12 هزار تومان رسیده است که باید به کمتر از 10 هزار تومان بیاید تا رقم آن واقعی تر شود. 

نماینده مردم بجنورد، مانه، سملقان، جاجرم و گرمه در مجلس دهم شورای اسلامی در این باره که آیا نرخ دلار به کمتر از 10 هزار تومان می آید یا خیر، بیان کرد:ادامه روند کاهشی نرخ دلار بستگی به رابطه عرضه و تقاضا دارد. با وجود اینکه باید 40 میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور وارد می شد، اما تا کنون تنها 11 میلیارددلار وارد شده است و همچنان سرنوشت باقی این دلارها مشخص نیست، این در حالی است که اگر این میزان ارز وارد کشور شود حتما دلار به 8 هزار تومان هم می رسد. 

وی تأکید کرد:از آنجایی که دولت صادرکنندگان را مجبور کرده است که ارز خود را به نرخ نیمایی به فروش برسانند و اختلاف بین ارز نیما و بازار رقم قابل توجهی است صادرکنندگان رغبتی به فروش ارز خود به نرخ 8 هزار تومان در بازار ثانویه را ندارند و دولت باید برای این مسئله راه حلی پیدا کند که به نظر ما راه حل مشخص آن، رساندن نرخ ارز بازار به ارز نیمایی است تا صادرکننده بدون رغبت به بازار آزاد ارز خود را وارد سامانه نیما کند. 

قربانی با انتقاد از سیاست ارزی دولت اظهار کرد:در ابتدا که ارز را 4 هزار و 200 تومان نرخ گذاری کردند، شاهد بودیم که بازار تا رقم 14 هزار تومان پیش رفت و این اختلاف قیمت باعث ایجاد رانت برای عده ای شد، این در حالی است که در شرایط تحریمی افزایش صادرات به نفع کشور است و باید شرایط صادرات تسهیل شود.

چرا ارز صادراتی وارد بازار نمی شود؟

وی گفت:برخی از صادرکنندگان ارزشان را وارد کشور کرده اند، اما در بازار نیما به فروش نرساندند و برخی دیگر سرمایه های ارزیشان را در خارج از کشور نگه داشته اند. اطلاع دقیقی از اعداد و ارقام نداریم، اما آنچه مسلم است این است که ارزهای صادراتی وارد چرخه اقتصادی نشده است و همین امر نرخ بازار آزاد را دچار نوسانات کرده است. 

عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه از وزیر اقتصاد موضوع ارزهای صارداتی پیگیری شده است، اظهار کرد:دولت باید شرایط تشویقی برای صادرکنندگان در نظر بگیرد و نرخ ارز را آزاد کند تا تعادل عرضه و تقاضا نرخ واقعی را تعیین کند و قطعا قیمت دلار کمتر می شود.

حذف دلار 4200 تومانی منجر به کاهش نرخ دلار در بازار می شود؟ 

بهزاد خسروی، کارشناس اقتصادی نیز درباره پیامد حذف دلار 4200 تومانی در بودجه دولت گفت:بررسی ها نشان می دهد که سال 98 حذف نرخ ارز ترجیحی 4200 تومانی منابع قابل توجهی را در اختیار دولت و سیاست گذاران قرار می دهد، اگر رقم این ارز را مطابق با لایحه بودجه 14 میلیارد دلار در نظر بگیریم، براساس نرخ ارز بازار آزاد و نرخ نیمایی، می توان دو سناریو برای این منابع در نظر گرفت. 

وی افزود:اگر با نرخ سامانه نیما در نظر گرفته شود، حدود 60 هزار میلیارد تومان منابع حاصل می شود، همچنین اگر این نرخ با نرخ آزاد ارز 13500 تومان توزیع شود، در نتیجه 120 هزار میلیارد تومان منابع در اختیار سیاست گذار قرار می دهد. در نتیجه سیاست گذار می تواند از این منابع برای حمایت از 4 یا 5 دهک کم درآمد استفاده کند. این حمایت می تواند به شکل هدفمند صورت گیرد و موجب کاهش رانت توزیع ارز ارزان قیمت شود. 

خسروی ابراز کرد:سوالی که دولت باید به آن پاسخ دهد این است که میلیاردها دلار درسال 97 با نرخ 4200 تومان صرف واردات کالاهای اساسی شد، ولی عملا همان کالاها با نرخ نیمایی و حتی بالاتر به مصرف کنندگان عرضه شد. دولت پاسخ دهد رانت بیش از یکصد هزار میلیارد تومان که معادل یک چهارم بودجه کل کشور بوده است به جیب چه کسانی رفته است؟ چرا ارز باید با سه نرخ در اختیار مصرف کنندگان قرار گیرد.

همچنین یحیی آل اسحاق، عضو سابق اتاق بازرگانی گفت:تغییرات سال گذشته نرخ دلار به دلایل مختلفی از جمله جو روانی تحمیل شده از خارج و داخل کشور مریوط می شود که اگر به عمق این نوسانات و دلایل آن ورود کنیم می بینیم که دلیل اصلی این تغییرات منطق های اقتصادی نبوده است. 

وی افزود:نرخ واقعی دلار به نظارت بانک مرکزی بر بازارها بستگی دارد، اما اگر از من می خواهید که بگویم نرخ دلار در بازار آزاد باید چقدر باشد، معتقدم که دلار در ایران حدود 7 تا 9 هزار تومان ارزش واقعی دارد و باقی نرخ های تعریفی در بازار آزاد کاملا غیر واقعی است.

این عضو سابق اتاق بازرگانی در ادامه به آینده نرخ دلار در ایران اشاره کرده و گفت:عوامل زیادی در داخل و مسائل بین المللی باعث تغییرات قیمت دلار خواهد شد که بیشتر به اظهارنظرها و جو روانی بر می گردد. 

آل اسحاق به نزدیک شدن نرخ دلار به نرخ مورد نظر بانک مرکزی و دولتمردان اشاره کرده و گفت:دولت باید سیاست های اقتصادی، مالی و پولی و عرضه و تقاضا را در بازار ارز کنترل کند، خوشبختانه بانک مرکزی به مقابله با ارز فروشان در فضای مجازی برخورد جدی کرده است و بیانیه ای مبنی بر اینکه فروش ارز در فضای مجازی ممنوع است را اعلام کرد. این امر به شرط نظارت و پیگیری های مستمر قطعا منجر به کاهش نرخ دلار خواهد شد. 

در نهایت باید گفت بسیاری از معاندان نظام از دلار به عنوان ابزاری برای ضربه زدن به اقتصاد کشور استفاده می کنند و تنها با دستکاری جو روانی فشارهای زیادی را به ایران تحمیل می کنند، اما طبق آمارها و اخبار دریافتی بانک مرکزی قصد ثبات و ریزش نرخ دلار را برای سال 98 قطعی کرده و قرار است تا با تشکیل بازار متشکل ارزی دست بسیاری از سودجویان را از بازار آزاد قطع کند.